Vikan - 03.01.1963, Blaðsíða 6

f fullri olvöru;
HVERS Á ÍSLENZK UTGAFA AÐ GJALDAT
Við erum stoltir af því, Vikumcnn, að við leitumst
stöðugt við að gera Vikuna betur og betur úr garði,
auka efni hennar og bæta eftir því, sem okkur finnst
lesendur vilja og eiga kröfu til, stækka að blaðsíðu-
tali eftir því sem fleiri kaupendur bætast við og gera
reksturinn hagstæðari. Það má segja að ekki líði sá
dagur á ritstjórnarskrifstofunum að ekki sé rætt af
miklum áhuga um það hvað næst sé hægt að gera
blaðinu til góða, og við erum hreyknir af því að geta
sýnt fram á að blaðið hefur á fjórum árum aukizt
að blaðsíðutali úr 16 síðum (3 þús. eintök) í 52 síður
(16 þús. eintök).
En það er að sjálfsögðu ekki allt undir því komið
að auka lesmálið, þótt það sé að vísu eitt aðalskilyrðið
fyrir því að lesendur fái eitthvað fyrir sinn snúð. Efn-
ið er reynt að bæta jafnt og þétt, svo að það sé við
allra hæfi, létt og lipurt, fræðandi og skemmtilegt.
Við viðurkennum það fúslega að Vikan er ekki bók-
menntarit né klassísk að neinu leyti, enda er henni
alls ekki ætlað það hlutverk. Við gætum vafalaust
fyllt blaðið hverju sinni með listrænum bókmenntum,
bæði íslenzkum og erlendum, abstrakt-myndum o. s.
frv., en það forðumst við, vegna þess að við vitum
að það er ekki það, sem lesendur Vikunnar leita að
og viija fá.
Samt er ávallt hægt að bæta efnið, smekkur fólks-
ins breytist smátt og smátt og það verður betra vant,
og það á heldur ekki einungis við um stærð blaðsins
og efni, heldur líka áferð þess og útlit. Við gerum
okkar bezta til að láta Vikuna líta þannig út að hún
sé eftirsóknarverð, og reynurn ávallt að ná aðeins
lengra í næsta blaði. Þessu til sönnunar má benda
á prentvélina, sem Vikan er nú búin að fá, og er sú
fullkomnasta sinnar tegundar á íslandi og þótt víðar
væri leitað, enda geta allir séð þann reginmun, sem
orðið hefur á prentuninni síðan hún var tekin í
notkun. Það er heldur ekki nema um hálft ár síðan
að við lögðum í þann kostnað að hafa góðan og vand-
aðan myndapappír í kápunni, til þess að hægt væri
að vanda til litprentunar á henni eftir föngum. Svona
vildum við helzt hafa allt blaðið, -—• prentað á góðan
og vandaðan pappír. Við erum ekki ánægðir með
þann pappír sem blaðið er prentað á, þótt hann sé í
sjálfu sér vel boölegur, og í rauninni sá bezti „blaða-
pappír“ sem völ er á. Við vildum samt geta haft
hann betri og vandaðri.
En það er ekki hægt.
Og þessi fullyrðing þarf dálítillar útskýringar við.
Það er svo furðulegt ástand hjá „mestu bókmennta-
þjóð heimsins", þessari lesfúsu þjóð, að útgefendum
er skammtaður skítur úr hnefa hvað viðvíkur sæmi-
legum pappir til bóka- og blaðagerðar. Innflutningur
erlendra blaða og bóka er algjörlega tollfrjáls, en
pappír, sem er auðvitað frumskilyrði til þess að fram-
leiða sams konar vöru hér heima, er tollaður.
Hér er átt við þann pappír, sem notaður er í allar
sæmilegar bækur, og þau blöð, sem vilja vanda
prentun og útlit.
Það er nefnilega sérstök undanþága á allan pappír
til blaðagerðar, — þ. e. a. s. að dagblöðin fá sinn
pappír tollfrjálsan, og þau blöð önnur, sem prentuð
eru á dagblaðapappír. Pappír er flokkaður eftir þyngd
og gæðum, og lélegasti pappírinn er tollfrjáls. Þegar
kemur að vissu marki í gæðaflokkuninni, er tollur
á pappírnum, sem nemur samtals um einum þriðja
af verði pappírsins.
Fjarri sé okkur að amast við því, þótt dagblöðin
fái sinn pappír tollfrjálsan, eða að erlend blöð og
bækur séu flutt inn tollalaust, -— en hvorugt þessara
atriða stuðlar á nokkurn hátt að því nema síður sé,
að innlendir aðilar eigi þess kost að vanda útgáfu
bóka sinna eða þeirra blaða, sem gjarnar. mætti betur
vanda til en nú er. Það er vafalaust lítill vandi að
finna að ýmsum hlutum í tollskránni, en það mun
samt vera skoðun allra þeirra, sem fást við útgáfu
bóka og blaða — annarra en dagblaða — að fátt sé
öllu vitlausara og í meira ósamræmi við sjálfsálit
íslendinga, en þetta gjald á íslenzkt lesmál. Það er
í rauninni engu líkara en verið sé að leggja á það
alla áherzlu, að íslendingar svali lestrarfýsn sinni í
erlendum bókum og blöðum og styrki um leið út-
gáfustarfsemi annarra landa, en að íslenzkan, íslenzk-
ir útgefendur og þeir íslendingar, sem ekki lesa er-
lend mál, megi sigla sinn sjó.
Samkeppnisaðstaða íslenzkrar útgáfu er um leið
heft að miklum mun, því að ekki er nóg með að við
verðum að keppa með verð og gæði við þá, sem geta
gefið blöð sín og bækur út í tugþúsundum eintaka
eða jafnvel hundruðum þúsunda og hafa hráefnin
við höndina í sínu eigin landi, heldur verðum við að
greiða gjald fyrir að fá að flytja inn hráefnið, sem
tollskráin er sjálf prentuð á.
Þetta er rangt, ósanngjarnt og hlægilegt.
Ef íslenzkur bókaútgefandi ætlar að gefa út bók
eins og Þrúgur reiðinnar eftir nóbelsverðlaunahöfund-
inn Steinbeck, verður hann að byrja á því að leggja
í þann kostnað að láta þýða hana, síðan að flytja inn
pappír í bókina og svo ofan á allt annað að borga
háan toll af pappírsinnflutningnum. Ekkert af þessu
þarf bandarískur eða enskur útgefandi að gera. Hann
getur samt flutt sína ensku bók hingað til íslands
tollfrjálst •— og selt hana hér í búðum á verði, sem
hann getur sætt sig við vegna gífurlegs upplags. ís-
lenzki útgefandi sömu bókar verður síðan að keppa
við hann með verð hér heima.
Eins og áður er sagt, erum við ekki að amast við
tollfrjálsum innflutningi bókanna, — en við krefjumst
þess fyrir hönd allra blaða- og bókaútgefenda á íslandi,
að tollur af innfluttum pappír til bóka- og blaða-
gerðar, verði lagður niður.
Þessi er ástæðan fyrir því að við getum ekki haft
vandaðri pappír í Vikunni. Pappírinn, sem nú er í
kápunni, kostar um 185 þúsund krónum meira á ári,
en sá, sem áður var — enda var hann tollfrjáls.
Okkur fannst það samt þess virði, til að bæta útlit
blaðsins.
Okkur langar til að gera meira — en það er of
Framhald á bls. 50.