Vikan - 10.01.1963, Blaðsíða 16

Framhaldssaga
eftir
VICKI BAUM
Evelyn hafði aldrei viðurkennt
neitt það, sem kallaðist ást, aldrei
trúað því, að neitt slíkt væri til.
Hún las um ástríðuharmleiki í dag-
blöðunum; hún vissi til þess að
eiginmaður hennar dæmdi fólk, sem
framið hafði glæpi vegna ásta og
ástríðu. Bækur, leikrit, óperur —
allt snerizt um þessa ást. Evelyn var
þess fullviss, ekki með öllu yfir-
lætislaust, að ástin væri ekki annað
en ímyndun, áróðursbrella í sölu-
skyni. Hún var ekki í neinum vafa
um að hún ynni manni sínum og
að hann ynni henni. En sú tilfinning
átti þó ekki neitt skylt við þetta
æðiskenda, ýkta og tryllta, sem mað-
ur las stöðugt og heyrði um í sam-
bandi við ástina. A stundum, þegar
Evelyn hugleiddi kjör vinkvenna
,jinna,grát, rifrildi og hjónaskilnað,
hafði hún hugboð um að verið væri
að tefla eitthvert tafl, sem hún ekki
kunni. Heimskulegt tafl, sem hún
að minnsta kosti gat ekki tekið al-
varlega, og um vinning, sem ekki
var allra þeirra átaka virði.
Þannig hafði þetta verið, allt
þangað til Frank Davis kom,og allt
það, sem áður hafði verið þýðingar-
laust, öðlaðist ljómandi, heita og
gróandi þýðingu. Og Evelyn gekk
þessari tilfinningu hiklaust og um-
hugsunarlaust á vald af örvænting-
arkenndum ofsa.
„Hvað verðið þér lengi í Berlín?“
Sex daga —• kannski viku.“
Vaknandi ást. Ást, sem vaknaði
einungis til að heyra sinn dauðadóm.
Ást einnar viku í einhverri ey í Suð-
urhöfum gat haft eilífðina í sér
fólgna, en hér í Berlín — innanum
hóp af fólki, tennis, kokkteilsam-
kvæmi, briddsspil, slúður. Dagarnir
liðu í tómleika; hana hungraði stöð-
ugt eftir að mega vera ein með hon-
um, geta sagt honum allt, fundið
ailt — þessi þrá, sem eykst stöðugt,
þangað til hún verður óbærileg.
Koss í bíl, símtal, dans; brot úr
fullnægingu, annað stóð Evelyn ekki
til boða. Fullnæginguna sjálfa fékk
hún ekki öðlazt. Mætti hún aðeins
einu sinni sofna við hlið Franks í
stað Kurts. Aðeins einu sinni.. .
Þegar Frank leiddi hana með sér
inn í baðhúsið, rumskaði hún sem
snöggvast af leiðslu sinni. Það var
eitthvað hið innra með henni, sem
reis gegn því, er hún vissi í vændum;
endurminningar um vinstúlkur, sem
hún hafði komið að, þar sem þær
lágu með unnustum sínum í kjall-
aragöngum. Bekkurinn, sem hann
16 VIKAN
lagði hana á, var auk þess blautur,
og hún fann til vætunnar gegnum
kjólinn. Þótt hún óskaði þess af öll-
um líkama sínum og sál, þá var það
smekklaust og virðingu hennar ó-
samboðið við þessar aðstæður.
„Nei, ekki hérna,“ mælti hún bæn-
arrómi á þýzku. Hún reis upp og
hörfaði frá honum, svo hendur hans
næðu ekki til fata hennar. Hún
þráði þetta meira en allt annað, en
ekki hérna .. . Og sjálflýsandi skífan
á armbandsúrinu hans glóði eins og
vofuauga í myrkrinu.
„Nú verðum við að koma,“ sagði
hún og fálmaði eftir hurðarsnerl-
inum. Hún heyrði hve ótt og djúpt
hann dró andann í myrkrinu.
