Vikan - 10.10.1963, Qupperneq 16

KONUR
VORU
MANNI
GEFNAR NÍU
TIL TÍU ÁRA AÐ ALDRI.
VÆRI UM SYSTUR AÐ RÆÐA, VAR SÚ ELZTA GEFIN FYRST,
EN ÞÆR YNGRI URÐU UM LE5Ð HEITBUNDNAR EIGINMANNI
HENNAR OG SETTUST AÐ f KOFA HANS ÁSAMT HENNI. Á
STUNDUM VORU ÞÆR UNGBÖRN, ÞEGAR ÞETTA GERÐIST,
OG OFTAR EN EINU SINNI HEYRÐI ÉG BÖNDANN KOMAST ÞANNIG AÐ ORÐI, ÞEGAR HANN
BENTI Á KONU SÍNA: „ÉG HEF ALIÐ HANA UPP.
Antu hafði elnað mjög sóttin meðan við vorum í burtu og lá nú
milli heims og helju. Galdramaðurinn og læknirinn, Sapuli, stóð
á þröskuldinum og gól særingar sínar, en inni í kofanum kváðu við
örvæntingarkvein og stunur.
Mundo hraðaði sér inn í kofann, en ég stóð einn eftir úti fyrir og
hafði ekki hugmynd um hvað ég ætti til bragðs að taka. Það var
ekki loku fyrir það skotið, að ég gæti orðið þarna að liði, en hjá-
trúin og fáfræðin umlukti allt eins og ókleifur múr. Þorpsbúar gengu
hring eftir hring kringum kofann og báru allskonar verndargripi,
tennur úr dýrum, fiskbein, hauskúpur og annað því um líkt, og
galdramaðurinn stóð í dyrunum, fetti sig og bretti og gól særingar
sínar.
Ég hélt aftur inn í kofa minn. Skömmu síðar kom Mundo inn.
Hann hafði tekið þátt í særingadansinum og var bæði þreyttur
og móður. Hann lagðist á dýnuna.
„Hvernig líður honum?“ spurði ég.
„Honum batnar hvað úr hverju,“ svaraði Mundo. Það var auð-
heyrt að hann trúði því sjálfur. Annaðhvort trúði hann á kraft
galdranna, eða þá að hann vildi trúa þeim, í stað þess að vera
kvalinn stöðugri óvissu.
Ég sýndi honum hylki með penicillinupplausn. „Það er þetta, sem
bjargað getur lífi hans,‘‘ sagði ég. „Talaðu við seiðmanninn og segðu
honum það.“
Hann svaraði ekki strax. Kvaðst þurfa að hugleiða það nánar.
Að svo mæltu reis hann á fætur og hvarf á brott. Nokkur stund
leið og ég bölvaði fastheldni Indíánanna við allar þessar fornu bá-
byljur í sand og ösku. Þessari fastheldni sem fjötraði hendur mínar
svo að ég mátti ekki aðhafast neitt, en hver mínúta sem leið gat
haft það í för með sér, að hjálp mín yrði um seinan. Það var komið
fram undir rökkur, þegar Mundo kom inn í kofann aftur.
„Korndu," sagði hann lágum rómi.
Sannarlega mátti það ekki heldur seinna vera. Drengurinn lá
undir feldi á dýnu sinni, skjálfandi og nötrandi, en Lolomai kraup
við hlið honum. Konur seiðmannsins, allar fjórar, voru líka þarna
inni í kofanum, en sjálfur hafði hann dregið sig í hlé.
Ég gaf móður Antus bendingu um að hún skyldi vera kyrr, en
bað Mundo að láta hinar konurnar fara út. Að því búnu þreifaði
ég á slagæð drengsins og fann að hann hafði háan sótthita. Ég sendi
eftir svefnpoka minum og ullarábreiðu, vafði drenginn í ábreiðuna
og kom honum fyrir í pokanum. Sjúkdómurinn var ekki vandgreind-
ur, það var augljóst að um lungnabólgu var að ræða. Þegar ég hafði
dælt hæfilegum skammti af penicillini í æð á handlegg drengsins,
lét ég hann taka inn nokkrar töflur af aspiríni.
Við vöktum svo yfir honum alla nóttina. Lolomai lagði kalda
bakstra á enni honum. Hann svitnaði ákaflega, og áhrif lyfsins komu
brátt í ljós eins og ég gat bezt á kosið. Lolomai hlýddi mér í einu
og öllu, svo að sýnt var að hún bar óskorað traust til mín. Mundo
stóð á bak við mig, og ég fann augnaráð hans stöðugt hvíla á mér,
stingandi og tortryggnislegt. Móðir Antus hýmdi úti í horni og
grét sáran.
