Vikan - 10.10.1963, Blaðsíða 9

♦ Sýslumaður átti gamla
pístólu.
'
Sýslumaður og fylgdarmenn hans lögðu nú á helðina og var vfgahugur í mönnum.
♦ Skipverjar af SúSinni hugð-
ust hefna grimmilega
♦ Þeir fundu gamla sláttuvéla-
skúffu og annað ekki.
Svo bar við á stríSsárunum, eða nánar til tekiö árið 1944, að sú frétt barst um Mý-
vantssveit, að þjóSverjar væru komnir í heiSina suSur af Gautlöndum.
Að vonum sló miklum óhug á menn viS svo váleg tíðindi.
Svo illa stóð á að oddvitinn var staddur úti í Húsavik þennan dag, en haft var sam-
baiid við íiann fljólega og kom hann suður eftir, ásamt sýslumanninum og þekn
eina dáta sem fyrirfannst i Húsavik. Þeir hröðuðu ferS sinni sem mest þeir máttu,
enda var mikið í húfi.
Þjóðverjar liöfðu oftsinnis verið teknir hér á land á þessum árum, enda landið
hernumið af óvinum þeirra og þeir ekki neinir auðfúsugestir hérlendis. Þýzkir njósn-
arar liöfðust einkum við á heiðum uppi eða fjöllum, fjarri mannabústöðum. Þeir voru
iðulega sendir liingað til lands með kafbátum, en engin dæmi munu vera til þess að
þeir kæmu hingað með flugélum, eins og tíðkaðist víða erlendis, en þar var algengt
að senda njósnara til jarðar í fallhlifum.
Mývatnssveit hafði haft heldur lítið af styrjöldinni að segja, nema þá fráttum blaða
og útvarps, enda er luin afskekkt og lítils virði frá hernaðarlegu sjónarmiði.
En skyndilega voru Þjóðverjar komnir i sveitina, og dularfullt þótti það, hvernig
þeir höfðu komizt þangað.
Það var verið að kjósa prest í sveitinni þann dag sem vart varð við hina þýzku og
var Magnús Már Lárusson, núverandi prófessor við Háskólann, kosinn. Töluvert drógu
hin slæmu tíðindi úr kjörsókn, sem ekki er furðu, fólk hætti sér ekki út af bæjum,
vitandi óvinina á sveimi i kring.
Víkjum nú sögunni til sýslumanns sem kominn var i sveitina til að vinna á Þjóðverj-
anum. Sýslumaður var vopnaður gamalli pistólu, en dátinn bar vitanlega alvæpni,
eins og dáta var siður á þessuni árum. Leituðu nú sýslumaður og oddviti liðsinnis hjá
bændum í sveitinni, og varð allvel ágengt.
Fregnin af Þjóðverjunum hafði borizt með ungum manni, sem var að sækja hesta
þar suður á heiðina, en reið þá fram á menn sem stóðu þar fyrir utan tjald og mið-
uðu þeir á hann byssu. Við þetta varð ungi maðurinn að vonum ofsahræddur oð reið i
skyndi til bæjar og sagði tíðindin. Þótti auðséð að hér mundi um Þjóðverja að ræða,
vegna háttalags mannanna.
Sýslumaður og fylgdarmenn hans lögðu nú á heiðina og var vfgahugur í mönnum,
skyldi nú unnið á liinum þýzku óvinum.
En þegar þeir komu þar sem tjaldið átti að standa, var þar ekkert sjáanlegt nema
gömul sláttuvélaskúffa en enginn merki þess að þar hefðu menn dvalið, hvað þá tjald-
að. Var nú drengurinn yfirheyrður rækilega, en ekki vitum vér annað en hann hafi
staðið fast við fyrri framburð. firátt fyrir mikla leit fundu þeir ekkert nema gömlu
sláttuvélarskúffuna og urðu við svo búið að hverfa frá. Álitið var að hesturinn sem
drengurinn reið hefði fælzt við skúffuna, drengurinn orðið hræddur og spunnið upp
sögunni. Drengurinn mun hafa verið taugaveiklaður og komið fyrir þarna í sveitinni
af þeim sökum.
Stuttu eftir að sýslumaður var kominn til
bæjar, sést til ferða langferðabifreiðar úti á
ásnum þar austanvið .Kom liún sunnan af
heiðinni og stefndi út í sveitina. Þótti nú
auðsætt að samband mundi á milli bifreið-
arinnar og hinna þýzku. Veitti sýslumaður
bifreiðinni eftirför en ekki mun hann liafa
náð henni fyrr en úti í Reykjalilíð. Hann
liafði óðar samband við farþega hennar
og spurði þá hverra erinda jieir hafi farið
þar suður 1 lieiði. Þeir segja lionum þá að
bóndi einn þar í sveitinni hafi gabbað þá
suðureftir og sagt þeim að Þjóðverjar
væru þar. Voru þeir hinir verstu yfir gabbi
bónda og þótti hann hafa farið illa að ráði
sínu. Þeir kváðust vera skipverjar af Súð-
inni, sem þá hafði nýlega orðið fyrir loft-
árás. Nú voru þeir á skemmtiferðalagi.
Sýslumaðurinn fékk að vita hver bónd-
inn var og fór óðar á hans fund. Af ein-
hverjum ástæðum stefndi hann bóndanum.
„Já hann stefndi mér og það get ég ómögu-
lega skilið,“ sagði bóndi. „Mennirnir óku
fram á mig fyrir neðan Skútustaði en ég var
að koma frá kosningunum. Þeir stönsuðu hjá
mér og spurðu mig helstu tiðinda úr sveit-
inni. Ég sagði þeim það sem mér fannst
markverðast en það var auðvitað fréttin
af ÞjóÖverjunum í heiðinni. Þeir urðu óðir
og uppvægir við tíðindin og vildu ólmir
komast suður úr til að vinna á bölvuðum
Þjóðverjunum. Annars voru þeir eitthvað
rakir held ég. Ég sagði þeiin til vegar og
þeir voru óðar þotnir. Ekki gerði ég ann-
að en segja þeim helztu fréttir, en árin á
eftir fékk ég tuttugu stefnur fyrir bragðið".
Þetta sagði nú bóndi um málið, en það
Framhald á bls. 50.
VIKAN 41. tbl.
9