Vikan - 26.09.1963, Blaðsíða 44
unni, sem vel sýndu stærð þess
og mikilfengleika. Svo gekk ég
heim a'ð dyrunum og horfði til
allra átta eins og náttúruskoð-
endur gera, —- því konan stóð
fyrir innan gluggann og fylgdist
með ferðum minum. Gífurleg
stemning ríkti á staðnum, og ég
var kominn í skap til að taka
ævi minnar hezta viðtal við
þessa einsetukonu, sem var
svona ern sjötug, og hafði kjark
til að búa í þessu feyskna stór-
IiS'si, langt frá öllum mannabú-
stöðum.
Hún stóð í hislaginu með kúst
í hendi, þegar ég knúði dyra.
Hún opnaði dyrnar varlega,
tyllti kústinum niður við hlið
sér og horfði á gestinn. En í því-
líku skapi sem ég var, fékk slíkt
ekki mikið á mig. Ég ætlaði að
vinnu liug þessarar konu strax
i upphafi.
„Komdu sæl og blessuð. Ég
heiti Guðbrandur Gíslason og er
frá Vikunni, og er á ferðalagi
hérna um Vestfirði i leit að ein-
hverju markverðu. Mikið finnst
mér fallegt hérna á Arngerðar-
eyri. Ég finn að það búa ein-
hverjir leyndir töfrar í þessum
fjöllum hérna fyrir ofan, töfrar,
sem maður skilur ekki strax við
komuna hingað, en þú hlýtur
að njóta afskaplega vel, hm. En
það er náttúrlega oft næðingur
liérna með hlíðinni um vetur,
veit ég er. Annars, eh, eiginlega
er ég kominn alla leið hingað frá
Reykjavík í þeim erindagjörðum
að fá að rabba við þig um þitt
líf og þina dvöl hérna á þessum
eyðilega stað!“
Ég var geysilega mælskur, og
undrun konunnar jókst með
hverju orði sem ég sagði. Hún
varð bókstaflega ein spurn í
framan. Loks, þegar ég ætlaði að
fara að slá henni gullhamra fyrir
hve hún væri ungleg í útliti
þrátt fyrir háan aldur, tók hún
fram í fyrir mér:
„Afsakið, en þér ætlið að finna
Jóhönnu Þórðardóttur en það
ekki?“
Ég varð hvumsa við: „Jú, eruð
þér ekki hún?“
„Nei, Jóhanna Þórðardóttir á
heima þarna í litla húsinu við
sjóinn. líg er ráðslcona við vega-
vinnuflokk sem er að vinna
hérna fyrir ofan, og ég er aðeins
búin að vera hérna i nokkra
daga.“
Og vesalings konan benti mér
af hinni mestu hógværð á hús
Jóhönnu Þórðardóttur í flæðar-
málinu spölkorn frá, svo neðar-
lega, að öldurnar sleiktu gang-
veginn þangað, og þó var lág-
sjávað.
Svo stóð hún lengi í bíslaginu
og horði á eftir mér, undarleg-
um náunga, komnum úr Reykja-
vík til þess að gera hosur sínar
grænar fyrir vegavinnuráðskonu
á Vestfjörðum.
Það var runninn af mér mesti
££ — VIKAN 39. tbl.
móðurinn, þegar ég kvaddi dyra
á býli Jóhönnu Þórðardóttur. En
nú var annaðhvort að duga eða
drepast, fara halloka fyrir djöfl-
inum i ferð minni eða gjörsigra
hann.
Hún heilsaði mér alúðlega, en
þó með þeirri varhygli fólks,
sem veit ekki hvort er komið í
Iieimsókn, illvættur eða dánu-
maður.
Henni hefur i fyrstu mis-
heyrzt, þegar ég bar upp erindi
mitt. Hún hélt að ég ætlaði að
ræða við sig um Vikuna og við-
horf fólks á Vestfjarðakjálkan-
um til hennar.
En fyrsta spurning mín var
annars eðlis, og þá var hún fljót
að skilja hvert leiðin lá.
„Ég vil ekki hafa viðtal við
einn eða neinn,“ sagði hún á-
kveðin. „Ég kæri mig ekkert um
að vera opinber manneskja. Þið
rangfærið þetta allt saman og
færið til hins versta vegar. Ég
hef einu sinni komið í blöðin,
það var þegar ég fótbrotnaði, og
ég man ekki til þess að neitt
einasta atriði af frásögnum blað-
anna um það hafi verið rétt.
Þannig er nú það.“
„En ég er nú kominn hérna
alla leið frá Reykjavík til þess
að tala við joig, og báturinn hing-
að kostar tvö þúsund krónur. Svo
er ég hérna í eigin persónu og
hlýði á orð þín, en ekki fjarlæg-
ur fréttaritari, sem hefur alla sína
vitneskju á snöpum.“
„Ykkur var nær, að vera ekki að
flækjast þetta. Svo vil ég jafnvel
borga þér fargjaldið til þess að
þú farir. Ég hef það jafnvel
handbært liérna.“
„Svo ég spyrji nú almennt,
hvernig hefur þú kunnað við þig
i einverunni?“
„Það kemur engum við“.
„Hvað ertu búin að búa hérna
lengi?“
„Það er nú tímana tvenna.“
„Svo ég leyfi mér að spyrja,
hvað ertu orðin gömul?“
„Það eru ekki allir á einu máli
um það. Sumir segja að ég sé
orðin sjötug, aðrir að ég sé
yngri, enn aðrir halda því fram
að ég sé eldri. Svo hef ég að"
minnsta kosti séð á prenti. Ann-
ars vita kirkjubækurnar það, og
er nóg.
