Vikan - 10.10.1963, Qupperneq 10

SAGA
EFTIR FRANKLIN
ÞORÐARSON
Þórður var ekkjumaður. Hafði misst konu sína þegar
Signý dóttir þeirra fæddist, og hafði hann kvænzt aftur
þótt ekki lifði hann neinu klausturlífi. Menn þóttust nú
geta talið tylftina af krógunum hans hingað og þangað,
þótt jafnan væri faðernið talið annað. Þórður var ekki í
vandræðum með það frekar en annað. Einhvers staðar
var venjulega til maður, sem fús var að gangast við barni
og eignast konu og jarðnæði fyrir afgjald sem þeir Þórður
vissu um einir. Já, menn sögðu sitt af hverju um Þórð.
Þeir sögðu að hann óttaðist hvorki guð né kónginn og ef til
vill var það rétt, því að Þórður og ótti, og ótti og Þórður,
það var nokkuð, sem ekki fór saman.
Drykklanga stund hélt Þórður áfram skriftunum. Loks-
ins lagði hann þó frá sér fjaðrapennann, tók báuk af borð-
inu og stráði ösku yfir óþornaða skriftina, ræskti sig svo
og leit út um gluggann.
— Segir þú tíðindi, Gísli? spurði hann blátt áfram eins
og hann yrti á einhvern þar úti.
Gísli, sem hafði beðið óþolinmóður eftir að hefja sam-
talið, varð hverft við þegar Þórður ávarpaði hann svo
snögglega og án þess að líta á hann. Það sem hann hafði
verið búinn að taka saman til að segja þurrkaðist út úr
huganum. í stað þess hrökk út úr honum: — Hallur er dauður.
Hafi hann búizt við að Þórði brygði við þessar fréttir
varð hann fyrir vonbrigðum. Engin svipbrigði eða undr-
unarmerki sáust á Þórði. Enn leit hann ekki framan í
Gísla, heldur horfði likt og dreymandi út um gluggann
þar sem kirkjan og kirkjugarðurinn blöstu við.
— Og hvað varð honum að bana? Spurningin virtist spurð
af fullkomnu áhugaleysi eins og um hundkvikindi væri
að ræða.
Gísli komst nú allur úr jafnvægi. Slitrótt og stamandi
fór hann að segja frá viðskiptum þeirra Halls. Reiðikastinu,
sem gripið hafði Hall þegar tal þeirra barst að kvennamál-
um hans og Bjargar, og endaði með því að segja að sér
hefði aldrei komið í hug að neitt yrði úr áflogum þeirra
á milli þar til hann sá þá í fjörunni.
Þórður hlustaði þegjandi á frásögnina og greip aldrei
fram í, en horfði stöðugt út um gluggann, renndi augun-
um sem vandlegast um þetta kunna útsýni, upp Húsadalinn,
á fossinn í gilinu, sem bar eins og silfurband við svart bergið. Þegar
Gísli þagnaði spurði hann.
— Veit nokkur um þetta annar en þú?
— Nei, ekki enn, en ég gerði Brandi sýslumanni orð að koma
strax, svaraði Gísli.
— Sendirðu Brandi orð? spurði Þórður og leit nú allt í einu
beint á Gísla. Svo var að sjá að honum gæmi það eitt á óvart. Hann
stóð snögglega á fætur og gekk nokkrum sinnum um gólf.
— Er Margrét heima? spurði hann allt í einu snöggt.
— Margrét, endurtók Gísli. — Ég hélt að hún væri hér.
— Nei, hún kom hér aðeins í morgun, anzaði Þórður.
Gísli furðaði sig á að Þórður skyldi spyrja eftir Margréti. Hvað
kom hún þessu við. Allt í einu tók Þórður viðbragð.
— Ég kem með þér ofan eftir, við skulum hafa hraðann á, sagði
hann hvatskeytslega og snaraðist til dyra. Þeir gengu út saman.
Þórður greip beizli af uglu á skemmuþilinu, og gekk til hrossa sem
voru á beit niður með gilinu. Beizlaði þann klárinn sem næstur
var, snaraðist á bak og reið af stað niður eyrarnar. Gísli gekk á
eftir. Þetta ætlaði að ganga vel fannst honum. Kæmi nú Brandur
líka hlaut eitthvað frásagnarvert að ske. Þórður talaði ekki orð alla
leiðina og Gísla fannst ekki ástæða til að yrða á hann.
— Hérna var það, sagði Gísli, -— þeir liggja hér neðan við
bakkana.
Þórður anzaði engu, sté af baki, sneri sér undan og fór að míga.
— Hann er að ganga upp sunnan, sagði hann loks þegar hann
hafði lokið sér af, og horfði vandlega til lofts, eins og veðrið væri
nú það eitt, sem máli skipti.
— Verst ef hann fer nú að þjóta í útsynning núna meðan fiskiríið
er gott í Steingrímsfirðinum, hélt Þórður áfram. Enn hafði hann
ekki svo mikið sem litið fram af bakkanum.
— Og þeir kváðu afla vel í Bitrunni líka. Víst fiskin færin hjá
þeim frönsku, og Þórður glotti við kalt.
Gísli þagði, honum var óskiljanlegt þetta málæði Þórðar um efni
sem ekkert kom erindi hans hingað við. Voru manndráp honum
minna virði en veðurfar og fiskirí. Eða var þetta skeytingarleysi
hans við voveiflegan atburð eintóm uppgerð. Var Þórður nú í vanda
staddur? Það var ógerningur fyrir jafn heimskan mann og Gísla
að siá út.
— Þið hafið varla verið búnir með hesthúsveggina vænti ég?
JQ — VIKAN 41. tbl,