Vikan - 25.07.1963, Blaðsíða 26

m
'*/ ' ■
" ii

/ ' , \

-'X ;

Fyrir þá sem ekki hafa kynnzt af eigin
raun sambúðarvandamálinu milli hvítra
og svartra í Bandaríkjunum, er ógerning-
ur að ímynda sér það djúp, sem sums
staðar er staðfest milli kynþáttanna.
Flestum ber saman um, að negrarnir hafi
ekki meiri áhuga fyrir samneyti við hvíta,
en hvítir við þá sjálfa. Að margra dómi
hafa hvítir menn komið fram við negrana
af vansæmandi hörku og mannúðarleysi.
Myndin hér til vinstri er frá átökum í
Birmingham í Alabama.
Nei, þetta er ekki úr neinni af hinum
mörgu kvikmyndum um grimmdaræði
naiista í fyrri styrjöld. Þetta er lög-
reglan í Alabama að meðhöndla negra —
sem raunar sýninst varla bera hönd fyrir
höfuð sér. Lögreglan notaði hunda sér til
aðstoðar.
Enda þótt ökki séu yfir-
lýstar stórstyrjaldir um þess-
ar nmndir í heiminum, þá á
hugtakið Friður á jörðu
sannarlega ekki upp á pall-
borðið. Sú hugsjón, að allir
menn gcti lifað saman í
bræðralagi á jörðinni, virðist
eiga langt í land með að verða
að veruleika. Það stafar
sjálfsagt af vanþroska manns-
ins; ekki er annað að sjá
en Homo Sapiens verði að
jrróast í nokkrar áraþúsundir
i viðbót til þess að verða af
mgð eitthvað af villidýrseðli
sínu.
Maðurinn er oftast góður
með öðrum góðum. Með frið-
söniu fólki af svipuðum stig-
um, uppruna og litarhætti,
verða sjaldnast þau ágrein-
í Laos getur englnn öðrum treyst.
Hér er ung stúlka mcð farangur
sinn, byssu og byssusting.
ingsefni að leiði til blóðsúthellinga, En það má litið út af
bera. Geysi styrjöld er voðinn vís á alla kanta. Komi upp á-
greiningsefni, sem veldur mjög andstæðum skoðunum og Iiita,
þá er eins víst, að fjöldi manns sé tilbúinn að svífast einskis.
Fyrir nokkrum öldum bárust menn á banaspjótum vegna
trúarskoðana. Villutrú var svo alvarlegur hlutur, að fyrir
það hlutu menn að missa lífið á bálkesti. Á undanförn-
um áratugum hafa menn ekki misst lífið fyrir trú sína,
en hins vegar hafa milljónir orðið að þola hinar mestu hörm-
ungar vegna þess að mannfólkið hafði mismunandi skoðanir
á þjóðskipulagi. Það eru stjórnmálastefnur, sem hafa hitað
mönnum svo í hamsi, að allt var lagt að veði til þess að halda
velli. í raun og veru eru hað líka trúarbragðastyrjaldir.
En nú hillir undir þriggja styrjaldarefnið og farið gæti svo,
að það yrði megin styrjaldarefni framtíðarinnar. Það eru
stríð milli kynþátta. Menn spyrja: Hvað verður, þegar guli
kynstofninn er kominn á það stig að hann standi efnahagslega
jafnfætis hinum hvita. Mun hann ekki telja sig þurfa meira
„lebensraum“ á jörðinni eins og nazistarnir fyrir nökkrum
árum. Eða hvað með svarta kynstofninn? Við höfum séð þáð
í Bandaríkjunum, hvernig hvítum og svörtum gengur að lifa í
náinni sambúð. Aftur og aftur logar allt í óeirðum i Suður-
ríkjum Bandaríkjanna og því miður hafa Iivítir menn sizt ver-
ið til fyrirmyndar í þeim átökum. Ef til vill er ástandið allra
verst í Suður-Afríku og spurning, livenær hinir fjölmennu
blökkumenn þar, lirista hvita manninn af sér. Menn
þykjast sjá þá tið fyrir, að guli kynstofninn leggi að
minnsta kosti Asíu undir sig og sá svarti Afríku og
báðir eigi þeir eftir að standa hvíta kynstofninum
jafnfætis I tæknilegum efnum. Munurinn verður bara
sá, að þessir kynstofnar verða margfalt mannlleiri en
sá hviti. Það er þegar farið að ólga í pottinum i Kína.
Leiðtogi kínverskra ikommúnista, Mao Tse Tung hef-
ur látið svo ummælt, að Kínverjar mundu ekki skirr-
ast við að leggja út í styrjöld, jafnvel þó fullvissa
væri um, að 300 milljónir manna færust af þjóðinni
Því annað eins eða meira yrði cftir.
Gyðingahreinsanir nazista á strúðsárunum voru
uppliaf meiri háttar árekstra milli kynþátta. En
margt bendir til þess, að mikil áthk sé\i efti'r, eftki
sízt meðan fámennir hópar hvítra manna reyna að
halda milljónum I skefjum með ógnum og valdi. En
revnslan sýnir, að be.zt er fyrir liina ólilui kynþætti
að lifa aðskildir. Náið sambýli hentar ekki. Það leið-
ir til vansæmandi átaka og meiningarlausra grimmd-
arverka. Takið eftir myndunum frá Birmingham í
Alabama, sem fylgja með þessari grein. Lögreglu-
þjónninn, sem er opinber starfsmaður og sjálfsagt
inenntaður maður, sýnist njóta þess rikulega að beita
grimmum hundi á svertingja. Og á annarri mynd,
Framliald á bls. 43.
<] Þannig yfirheyra þeir í Laos. Fangar eru hengdir upp á
oínbogunum og þar að auki troðið sápu í munn þeirra.