Þannig gekk samtalið i lengri
tíma. Ég reyndi eftir öllum leið-
um að fá hana til að ræða við
mig, en j)að var aldeilis ógerlegt.
Jafnvel löngu eftir að ég var
búinn að gefa allt viðtal á bát-
inn og farinn að ræða almenn
efni yfir kaffibollanum eins og
gengur, var hún tortryggin og
hélt mig vera að svíkjast að sér.
Jóhanna á sæmilegt útvarps-
viðtæki, og hlustar, skildist mér,
allmikið á útvarp. Henni þótti
verst, hvað jazzinn fær mikið
rúm i dagskránni. Aragrúi af
fjölskyldumyndum i bogadregn-
um römmum eins og myndir af
langfeðgum Reykvíkinga, prýddu
veggina. Hún sýndi mér ýmsa
úr ætt sinni, enda á hún til gáfu-
og merkismanna að telja. Hún
sagðist heldur vilja hafa þessar
myndir hjá sér en „bölvað ab-
straktið, sem ku vera slett á
veggi í Reykjavík nú orðið.“
Kaffið, sem ég þáði hjá Jó-
hönnu, var ágætt, sterkt dálítið
en bragðgott. Hún hafði upp á
að bjóða margar tegundir af
kaffibrauði, sem smakkaðist á-
gætlega.
En þrátt fyrir þessa gestrisni,
held ég að koma mín liafi verið
henni til mikils ama. Hún varð
æf, þegar ég vildi fá að taka af
henni eina mynd.
Nei, lnin kærði sig ekki um að
verða opinber manneskja.
Og þegar ég loks fór frá heim-
ili hennar i flæðarmálinu, sló
hún varnagla fyrir komu minni,
að ef orð birtist um komu mina
að Arngerðareyri, myndi hún
lögsækja mig.
Og með það fór ég.
Hún stóð í dyragættinni og
horfði á eftir mér, þar sem ég
gekk, sigraður maður, eftir flæð-
armálinu í átt til bryggjunnar,
þar scm báturinn lá og beið mín.
Hún stóð þarna, grönn, allt
að því horðuð, gömul kona með
skarð í efra gómi og livítt hár,
en hafði samt haldið leyndar-
máli sínu fyrir farandkalli úr
Reygjavík, komnum um langan
sjóveg til að ræna því frá henni.
Ráðskonan kom í gættina á
húsinu stóra og horfði á mig
paufast um borð.
Mér fannst fjallið og báran í
fjörunni lilægja að mér, þegar
báturinn lagði frá.
Drottning þeirra hafði hahlið
sínum lilut fyrir enn einum
flökkuhrafni. Að visu var þessi
drottning gömul kona og höll
Iiennar lítill kofi í flæðarmáli,
en eigi að síður það, sem hvert
land þarfnast milli fjallsins og
fjörunnar: mannleg vera, líf,
sem gleðst yfir grænu strái að
vori, og fyllist hvítu stolti fjalls-
ins, þegar snjóar í hæstu toppa
á haustin.
DAUFDUMBA VITNIÐ.
Framhald af bls. 15.
nokkra menn, sem hann hefði
grun á. Hann sneri sér því næst
til undirmanns síns og sagði
honum, að hann skyldi handtaka
hvern þann mann, sem dvergur-
inn benti á.
Þessi einkennilega ráðstefna á
miðtorgi bæjarins stóð ekki mjög
lengi. Þegar Gouldsbury gaf
merki um að henni væri lokið,
kinkaði dvergurinn kolli í ákafa,
og tróð sér svo í gegn um mann-
þröngina, sem hafði alveg gleymt
aðalmáltíðinni sinni.
Dvergurinn leit með óskertri
athygli á hvern mann, sem hann
gekk framhjá, þangað til hann
kom að tveimur gjörvilegum
ungum mönnum, sem stóðu með
þóttasvip spölkorn frá hinum
þorpsbúunum. Jafnframt því að
steita vísifingur frarnan í þessa
menn á víxl, virtist hann reyna
að segja á sinn frumstæða hátt
eitthvað, sem enginn skildi. Síð-
an sneri dvergurinn sér snöggt
við, og benti á aðra tvo menn,
sem einnig stóðu saman utan við
hópinn.
Mennirnir fjórir, sem hann
hafði bent á, voru samstundis
teknir fastir af óeinkennis-
klæddu lögreglumönnunum. Allt
þetta hafði skeð með slíkum
hraða, að hinir þorpsbúarnir, sem
viðstaddir voru, vissu ekki hvað-
UNGFRU YNDISFRIÐ
býður yður hið landsþekkta
konfekt frá N Ó A.
HVAR E R ÖRKIN HANS NOA?
I»að er alltaf sami lelkurinn i hénni Ynd-
isfríð okkar. Hún hefur falið örkina hans
Nóa einhvers staðar í blaðinu og heitir
góðum verðlaunum handa þeim, sem getur
fundið örkina. Verðlaunin eru stór kon-
fektkassi, fullur af hezta konfckti, og
framleiðandinn er auðvitað Sælgætisgerð-
in Nól.
Nafn
Heimill
Örkin er á hls.
Síðast er dregið var hlaut verðlaunin:
Margrét Jónsdóttir,
Mávahlíð 23, Rvík.
Vinninganna má vitja á skrifstofu
Vikunnar.