„Komdu með mér til Parísar,“
heyrði hún hann segja. Það lét í
eyrum eins og óráðshjal þarna í
myrkrinu. Það stríddi gegn allri
skynsemi, eins og allar dásemdir,
sem ástinni eru tengdar. Evelyn gat
ekki að sér gert að brosa. Hún fann
aftur til svimans, þegar hún hratt
upp hurðinni og kom aftur út í
svalt morgunloftið; heyrði þennan
þyt fyrir eyrum sér, sem yfirleitt
var undanfari þess, að hún félli í
öngvit, en hún átti alltaf vanda til
þess, síðan hún átti yngra barnið.
Hún reyndi eftir megni að spyma
á móti; lét hallast upp að dyra-
stafnum og andaði að sér fersku
næturloftinu. Máninn faldi sig að
skýjabaki. Nú er þessu öllu lokið,
hugsaði Evelyn. Þetta andartak var
þrungið áköfum sársauka, svo hrylli-
legum sársauka, að við sjálft lá að
hún væri stolt af því að molla hvers-
dagstilfinninga hennar skyldi allt í
einu vera rofin af svo voldugum og
óumræðilegum sársauka. Og enn
hvarflaði þessi einkennilega hugsun
að henni — endurminning um „fæð-
ingarhríðir, eitthvað, sem manni
var ofvaxið að þola.
„Vertu sæll,“ sagði hún við Frank,
sem kom út í þessum svifum. Hún lét
hann ganga á undan sér upp stíg-
inn, sá að hann strauk hárið aftur;
samkvæmisklæddur og glæsilegur
heimsmaður. Evelyn vildi ekki að
hann sæi í andlit henni, hún hafði
ekki náð fullu valdi yfir svip sin-
um.
„Gakktu á undan,“ bað hún, en
hann nam staðar og kveikti sér í
sígarettu. Eitt andartak lýsti bjarm-
inn af eldspýtunni andlit hans. Vertu
sæll, þótt ég fái aldrei framar að
líta andlit þitt. eða finna reykinn
af sígarettunni þinni leika mér um
vit. Þær sígarettur, sem menn reyktu
í Berlín, höfðu ekki þessa einkenni-
legu angan; þessa framandlegu ang-
an; ævintýrisins um manninn, sem
kom langt að, og hvarf síðan aftur
á brott.
Þegar Evelyn gekk inn salinn,
teinrétt og létt í spori, fannst henni
allra augu stara á sig, og allir hlytu
óðara að sjá hvað fyrir hafði komið.
Þegar hún kom að dyrum spila-
herbergisins, var hún öll í uppnámi,
en Frank,sem hafði fullkomið vald
yfir sér, gekk inn á undan henni,
opnaði fyrir henni dyrnar og laut
henni hæversklega um leið og hún
gekk framhjá honum.
Um leið og Evelyn steig yfir
þröskuldinn, mætti hún augum
Maríönnu, glettnislegum og spyrj-
andi. Evelyn sortnaði fyrir augum
þyturinn fyrir eyrum hennar varð
sterkari; nú líður yfir mig hugsaði
hún skelfd og neytti síðustu krafta
sinna til að komast að spilaborðinu,
þar sem hún gat lagt armana á öxl
manns síns, svo að hún slyppi við
að leita stuðnings hjá Frank. Um
leið var sem þokan dreyfðist frá
augum hennar, hún gat greint brids-
borðið, eiginmaður hennar hafði góð
spil og var ekki um það gefið að
láta trufla sig, en um leið og hann
fann hendur hennar á öxl sér, leit
hann við.
Evelyn heyrði sjálfa sig segja að
herra Davis langaði til að kveðja
hann. Fann að röddin var óeðlileg og
mundi láta óeðlilega í eyrum.
