Vikan - 04.07.1963, Blaðsíða 24

Á flestum geðveikraspítölum sést að nokkrir sjúkl-
inganna eru órólegir og liáværir, eða þá þvert á
móti áberandi hægir og stjarfir. Sumir eru angur-
værir, aðrir óeðlilega ánægðir. Maður sér undarlega
liegðun á einum stað og hlustar á furðulegar útskýr-
ingar á öðrum. Sumir sjúklinganna virðast áberandi
líkamlega hraustir og aðrir mjög veiklulegir.
Sjálfsagt munu allir liafa einlivern beig af slíkri
heimsókn, því svo margar hræðilegar sögur hafa
gengið um geðveikt fólk, sem hegðaði sér eins og
villidýr. En þegar út er lcomið aftur, rennur það upp
fyrir manni, að allir sjúklingarnir •— meira að segja
á órólegu deildinni — virtust tiltölulega rólegir og
friðsamir.
Eru þá allar þessar hryllilegu frásagnir um liegð-
un geðveikra uppspuni einn?
,Tá, þær eru það —eða réttara sagt, þær eru orðn-
ar það nú á timum. Þegar rafmagnsmeðferðir voru
uppgötvaðár, stuttu fyrir stríð, varð það rangnefni
að kalla geðveikraspítala vitlausraspítala. Og núna
á síðustu árum eru fundin meðul, sem hafa gert
gúmmiklefa og spennitreyjur úrelt.
Þessi meðul eru einfaldlega töflur — og þar með
liefur aldagamall draumur geðveikralæknanna rælzt.
Þelta er vísindalegur sigur, sem hefur mikla þýðingu
fyrir flest olckar.
Mikill hluti þeirra, sem eru andlega sjúkir, þjást
BARÁTTAN
VIÐ
HUGLÆGU
SJÚKDÓMANA
af neurose, en það er það, sem í daglegu máli er
lcallað „slæmar taugar“. Við því hafa líka fundizt
margskonar töflur.
Starfandi læknar segja, að minnst þriðjungur
allra sjúklinga, sem til þeirra koma, þjáist af tauga-
veiklun, þó þeir kvarti um önnur einkenni.
Venjulega er greinilegur munur á tauga-
veiklun og reglulegum geðsjúkdómi. Að vísu
er þar miUibilsástand, en i rauninni er mis-
munurinn meðal annars sá, að menn með
slæmar taugar gera sér ljóst, að einkenni
þeirra eru tákn þess, að þeir séu veikir, en
geðveikt fólk heldur venjulega að það sé
heilbrigt,
Til dæmis skulu hér sagðar tvær sjúkra-
sögur:
önnur er um miðaldra konu, sem finnst
að allt sé fullt af bakteríum, sem hún snert-
ir, svo-hún verður að þvo sér margoft á dag.
Ef hún þvingar sjálfa sig til að gera það
ekkí, er hún óróleg og líður illa þangað til
hún fer að þvo sér aftur. Konunni er alveg
Ijóst, að þessi þvottaástriða er sjúkleg. Hún
þjáðist mjög vegna hennar, en getur alls ekki
staðið á móti henní. — Þessi sjúklingur er
taugáveíklaður. - Hínn sjúklingurinn var
maður, seftt hélt að nábúarnir væru að reyna
að drepa lianíi með því að fylla ibúðina hans
af sýklum. Alveg eins og konan var hanii
alltaf að þvo sér og leið mjög illa ef hann
komst ekki til þess. En hann gekk skrefí
lengra: liann leitaði livað eftir annað til lög-
reglunnar, hafði í hótunum við nágrannana
o. s. frv.
Mismunurinn á þessum sjúklingum er sá,
að meðan sá fyrri er sér þéss meðvitandi, að
þessi þvottaástríða er sjúkleg, er sá
siðari sannfærður um að árátta hans sé eðli-
leg vörn gegn illsku nágrannanna. Ef lög-
reglan fæst ekki til að trúa honum, er það
vegna fávizku eða þvermóðslcu, eða jafnvel
24 — VIKAN 27. tM.