Vikan - 01.08.1963, Blaðsíða 33

'ungum thönnum, sem síðar urðu
víðfrægir. Námið í Flensborg
gekk ekki síður vel en í tímun-
um hjá Steini og lauk hann það-
an ágætu prófi. Að prófinu loknu
tók hann próf upp í menntaskól-
ann og sat í skólanum einn vet-
ur. Við vorprófið varð hann i.
næstefstur, en þá voru margir
merkir gáfumenn í skóla og mörg
skáld, enda lítið um annað talað
en skáldskap. Þegar Sigurður
hafði tekið próf upp úr fjórða
bekk, varð hann að hugsa sér
fyrir sumarvinnu. Þá var fátt um
fína drætti á vinnumarkaðinum
eins og kunnugt er, en ekki við-
lit að hugsa til áframhaldandi
vetrarnáms nema með því að
hafa góða vinnu um sumar og
spara allt til vetrarins. Hann gat
ekki fengið vinnu þetta vor og
lá við að örvænta. Þá var það
eitt kvöld, að hann rölti heim til
Thor Jensens, ekki til að biðja
um ölmusu, en í þeim erindum
leituðu margir þá til þessa sér-
stæða framkvæmdamanns og
höfðingja, heldur til þess að .
spyrja hann upplitsdjarfur og.
ófeiminn, en í vandræðum þfe,..
hvort nokkur möguleiki væri
á því, að hann gæti vísað sér á
einhverja arðbæra vinnu yfir
sumarmánuðina. Sigurður var
ekkert niðurlútur þegar hann
heilsaði Thor Jensen. Hann sagði
honum skýrt og skilmerkilega
frá högum sínum og har upp er-
indið. Thor mun hafa eitthvað
heyrt sagt af piltinum og vitað
að hann var ekki aðeins dugleg-
ur við bóklegt nám heldur hafði
og gengið gegnum herzluskóla
stritsins á sjó og landi. Hann
sagði:
„Farðu vestur á Bjarnarhöfn í '
byggingavinnu. Ég er þar með
framkvæmdir. Þú færð ekki
minna kaup en aðrir. Þegar þú
svo kemur heim í haust, þá
skaltu koma og tala við mig.“
Og Sigurður lét ekki segja sér
þetta tvisvar, en hraðaði sér ,
vestur og kvað við raust er hann
lagði úr höfn úr Reykjavík. Hann
vann baki brotnu við bygginga-p( ■
framkvæmdir í Bjarnarhöfn og
gekk svo á fund Thor Jensens
um haustið. Hann vissi að vetr-
inum var borgið. En Thor Jensen
sagði við Sigurð:
„Ég hef dálítið starf handa þér
í haust og vetur. Ég þarf að biðja
þig að lesa með tveimur sonum
mínum, Lorenz og Hilmari." —
Og Sigurður gerði það og var'í
alla staði ánægður með viðskiptin
við Thor Jensen. — Síðan vann
Sigurður á hverju sumri til þess
að geta kostað sig á skólann á
vetrum og var hann til sjós, við
síldveiðar og fleira. Hann hefur
kynnzt nærri öllum atvinnuveg-
um þjóðarinnar eins og þeir
voru. Einu sinni gat hann þó ekki
farið í skólann. Eftirtekjan hafði
reynzt lítil og auk þess reynzt
honum ekki nógu drjúg. Hann
réði sig heimiliskennara, en las
jafnframt utanskóla. Stúdents-
prófi lauk hann Vorið 1922 — og
þá var miklum áfanga náð.
0O0
Svo lifið heilir. Myndin
greypist í minni,
hinn máttugi knör, er siglir
vitsins höf
um allt, sem er fólgið í
mannlegri sál og sinni,
samfélagsvandann frá þjóðanna
vöggu að gröf.
Yður sé falið að skyggnast
til leiða og landa
lýsa veginn og gæta vors
helga arfs.
sig liggja. Hann vildi upp til
sveita, inn til dala, til útskaga,
út á sjó og til annarra landa og
þjóða. Óþolinmæði hans og óseðj-
andi forvitni voru honum ásköp-
uð og ollu því, að stundum leit-
aði hann langt yfir skammt til
þess að „sleppa af sér dampin-
um“, eins og hann komst einu
sinni sjálfur að orði í vinahóp.
En stúdentsprófið var aðeins
áfangi. Þá réðust margir fátækir
piltar í guðfræðinám vegna þess
að það reyndist auðveldara, fjár-
hagsins vegna heldur en annað
Nivea lnnlheldnr
Eucerit — efni
tikylt húSlitunni
— frá þvi stafa
hin góBu áhrlf
þess.
ÉG NOTA NTVEA EN ÞÉR?
Núið Nivea á andlltlð að kveldi: Þá
verður morgiroraksturinn þægilegrl
og aulJveldari* Og eöidr raksturinn
hefur Nivea dásamleg áhrif.
GOTT ER AÐ TIL ER NIVEA!
Látið NIVBA fullkomína raksturinn.