Handaband, hneigingar, orð á
ensku og þýzku. Það var einhver
náungi að kveðja, Bandaríkjamað-
ur. Hvernig stóð á því, að þessi mað-
ur hafði orðið henni nátengdari en
allt annað í lífinu, fyrr og síðar, og
allt, sem veitti henni yndi og glæsi-
leik, hyrfi á brott með honum ...
Evelyn heyrði að Marianna spurði
hana einhvers, en var svo utan við
sig> að hún greindi það ekki strax.
Eklri fyrr en eftir á. Og uppástunga
Mariönnu vakti með henni fögnuð
og ótta í senn.
Henni varð litið á mann sinn —
nei, það var bersýnilegt að hann
hafði ekki neitt á móti því, að hún
fylgdi herra Davis á járnbrautar-
stöðina. Hún tók á móti þessari
ómetanlegu gjöf, þessum dýrmætu
mínútum, með daufu brosi. Marí-
anna leiddi hana út að bílnum, og
talaði um alla heima og geima, eins
og henni var lagið, svo það var
með öliu útilokað, að þau, Frank
og Evelyn, gætu skipzt á trúnaðar-
orðum framar. Það var heldur ekki
um neitt að ræða, sem þau höfðu
frekar að segja hvort öðru. Orð tjá
aldrei allan sannleika, yfirleitt eru
þau einungis til þess að maður geti
sniðgengið sannleikann; þau eru
fyrst og fremst gríma raunveruleik-
ans. Maríanna lét móðan mása, og
orð hennar virtust einkennast af
meðvitaðri óaðgætni — að Evelyn
ætti börn, og að hún væri mjög
veikluð enn, eftir að hún átti seinna
barnið — og nú áttu þau skammt
ófarið á járnbrautarstöðina. Rétt
sem snöggvast varð Evelyn hugsað
til barnanna. Litlabróður, sem var
svo hávær og réði ekki við sig fyrir
fjöri. Litlabróður, þegar hann sat í
vagninum sínum, eða þegar hann
horfði á tærnar á sér, heimspekileg-
ur á svipinn. Litlabróður, þegar hann
hló af kæti við pelanum sínum.
Maríanna tók yfirleitt allar beygj-
ur án þess að draga úr ferðinni, og
allt í einu slengdist Evelyn enn nær
Frank, þegar bíllinn þaut fyrir horn.
Og nú var einnig þessi frestur senn
á enda.
„Við verðum komin þangað eftir
mínútu," heyrði hún Maríönnu
segja, þegar Frank leit á armbands-
úrið. Einmitt þá var það, að Evelyn
gerði sér ljóst hve snaran þátt þetta
úr átti í örlagavef þeirra. Þetta var
þunnt úr í stálumgerð, og Frank lét
það snúa inn á úlnlið sér, öfugt við
það sem karlmenn gerðu í Berlín.
Hún leitaði eftir hendi hans. Stöðin
var framundan. Eftir andartak
mundi öllu lokið.
Það var einkennilegt að þessu
ævintýri skyldi ljúka í gráum hvers-
dagsleika — burðarkarlar, lögreglu-
þjónar, bílaöskur, farþegar. Skuggi
af laufinu á trjánum meðfram stígn-
um féll á andlit Franks, og það var
það síðasta, sem hún sá af honum,
þegar hún leit út um afturrúðu bíls-
ins. Hann hafði lyft hendinni, eins
og hann hygðist veifa þeim í kveðju-
skyni og bros lék um varir honum.
Hann stóð þar enn, þegar bíllinn
þaut inn í undirgöngin.
„Laglegasti maður,“ sagði Marí-
anna.
„Já.“
„Dæmigerður Bandaríkjamað-
ur...“
„Ég skal ekki segja. Mér virðist
hann dálítið sérstæður."
„Já. Þó að þýzkir karlmenn séu
þeim í flestu fremri, skortir þá þenn-
an glæsibrag — ef það er það, sem