Vikan - 28.02.1963, Blaðsíða 14

;
X,// ''/!
m&mmm
■
■ý ' ' ' '
••

. •
'

■
J
.. .:
'
ÞorpiS Edinburgh eins og það leit út 1957. Húsin eru
hlaðin úr steinum. Þarna á flötinni situr það á tíma-
sprengju náttúrunnar.
Nautgriþir eru á beit og una sér vel, þótt eldfjallið, sem
legið hefur í dvala í hundruð ára, sé farið að spúa upp
reyk og eimyrju.
hann aldrei neitt annað en jarðarlaus og fákunnandi
verkamaður. Þessi eyja, eyðiieg og hrjóstrug, eins og
hans hjartkæru heiðar i Skotlandi, skyldi verða óðal
hans. Hann óttaðist hvorki einveru né erfiðisvinnu.
Glass byrjaði að plægja ófrjóan jarðveginn og setti nið-
ur kartöflur og kál. Börnin fengu mjólk úr hálfvilltum
nautgripum og sauðfé, sem setuiíðið hafði skiiið eftir.
Hafið sá þeim fyrir fiski og eggin fengu þau af fjalla-
mörgæsum, sem klifu meðfram ströndinni.
Meðan eiginmaðurinn reyndi að sá í hrjóstrugan jarð-
veginn, var frú Glass önnum kafin við að sauma, spinna
úr ull og ala upp bamahópinn, sem komst upp í átta
dætur og sjö syni. Þau unnu óslitið frá sólaruppkomu
til sólarlags. Á hverjum morgni dró Glass brezka sam-
bandsfánann við hún á stöng nálægt húsinu. Eftir kvöld-
matinn las hinn guðhræddi liðþjálfi hátt úr Ðiblíu sinni
við veikt ljós grútarlampans. Að því loknu var gengið
til náða.
Svo var það einn þokumorgun, er Glass var að leggja
af stað til fiskjar, að hann sá hvar grillti í þrekvaxna
mannvem í þokunni. Hiðugur sem köttur réðst liðþjáif-
inn á manninn og sló hann niður.
„Hættið! Hættið!“ stundi mannauminginn, „hér er
vinur!“ Hann kynnti sig sem Thomas Swain, fyrrver-
andi sjóliða í flota Hans Hátignar. Hafði hann siglt
aleinn á litlum báti frá St. Helenu og ávann sér traust
Glass, þegar hann sór, að hann hefði haldið hinum
deyjandi Nelson flotaforingja í örmum sér í orrustunni
við Trafalgar. „Mig langar tii að setjast hér að,“ sagði
Swáin.
„Vertu velkominn," sagði Glass og rétti fram báðar
hendur sínar. Hann þarfnaðist hjálpar við að gera
Tristan að lífvænlegri stað. Áður en langt um leið komu fleiri menn, lið-
hiaupar af hvaiveiðiskipum, er áttu leið þarna fram hjá, og báðu um að
fá að dvelja á eynni. Glass gaf þeim leyfi til þess, þar sem hann vissi, að
ef þeir sneru aftur biði þeirra gálginn. En hann setti ákveðin lög. „Þetta
er ekki ein af þessum eyðieyjum, sem við lesum um í ævintýrabókum. Hér
verða allir að vinna- og skipta jafnt með sér.“ Einn sjóliðinn tók þetta
of bókslaflega og gerðist all nærgöngull við hina myndarlegu frú Glass,
eina kvenmanninn á eyjunni.
Eftir að hafa ákallað Jehóva, hýddi Glass manngreyið duglega og dró
hann niður að ströndinni. Þar neyddi hann sjóliðann til að fara upp í lít-
inn bát með matar- og vatnsbirgðum. Síðan sagði hann: „Fyrst þú finn-
ur þig knúfnn til að drýgja synd, þá getur þú gert það í Suður-Afríku.“
Þegar báturinn vaggaði af stað í hina 2000 mílna löngu ferð, kraup Glass
í sandinum og bað þess, að syndaranum mætti auðnast að ná öruggri höfn.
Árið 1824, var kvenmannsleysið á eyjunni orðið til mestu vandræða.
Á Tristan var hálf tylft af ógiftum karlmönnum og dætur Glass-hjónanna
voru jafnmargar. En elzta stúlkan var aðeins 15 ára. Til þess að sjá þess-
ari litlu nýlendu fyrir afkomendum og með fullu samþykki karlmann-
anna, bað Glass skipstjóra á hvalvéiðiskipi, er átti leið fram hjá, að út-
vega þeim kvenfólk. Tvéim árum seinna kom skipið aftur með fimm svert-
ingjakonur frá Höfðaborg, en þær voru einu kvenmennirnir, er fengizt
höfðu til að leggja út í þessa ferð.
„Ef þið viljið fá þessar konur verðið þið að kvænast þeim,“ sagði Glass.
„Það verður ekki ieyfð nein ósiðsemi á þessari eyju.“ Hann náði í Biblí-
una sína og beið síðan átekta. Nöfn fjögura hjóna voru strax skráð í
nýja hjúskapar-bók. Fimmti maðurinn hélt út í nokkur ár í viðbót, áður en
hann gekk í það heiiaga.
Negrakonurnar voru fyrsta kynblandan sem varð meðal Tristanbúa, en
á endanum bættust við Amerikanar, Portúgalar, Itaiir, Hollendingar og
nokkrir Afríkubúar. Hinn gulbrúni hörundslitur Tristanbúa ber merki
hinna sundurleitu forfeðra þeirra. Á Tristan eru til ljóshærðar konur og
konur með brúnt hrokkið hár, og nokkrir eyjarskeggjar hafa skásett augu.
EYJAN SEM GLEYMDIST
— VIKAN 9. tbl.