Vikan - 15.08.1963, Blaðsíða 39
ÉÉllí
«!v r~
••x: ,
ííSSiíííiíííí:
WŒxSW
x.-xxxXjXýE,
ÖSÍÍÍÍJÍ::::::
Stráið lítilsháítar
Vim í rakan klút.
xíííííí
:Síí;!*!í
tííxíir
^WwS.w.w;::íS
::::::::::::x:::x:::::::::::::
......v.v.vij
SSSgSí®;:X:®:iSi
SSiiiíípiíSíKiíSS
illiliiii
liiiili!
ssgií:
Si:i«:ii
íiiSiiSiííSSi
Íilll
:X-X;X;
Íliilxií
;X: •:•:•:•••:•:
::::::::::::;::x::::
::x:x:x:::x:
iSíKiiiiiS
IMII
i 1,1
biiiliilipi
:|SlSÍIII
íiiiiiiiiiiiiiiii:
sem til þekktu, .saunfærðir um,
að ísinn myndi vinna bug á
skipinu, og að það nmndi varla
sjást framar. En tveim eða þrem
mánuðum síðar gátu nokikrir
veiðimenn á þessum slóðum skýrt
frá þvi, að þeir hefðu ekki ein-
asta séð skipið, heldur líka kom-
ið um borð. Og þeir gáfu þær
upplýsingar, að Baychimo væri
fullkomlega óskemmt.
20. marz 1932 sóttu þeir Ross
og Mirow þá sem eftir voru af
áhöfninni til Point Barrow.
Næstum því upp á dag ári sfðar
rak Baychimo fram hjá þeim
stað.
r f
I von um ríkulegan feng fóru
30 Eskimóar í húðkeipum út í
skipið. Stolt og tígulegt hélt
skipið stefnu sinni, en um síð-
ir náðu Eskimóarnir því og fóru
um borð. Þeir voru fullir af
ákafa, meðan þeir voru að koma
sér ofan í lestina, þar sem ekkert
rauf kyrrðina annað en litils-
háttar gjálp við skipshliðina. En
altt í einu rauf ógnvekjandi
veðurgnýr kyrrðina, um leið og
hörkubylur skall fyrirvaralaust
á. Um leið komu litlir ísjakar
og skullu á skiþinu, en síðan aðr-
ir stærri. Eskimóarnir þekktu
ekkert til véla skipsins og gátu
engan veginn stjórnað svo stórum
farkosti. í tíu daga raik þá, hjálp-
arlausa og skelfda um íshafið.
Þeir héldu, að óveðursáhlaupið
væri hefnd skipsins fyrir það.
að þeir ruddust óboðnir um borð.
Að lokum sýndist þeim ísinn
nógu tryggur til þess, að vog-
andi væri að fara frá borði.
En varla höfðu þeir komizt allir
niður á ísinn, en hann losnaði
frá skipinu og rak með þá alla
undan vindi. Þeir gátu ekki ann-
að gert en að bíða og sjá hverju
fram yndi, en þegar Baychimo
var laus við þessa gesti, lægði
vindinn fljótlega, og Eskimóarn-
ir fengu liæga landtöku.
í ágúst 1933 sást Baychimo á
nýjan leik, þar sem það rak
hægt með ísnum norður á bóg-
inn. Þetta sama sumar sáu Eski-
móar það hvað eftir annað, og
í júlí næsta ár rakst skonnortan
Trader á skipið, sem nú hafði
ferðazt á eigin spýtur i þrjú ár.
Það var farið um borð í Baych-
imo, og meðal þeirra sem það
gerðu var miss Isobel Hutohin-
son, skozkur grasafræðingur, sem
var að safna heimskautajurtum
fyrir Kew Gardens i London.
Hún hefur sagt svo frá, að það
liafi verið furðulegur viðburður
að korna um borð i Baychimo.
Gegn um opnar lestarlúgurnar
sáust alls konar skinn og möl-
brotnir kassar með alls konar
dóti. Einn óbrotinn kassi var
fullur af alls konar jarðfræði-
legu fágæti, sem kanadíski vís-
indamaðurinn og landkönnuður-
inn dr. Nelson Greenleaves hafði
sett um borð, áður en hann hélt
að stað í síðari hluta leiðangurs
sins um heimskautahéruðin.
í stjórnklefanum var ryðguð
ritvél. Kort yfir heimshöfin sjö
lágu á víð og dreif um borðin;
ishafssandinn, sem nú stýrði skip-
inu, hafði ekki not fyrir slíka
uppdrætti á förinni um ríki sitt.
Nú leið heilt ár, þar til skipT
ið sást næst. En í september 1935
sá skipstjóri frá Vancouver það
á reki nærri Wainwrigth, iiti
fyrir strönd Alaska. Skipið leit
út fyrir að vera i góðu ásig-
komulagi og hélt beinni stefnu
á hægri ferð norður á bóginn.
Næstu árin bárust við og við
fréttir af skipinu, venjulega i
mörg liundruð sjómílna fjarlægð
þaðan sem það sást síðast, og
smám saman var hætt að hugsa
um það. En í nóvember 1939 kom
Iiugh Polson skipstjóri auga á
það i miðjum rekísflekk. Hann
ætlaði varla að trúa því, að þetta
þjóðsöguskip væri ennþá ó-
skemmt, og fór með hópi sinna
manna um borð í skipið. Enn
einu sinni heyrðist fótatak á
þilfari Baychimo. Þeir rannsök-
uðu lestina með vasaljósum og
komust að þeirri niðurstöðu, að
skipið væri enn fyllilega sjófært.
Polson skipstjóri reyndi að
bjarga skipinu, en isinn var þétt-
ur og engar likur á, að hann
gliðnaði nokkuð i bráð. Þar við
bættist, að samferðamenn hans
óttuðust, að ef þeir eyddu of
miklum tíma í að reyna að bjarga
Baychimo, myndu þeir aðeins
missa sitt eigið skip. Það var
áliðið sumars, og rekísinn þegar
tekinn að þéttast. Svo skipstjór-
inn og menn hans sneru aftur
og létu Baychimo eiga sig.
Baychimo hefur oft sézt síðan,
og er nú orðið algert einsdæmi
i sögu heimssiglinganna. Svo sem
sagt var í upphafi, sást það síð-
ast í marz 1962, og allt bendir til
þess, að það sé enn á ferð um
liöfin norður undir pól. ☆
VIKAN 33. tbl. — qq
ERFIÐ HREINSUN
ÞARFNAST VlM
Vim gerir potta, pönnur, vaska, eldavélar, veggflísar og hvað sem er,
sem nýtt. Fljótvirkt —fitublettir hverfa á svipstundu. Fjarlægir prálát
óhreinindi. Drepur sóttkveikjur. Ilmandi Vim —endurnýjar allt.