Undir morguninn varð ég þess vísari að Sapuli undirbjó særinga-
dans með söng og trumbuslætti. Antu svaf nú væran, og mér var
ljóst að allt var undir því komið, að hann fengi að sofa í næði. Ég
bað því Mundo að segja Sapuli seiðmanni, að nú hefði hinn mikli
HÚN ER KONAN MÍN“
verndarandi ættflokksins tekið sér bústað í líkama drengsins og
reyndi að hrekja hinn illa anda sjúkdómsins á brott. Með þessu
bragði heppnaðist mér að koma í veg fyrir að ró hins sjúka yrði
raskað með dansinum og öllum þeim hávaða, sem honum fylgdi.
Allan þann dag vék ég ekki frá hinum sjúka og ekki næstu
nótt. Lolomai kinkaði öðruhverju kolli til mín, yfirkomin af
svefnleysi. Það kom fyrir að hún blundaði andartak og þegar
hún vaknaði, leit hún fyrst undrandi á mig, en þegar hún hafði
áttað sig, varð tillit hennar þrungið ástúð og þakklæti. Sótthit-
inn hafði rénað og Antu svaf rólega. Þegar dagur rann, og ég
þóttist öruggur um að allt mundi vel fara, hélt ég til kofa höfð-
ingjans, þar sem ég lagðist á dýnu og sofnaði eins og steinn.
Þegar ég vaknaði eftir að hafa sofið í nokkrar stundir, sá ég hvar
Mundo sjálfur lá endilangur við hlið mér á dýnunni og vissi
hvorki í þennan heim né annan.
Ég hraðaði mér til kofans, þar sem Antu lá. Hann opnaði aug-
un til hálfs og reyndi að brosa, þegar hann sá mig. Mauri, hinn
mikli verndarandi ættbálksins, var auðsjáanlega að fullkomna
kraftaverkið, meðfædd hreysti drengsins sagði til sín, og allt benti
til að hann mundi verða fljótur að ná sér að fullu.
Mundo var djúpt snortinn, þegar hann kom að máli við mig
nokkru síðar. „Sapuli undirbýr nú hátíðlega athöfn til að þakka
Mauri þessa undraverðu lækningu," sagði hann. „Og hann hyggst
einnig þakka honum, að kaicusé skuli að velli lagður — og að
þú hefur verið sendur okkur til aðstoðar. Það er vilji minn og
von, að þú yfirgefir okkur aldrei."
Þannig fékk ég að sannreyna það, að þessi aldni og skapmikli
ættarhöfðingi Taurepananna, átti líka til viðkvæmni og hlýtt
hugarþel, þegar því var að skipta.
„Ég hef skipað svo fyrir, að reistur skuli kofi handa þér, við
hliðina á mínum eigin kofa,‘‘ sagði hann enn.
„Ég er þér innilega þakklátur," sagði ég.
„Þú þarfnast líka konu, ef þú dvelst hér til langframa,“ sagði
höfðinginn.
Ég svaraði: „Lolomai er konuefni, sem ég hef augastað á.“
Það var greinilegt að Mundo kom þetta mjög á óvart. Hann
forðaðist að líta 1 augu mér, og hélt á brott án þess að svara
því til eða frá. En þó að undirtektir hans reyndust ekki betri
hvað það snerti, mátti ég þó hrósa mikilvægum sigri — ég hafði
verið tekinn í hóp þeirra Taurepananna, sem góður og gildur
meðlimur.
Þakkarhátíðin var fjölsótt af Indíánum hvarvetna úr nágrenn-
inu. Þar hitti ég aftur hina ungu konu höfðingjans, sem dvalizt
hafði hjá mér nóttina eftir að ég felldi jagúarinn, og það leyndi
sér ekki, að hún mundi það lengi muna.
Þögn féll á hópinn, þegar Sapuli gekk inn á mitt torgið, hægum
og virðulegum skrefum, og allir þyrptust að honum. Þegar hann
lyfti höndum til himins, ákallaði hann Mauri, hinn ævaforna
verndaranda ættbálksins og mestan allra guða, þann sem alla
hluti hafði skapað.
Og allir viðstaddir tóku undir þakkarsöng hans: „Þú hefur
bænheyrt okkur, mikli Mauri; þú hefur heyrt bænir okkar ..
Þegar þessari þakkarathöfn var lokið, leiddi Mundo mig inn
á mitt torgið, svo að allir mættu sjá mig. Þar lýsti hann því yfir,
Jg VIKAN 41. ,tbl.