Vikan - 06.06.1963, Blaðsíða 43

í FULLRI ALVÖRU.
Framhald af bls. 2.
fjölda manna takmarkast allur lest-
ur við dagblöðin.
Nú þykir afskaplega fínt að hafa
lesið helzt allar bækur, sem nýlega
hafa séð dagsins Ijós, ella eru menn
varla samkvæmishæfir. Og þá er
úr vöndu að ráða. Menn þurfa að
geta fleytt sér í umræðum, þar sem
snobbar ræða bækur. Þá finna menn
illilega til þess að vera ekki gjald-
gengir og grípa til þess ráðs að lesa
ritdóma í dagblöðunum. Þá vita þeir
undan og ofan af og geta auðveld-
lega látið líta svo út, að þeir hafi
lesið það sem um er rætt.
Bókaþjóðin íslendingar, les af-
skaplega lítið af bókum. Þær eru
keyptar vegna þess að það þarf að
gefa gjafir og þær eru látnar upp
í hillur því ef til vill eru hillurnar
hálftómar og gott að fá eitthvað
til að fylla upp. Hillurnar voru
keyptar með afborgunum og hús-
bóndinn er að vinna aukavinnu á
kvöldin til þess að geta staðið í
skilum. Hann ætlar að lesa bæk-
urnar, þegar hann er búinn með af-
borganirnar af hillunum, ísskápn-
um, sjónvarpinu, hrærivélinni og
teppinu.
Það er að segja, ef þá ekki vantar
eitthvað nýtt. GS.
í ELDHÚSVERKUM.
Framhald af bls. 25.
þau yngri. Þeir lágu þá ennþá á
gólfinu í náttfötunum og voru að
leika sér að bílum. Það var samt
sýnilegt að þeir liöfðu ekki verið
að leika sér að þeim allan timann,
því að það sást varla i þá fyrir
alls konar dóti, sem þeir höfðu
dregið fram og fundið uppi í skáp,
þvi mamma var ekki heima og gat
ekki tekið það af þeim. Það var
staflað um allt gólf og langt upp á
veggi, kubbum og spilum, blöðum
og bókum, járnbrautarlestum, flug-
vélum, kranabílum, öskubílum,
vörubílum, fólksbílum, kappakst-
ursbilum, sjúkrabilum, brunaliðs-
bílum og alls konar annars slags
bilum, byssum af öllum gerðum og
stærðum, káboyfötum, Indiána-
fjöðrum, bogum, myndavélum og
leikaramyndum.
Það var eins og þeir vöknuðu af
draumi, þegar ég æpti upp og skip-
aði þeim á fætur þegar í stað. Þeir
ruku sinn í hverja áttina og fóru
að klæða sig. Ég fór að klæða mig
sjálfur, og ætlaði að búa um rúmið,
— en hætti samt við það af ein-
hverjum ástæðum. Þá komst ég að
þvi að annar strákurinn var kom-
inn i nærfötin, og hinn i annan
sokkinn. Þeir voru farnir að leika
sér aftur. Nú lét ég hendur standa
fram úr ermum, og sagði þeim
hverju þeir mættu eiga von ef þeir
klæddu sig ekki í einum hvelli og
tækju saman dótið á eftir sér.
Yngsti strákurinn birtist há-
öskrandi í dyrunum og blóðið lak
úr einum putta. Ég greip hann i
skyndi, og fór með hann að eld-
húsvaskinum og greip höndina og
ætlaði að láta kalt vatn renna á
sárið til að stöðva blóðrásina. En
blórennslið jókst aðeins um allan
helming. Þegar ég fór að athuga
þetta betur, sá ég að meirihluti
blóðsins rann úr mínum eiginn
puta, og bert rakvélarblað var i
lófanum. Drengurinn hafði fundið
þetta einhvers staðar og farið að
leika sér að þvi með þessum af-
leiðingum. Auðvitað varð ég að
setja plástur á mig áður en ég gat
sinnt drengnum, og sem betur fer
var þetta aðeins smáskeina hjá
okkur báðum. Ég klæddi liann aft-
ur í og setti hann útfyrir. Þegar
ég var að sleppa lionum mundi ég
eftir því að hann var ekki með
vettlinga. Ég tók um höndina á
honum og ætlaði að fara að lagfæra
þetta, þegar liann rétti mér hina
höndima skælbrosandi og sýndi
mér annað bert rakblað, sem hann
hélt á. „Ég á annað, pabbi,“ sagði
hann og liló.
Ég sagði víst ekki mikið, en tók
af honum rakblaðið. Svo fór ég
með höndina ofan í úlpuvasa hans
til að leita að vettlingum, en kom
með hana alblóðuga upp aftur. í
vasanum voru þrjú rakblöð, og í
hinum voru fjögur. Hvernig hann
liefur getað komið þessu þangað
án þess að skera sig meira, veit
ég ekki enn í dag.
Þegar ég var búinn að binda
um mig, fór ég að liugsa um að
koma eldri strákunum út, en fann
þá hvergi. Þeir voru þá komnir
út, báðir i sparifötunum og frakka-
lausir, en dótið lá óhreyft á gólf-
inu.
Ég var búinn að tína saman dót-
ið kl. um 11, og taka það mesta
til í íbúðinni, og ætlaði að fara að
þvo upp leirtauið síðan um morg-
unin, þegar ég mundi eftir þvi að
það væri matartimi kl. 12, og að
konan hafði haft tilbúið læri, sem
ég átti að setja í ofninn og steikja.
