Vikan - 04.07.1963, Blaðsíða 43

við treystum okkur til að koma
saman þremur jafngóðum ljóða-
bókum á viku, eða eitthundrað
og fimmtíu ljóðabókum á ári, ef
við þyrftum ekki að vinna nema
hálfan daginn við annað. Við er-
um ekki skáld. Það sem hér hef-
ur verið gert, álítum við að ná-
lega allir geti gert. Ef þetta er
góður og gildur skáldskapur, þá
eru 90% þjóðarinnar góðskáld.“
Þetta leiðir hugann að þeirri
brennandi spurningu, hvort bók-
menntaþjóðin íslendingar sé í
þessum efnum rugluð í ríminu.
Vitum við ekki lengur okkar
rjúkandi ráð í listrænum efnum?
Víst höfum við lifað mikið breyt-
ingaskeið; ekki aðeins í atvinnu-
legu tilliti, heldur og menningar-
legu. Gömul og hefðbundin list
hefur orðið að víkja í bili fyrir
ýmsu nýjabrumi. Um það er gott
eitt að segja. Sá, sem engu vogar
á þess trauðla kost að komast
langt. En allt, sem er nýtt, þykir
afsaklega fínt. Það gamla er ekki
móðins lengur. Það er afdankað
og sveitalegt og við erum ekki
eins hrædd við neitt og afdala-
svipinn. Ungu skáldin tala um
Bertold Brecht og Ezra Pound
eða einhverja ,,reiða, unga menn“
úti í heimi. Þau hafa ekkert til
manna eins og Einars Benedikts-
sonar eða Jónasar Hallgrímssonar
að sækja.
Rím til dæmis, það er afar
ófínt, islenzkt fyrirbrigði. Nú
vilja menn aðeins „hreina lyrik“
og hvaða samsetningur, sem vera
skal er flokkaður undir lyrik.
Það er alveg ómögulegt að draga
takmörk og segja um, hvað er
lyrik og hvað er aðeins ljóðrænt,
óbundið mál. Af þessum sökum
eru margir kallaðir og því mið-
ur flestir útvaldir, sem hafa
nenningu í sér til þess. Ef menn
aðeins ganga í sömu óhreinu
úlpunni ár eftir ár og raka sig
ekki, þá má það vera slæmt, sem
frá þeim fer og ekki er viður-
kennt. Það hefur oft í þessu sam-
bandi verið talað um nýju fötin
keisarans. Ekki aðeins í ljóðlist,
heldur einkum og sér í lagi í
myndlist. En það er önnur saga,
sem ekki verður rakin hér.
Sem betur fer er list eitt af
hinum „fínni“ fyrirbrigðum lífs-
ins á íslandi. Það heldur í henni
lífinu. Við eigum mikið af snobb-
um og það er vel. Þessvegna
selja ungir málarar fyrir hundr-
uð þúsunda á einni sýningu og
ljóðabækur seljast, því það vant-
ar bækur í skápana. Menn standa
í upphafinni hrifningu frammi
fyrir því, sem þeir skilja ekki.
Dást að því, sem raunverulega
veldur engum hughrifum hjá
þeim. Maður verður að vera
gjaldgengur í fínum og mennt
uðum „kreðsum". Hvort maður
dáist að nýju fötunum keisarans
er minna atriði. Er þetta svo
slæmt, þegar allt kemur til alls?
Ef til vill ekki. Áhugaleysið
væri til dæmis mun verra. En
við höfum ruglazt í ríminu; á
því er enginn vafi. Við finnum
það ekki af okkar hyggjuviti,
hvort raunveruleg verðmæti eru
á ferðinni eða bara fúsk. Þessi
tilraun okkar með Þokur sannar
það. Við vonum, að Þokur verði
leiðarljós í þessu myrkri. Að
fólk hætti þessari vitleysu að gína
við hverju, sem að því er rétt.
Eftir höfðinu dansa limirnir; við-
urkenndir bókmenntamenn hafa
talað um „nýjan, ferskan stíl“
og „mjög athyglisverða hluti“ í
sambandi við Þokur. Því skyldu
þá ekki Pétur og Páll skrika á
svellinu.
Verulegur hluti af ljóðabókum
síðustu ára er Góugróður og hefði
að skaðlausu mátt hafna í rusla-
körfum höfundanna. Sumt af því
eru merkilegar tilraunir og það
er áreiðanlegt, að einhverskonar
nytjagróður á eftir að spretta upp
af þeim tilraunum, áður en langt
um líður. En það mátti bíða síns
tíma. Það er skiljanlegt, að ung-
ir menn eru framgjarnir og því
aðeins geta þeir orðið gjaldgeng-
ir á skáldabekk, að þeir gefi út.
En þeir mættu gjarna finna að
leiðin uppá þann bekk er erfið-
leikum bundin og ekki á hvers
manns færi. Þar á að vera valinn
maður í hverju plássi; ekki
gerviskáld. Ef þessi tilraun með
Þokur áorkar einhverju í þá átt,
er tilgangi bókarinnar náð.
GS.
Baráttan við huglægu
sjúkdóraana.
Framhald af bls. 25.
vera fullhraustir. Þetta er góð
sönnun þess, að fólk verður ekki
háð meðalinu eins og t. d. mor-
fíni.
Við ýmsar tilraunir ó dýrum
hafa hin góðu áhrif Suavitil
komið i Ijós. í einni slíkri tilraun
voru notaðir kettir, sem höfðu
verið gerðir taugaóstyrkir með
þvi að láta óþægilegan vind leika
um höfuð ])eirra í livert sinn og
þeir átu. Eftir nokkur skipti
þorðu þeir ekki lengur að matar-
kassanum. Þessi tviskiptingur,
löngunin til að borða og hræðsl-
an við vindinn, hélzt mjög lengi.
En eftir að kettirnir höfðu fengið
eiena spraiitu af Suavitil, urðu
þeir aftur heilbrigðir og tóku að
éta.
Það er rétt að taka það fram,
að lækningameðferðin með sál-
greiningu er auðveldari með því
að nota þessi meðöl, þvi með
þeim get.ur náðst nánara sam-
band milli læknis og sjúklings,
e-n þau geta ekki komið i stað
hennar.
Tveir þriðju sjúklinganna á
geðveikarspítölum þjást af æsku-
sljóleika, sem er algengasti geð-
sjúkdómurinn og má segja að
næstuin 1% af fólki geta átt á
hættu að veikjast af honum. í
nokkrum tilfelium er liægt að
koma i veg fyrir sjúkdóminn i
Völundarsmíö.... já.vissulega er flugvélarhreyfillinn völundarsmlö nútímans. Flugvélarhreyflar eru
margir og margvíslegir, en einn ber þó höfuö og heröar yfir aöra um öryggi og endingu - ROLLS
ROYCE DART hverfihreyfillinn, sem knyrViscount skriifujxitur Flugfélagsins. Hann er engum líkur!
ICELÆNDAiFt
VIKAN 27. tbl. —