Lausnin á gátu vors lífs með
þess fegurð og vanda.
skal lifuð og unnin á vegum
yðar starfs.
Sigurður Einarsson var ungur
vorið, sem hann tók stúdents-
próf. Með þetssum orðum er ekki
miðað við árin, sem hann hafði
lifað, heldur við skap hans, gleði
hans og hina sindrandi óþolin-
mæði hans. Hann sá allsstaðar
verkefni og vildi alls staðar
ganga til starfs. Hann var ef til
vill ekki búinn að marka sér
lífsstefnuna t:iL fulls, en þó gerði
hann það mjög snemma, að
minnsta kosti innra með sér, en
allsstaðar fanntst honum að hann
ætti að ganga firam. Þúsund radd-
ir hrópuðu á hann og hvergi vildi
hann eða gat staðið álengdar.
Hann brann bókstaftega í skinn-
inu eftir því að láta mikið eftir
nám, sem þá fýsti ef til vill frem-
ur, en kostaði utanferðir og há-
skólanám annars staðar. Sigurður
fór að vinna sumarið 1922, en
settist svo í guðfræðideild um
haustið. Og guðfræðinámið
stundaði hann af kostgæfni til
1926 að hann lauk því. Næstu
tvö árin var hann prestur í Flat-
ey, en fór svo utan og stundaði
framhaldsnám í Kaupmannahöfn
og var þá erlendis í tvö ár.
Það er ógerningur að rekja
feril Sigurðar Einarssonar í smá-
atriðum síðan, en hann hefur
gegnt mjög mörgum störfum.
Hann var eftirlitsmaður með
kennslu í æðri skólum, kennari
við Kennaraskólann, dósent í
guðfræði við Háskólann, skrif-
stofustjóri Fræðslumálast j óra,
fréttamaður hjá Ríkisútvarpinu
og fréttastjóri, alþingismaður í
þrjú ár og loks prestur að Holti
undir Eyjafjöllum.
Um öll þessi störf Sigurðar
Einarssonar mætti rita langt
mál. Það hefur einkennt þau öll
að alltaf hefur staðið um hann
stormur, en þó aldrei eins og
þegar hann var kennari við guð-
fræðideild Háskólans. Hann
mætti þá miklum ofsóknum, en
lét ekki hlut sinn. Og hvað, sem
sagt er um þær deilur, þá verður
það aldrei hrakið að sjaldan eða
aldrei hafa tímar guðfræðideild-
ar verið eins vel sóttir og í kenn-
aratíð hans og sterkir straumar
fóru um deildina þá og er það
meira en hægt er að segja um
árin áður eða síðan. Þannig var
Sigurður þar eins og alltaf og
allsstaðar vekjandi maður. Hann
gerðist ákveðinn og heill trú-
maður og lét ekki nýjabrum
eða bollaleggingar fráviksmanna
hafa áhrif á sig.
Hann unni Háskólanum og
tignaði kirkjuna, en hann vildi
opna allar dyr og alla glugga
upp á gátt fyrir vandamálum
samtímans, og þó að hann gerð-
ist nokkuð fastheldinn á fornar
dyggðir kristinnar kirkju, var
langt frá því að hann gerðist
klafabundinn.
oOo
Jafnframt öllum hinum marg-
þættu störfum sínum ferðaðist
Sigurður mikið og fór víða um
Evrópu og Asíu. Er ekki ólíklegt,
að hann sé með víðförlustu ís-
lendingum — og alltaf var hann
að læra. Han kom alltaf heim
aftur fullur af áhuga, ríkari af
kynnum við lönd og þjóðir —
og þá fyrst og fremst lærdómi
er hann hafði öðlazt í samræð-
um við göfugmenni margra
þjóða. Alltaf flutti hann erindi
víða um lönd á þessum ferðum
sínum og þótti mikið til mælsku
hans koma, einnig á erlendum
málum.
Sigurður Einarsson hefur
skrifað talsvert í óbundnu máli.
Þar njóta frásagnarhæfileikar
hans sín vel, en tæplega jafn vel
og þá, er hann segir sjálfur frá.
' Hann hefur ritað smásögur, sam-
ið ferðabók, leikrit og fjölda
blaða- og tímaritsgreina. í rit-
uðu máli reynir hann ekki stíl-
brellur eð^a, „kúnstir". Það er
fjarri honum að sýnast. En orð-
gnóttin og frásagnargleðin hrífur
lesandann með.
Hann hefur flutt sæg erinda,
og þýtt auk þess margar bækur;
sem snertu allar eða langflestar,
samtíðina að meiru eða minna
leyti.
Árið 1930 kom út fyrsta ljóða-
bók hans: Hamar og sigð, og
fékk sú ljóðabók frábærlega
góða dóma, ef undan eru skilin
kersknisskrif af pólitískum á-
stæðum. Svo varð langt hlé, en
árið 1952 kom út önnur ljóða-
bókin: Yndi unaðsstunda, árið
eftir: Undir stjörnum og sól,
1957: Yfir blikandi höf og 1961:
Kvæði frá Holti.
Það er ógerningur að gera
V1K4M SL tU. — 33