Það hlaut að vera kominn timi til
þess. Ég kveikti á ofninum og
setti steikina inn. Siðan fór ég að
þvo upp. Þá datt mér í hug að
konan hafði lagt sveskjur í bleyti
kvöldið áður, og liafði kennt mér
að elda sveskjugraut. Ég setti pott-
inn yfir og hitaði sveskjumaukið,
setti dálítið meira vatn í. Hún
hafði lýst því vandlega fyrir mér
hvernig ég ætti að setja kartöflu-
mjöl út i grautinn til að gera hann
dálítið þykkari. Líklega hef ég þá
verið að hugsa um eitthvað ann-
að, því ég tók staukinn með kart-
öflumélinu og hellti dálitlum
slatta út í pottinn. Ég hrærði ofsa-
legn i pottinum um leið, en allt
kom fyrir ekki. Mjölskrattinn hljóp
í eintóma kekki, sem engin leið
var að drepa. Þá mundi ég óljóst
eftir þvi að ég átti fyrsta að hrista
mjölið út í vatni. Ég fór nú að
veiða kekkina upp úr grautnum,
en þeir reyndust 873 talsins, og
það tók mig um hálftíma. Siðan
gekk allt vel með grautinn. En um
það leyti að ég komst að því, fann
ég einkennilega brunalykt í eldhús-
inu og fór að leita. Lyktin kom úr
bakarofninum, og þegar ég leit inn
i hann, brá mér í brún, því steik-
in vor orðin kolsvört að utan. Ég
HVERNIG DÆMIR ÞÚ?
HÁRIÐ FÓR í ÓYARINN HREYFIÁS.
Jón Jónsson rak þvottahús. Hildigunnur Hannesdóttir réðst
í þjónustu Jóns til starfa í straustofu þvottahússins. Vann hún
jafnan að því að slétta þvott í strokvindu. Vinda þessi var raf-
knúin. Undir vinduborðinu var óvarinn hreyfiás, sem snerist
hratt. Var hreyfiásinn í 70 cm fjarlægð frá gólfi, en 12 cm undir
borðplötunni.
Eitt sinn, þegar stúlkan var við vinnu sína, missti hún nokkra
vasaklúta á gólfið. Hún beygði sig niður í þeim tilgangi að ná
klútunum. Við það að beygja sig lenti hár Hildigunnar,, sem
var óvarið, í hreyfiásnum. Vinduna gat hún ekki stöðvað, þar
sem rofinn var uppi á vegg. Skipti það engum togum, að hluti
af höfuðleðri stúlkunnar flettist af höfði hennar með hárinu.
Hildigunnur var langan tíma óvinnufær, beið varanlega ör-
orku og sjúkrakostnaðurinn varð mikill, þar sem hún varð að
leita til erlendra sérfræðinga.
Hildigunnur höfðaði mál á hendur Jóni Jónssyni til greiðslu
skaðabóta. f því dómsmáli var meginorsök slyssins álitin van-
ræksla Jóns í þeim efnum að hafa hreyfiásinn óvarinn, svo
og að ganga ekki eftir því, að stúlkan notaði höfuðklút eða ann-
an umbúnað um hár sitt til öryggis.Hildigunnur sjálf var talin
hafa sýnt vanrækslu í starfi varðandi vanbúnað hársins. Var
Jón talinn bera % hluta sakir á slysinu, og var dærndur til að
greiða Hildigunni kr. 150.000,00. Þessa greiðslu innti Jón af hendi.
Nú er þar til máls að taka, að mánuði áður en slysið átti
sér stað, var fyrirtæki Jóns athugað af trúnaðarmönnum Verk-
smiðju- og vélaeftirlits ríkisins. Að skoðun lokinni gáfu trún-
aðarmennirnir út vottorð þess efnis, að útbúnaður allur í fyrir-
tæki Jóns Jónssonar væri til hinnar mestu fyrirmyndar.
Með hliðsjón af þessu vottorði taldi Jón sig gersamlega granda-
lausan varðandi það atriði, að öryggisútbúnaði strokvindunnar
væri áfátt. Eftir slysið segist Jón hins vegar hafa komizt að raun
um, að vottorð þetta hefði verið rangt og í rauninni löglaust,
þar sem beinlínis er fyrirskipað í reglugerð um öryggiseftirlit,
að hreyfihlutar véla, sem mönnum geti stafað hætta af að nálg-
ast, eigi að vera varðir af hlífum eða girðingum. Af þessum
ástæðum telur Jón, að orsök slyssins hafi fyrst og fremst verið
vanræksla trúnaðarmanna Vélaeftirlitsins í starfi. Þar sem trún-
aðarmennirnir eru opinberir starfsmenn, eigi ríkið að bera ábyrgð
á aðgerðum þeirra.
Af framangreindum ástæðum höfðaði Jón Jónsson fébótamál
á hendur fjármálaráðherra f. h. ríkissjóðs til greiðslu á öllum
þeim kostnaði, sem hann hafði orðið fyrir vegna áðurnefnds
slyss.
Spurning VIKUNNAR: VINNUR JÓN ÞETTA FÉBÓTAMÁL?
Sjá svar á bls. 50.
~ 43
VIKAN 23. tbl.