Vikan - 22.08.1963, Blaðsíða 29

Það er um að gera að nota grænmetið
vel þann stutta tíma, sem nóg er af því.
Bezt er auðvitað að borða það hrátt, því
að þá glatast ekkert af bætiefnunum, en
soðið er það líka hollt og ljúffengt, og fara
hér á eftir uppskriftir af hvort tveggju.
Við hrátt grænmeti er mikilvægt að
hafa góða sósu, og er auðvitað um ótal
slíkar sósur að velja, fyrir utan venjulega
majonessósu. í margar salatsósur er notað
kryddedik, en það er gert þannig:
KBYDDEDIK.
1 matsk. dökkur púðursykur, 2 lauf úr
hvítlauk, 1 hakkaður laukur, 2 lárviðar-
lauf, 1 búnt dill, 1 búnt söxuð persilja, 1
matsk. hakkað, grænt lauf af selleristöngl-
um, 2—3 fennekellauf eða sem því sam-
svarar í dufti, 2—3 blöð salvie eða u. þ. b.
lítil tsk. af salviedufti, 1 tsk. merian. Þetta
er allt sett á venjulega þriggja pela ediks-
flösku og ediki hellt yfir. Flaskan síðan
látin standa í birtu og helzt í sólarljósi í
3—4 vikur og þegar edikið er tilbúið verð-
ur að sigta það. Líka má búa til estragon-
edik, sem oft er notað í salatsósur og er
það gert þannig, að flaskan er hálffyllt
af nýjum estragonlaufum, eða ef þurrkuð
lauf eru notuð, er flaskan fyllt að V\ og
veniulegu ediki hellt á og flaskan látin
standa í góðri birtu í 3—4 vikur. í stað
estragons, má nota rauðan pipar, skorinn
5 iengjur.
SALATSÓSA.
V-i lauf úr hvítlauk, 1 tsk. franskt sinnep,
1 matsk. kryddedik, 4 matsk. olía, 1 matsk.
saxað dill eða persilja, 1 matsk. súr eða
mjög þykkur rjómi, 1 tsk. fínt salt.
Bezt er að nota tréskál fyrir hrátt salat
og þá skálin nudduð með hvítlauknum.
Fyrst er svo sinnepið sett í og þar næst
edikið, og er sinnepið látið bráðna vel
í því. Svo er allt annað sett í eftir röð.
Hrært vel saman. Þessa sósu má búa til
löngu áður en salatið er borið fram, en
grænmetið sjálft má ekki setja í hana fyrr
en um leið og það er borið fram.
Allt grænmeti verður að vera vel þurrt,
þegar það er sett í sósuna, og gott er að
hafa í huga, að eftir að búið er að rífa
og saxa grænmeti, tapar það fljótlega
bætiefnunum. Þó má ætla, að þau haldist
í upp undir 12 tíma, ef grænmetið er
geymt lokað 1 ísskáp, en bezt er auðvitað
að skera það ekki fyrr en á að nota það.
SALATSÓSA FYRIR BÖRN.
1 matsk. hunang, 2 matsk. sítrónusafi,
appelsínusafi eða annar ávaxtasafi, 1
matsk. rjómi eða þeyttur rjómi. Epli og
gulrætur er gott í þannig sósu.
BARNASALAT.
2 matsk. hunang, Va tsk. borðsalt, Vz tsk.
rauð paprika, 3 matsk. sítrónusafi, 6 mat-
sk. matarolía, 2 rifin eþli með hýðinu, 2
rifnar gulrætur, 1 smásaxað hrátt blóm-
kálshöfuð, eða ef óskað er eftir sætu sal-
ati, má nota rúsínur í stað blómkáls, og
má þá nota salatið sem ábætisrétt.
FYLLTIR TÓMATAR.
12 stórir tómatar, 4 matsk. mango-
chutney (fæst hér í dósum), 2 matsk.
riómi, 1 matsk. rasp.
Tómatarnir verða að vera stórir og jafn-
ir. Þeir eru skornir í tvennt og skafnir
að innan með skeið. Chutney, rióma og
raspi er blandað saman við það sem kom
innan úr tómötunum og allt sett í tómat-
hulstrin aftur. Steikt í ofni í ca. 15 rhin.
Góðir sem sérréttur, en líka má nota þá
með steiktu kjöti og setja þá í ofninn rétt
áður en kjötið er fullsteikt.
GRASLAUKSSMJÖR.
100 gr smjör, 4 tsk. saxaður graslaukur,
2—3 tsk. saxaðar hreðkur.
Smjörið er hrært vel, graslauknum
blandað í og þessu smurt á brauð, helzt
rúgbrauð. Söxuðum hreðkunum stráð yfir.
Graslaukssmjör er einnig ljúffengt með
kjöti og fiski.
Skarfakálssúpa.
125 gr skarfakál, 125 gr gulrætur, IV2
1 kjötsoð, 30 gr smjörlíki, 30 gr hveiti, salt.
Gulræturnar skornar í sneiðar og soðn-
ar i kjötsoðinu. Saltað og gulræturnar
settar í. Skarfakáiið hreinsað vel og þerr-
að, skorið í þunnar lengjur og látið í súpu-
skálina. Sjóðandi súpunni hellt yfir og
harðsoðin egg eða hrá eggjarauða látin í
hvern disk.
Skarfakálið er einhver C-vítamín auð-
ugasta planta, sem hér er að finna, og má
helzt ekki sjóða kálið, svo að bætiefnin
haldist í því. Það er ágætt saxað út í skyr
og sem salat í súrum rjóma. Líka er gott
að smásaxa það og blanda í smjör, eins og
graslauknum.
TÓMATCHUTNEY.
Chutney er mjög vinsælt með ýmsum
kjötréttum, sérstaklega suðrænum mat.
Það er hægt að geyma það lokað í dósum
á fremur köldum stað í marga mánuði,
svo að þessi uppskrift er mjög stór, en
auðvitað má minnka hana.
6 kg vel þroskaðir tómatar, 10 gr kanil-
stengur, 10 gr heill pipar, 10 gr negul-
naglar, 10 gr múskathneta, salt, % tsk.
caynnepipar, V\ tsk. paprika, V2 1 edik,
•% kg svkur.
Kanillinn, piparstengurnar, negulnagl-
arnir og múskathnetan sett í l'tinn gas-
poka, sem er soðinn með edikinu nokkurn
tíma og síðan látinn liggja í því í 2 tíma.
en þá er pokinn tekinn upp úr. Tómnt-
arnir þvegnir, þurrkaðir og hakkaðir ;
vél. Settir ásamt sykrinum í krvddedikið
og allt soðið þar til það er orðið að þykku
mauki. Sett á flöskur eða í glerdósir og
geymt lokað á köldum stað.
BAKAÐ BLÓMKÁL.
Blómkálshöfuð er hálfsoðið og sett á
eldfast fat. Brauðmylsna brúnuð í smjöri
og hellt yfir blómkálið, sem er svo bakað
Framhald á hls. 41.
VIKAN 34. tt>l. — 29