Vikan - 10.10.1963, Qupperneq 34

NÝKOMIÐ:
Skólapeysur
Sportpeysur
Peysujakkar
Peysur fyrir
alla við öU
tækifæri
Hvergi meira
úrval
Ullarvöruverzlun
Laugaveg 45
er ekkert um þetta hringsól og
hættir þessvegna og réttir vélina
af og segir:
„Svifflug er fyrst og fremst
iþrótt, enda árangurinn kominn
undir manninum sem sjórnar
flugunni. Hann verður að hafa
rétta dómgreind og andlegan
þroska., Ennfremur gefur það
næga líkamlega hreyfingu, þar
sem flytja þarf flugurnar til og
frá velinum með handafli. Þess-
vegna krefst hún lílca samvinnu.
Það eru of fáir virkir félagar í
svifflugfélaginu, þó að tala með-
lima sé nokkuð há. Já þetta er
fyrst og fremst sport, en ekki
neinn glannaskapur eins og svo
margir virðist halda. Margir
virðast líka telja svifflug fyrsta
skref til atvinnuflugprófs, en það
er mesti misskilningur, þó ekki
saki fyrir atvinnuflugmann að
hafa góða innsýn í mismunandi
loftstrauma o. fl. þess háttar.“
Við svífum nú hátt yfir Sand-
skeiðinu, sjálfu og ég spyr:
„Hvað er heimsmet í lang-
flugi?“
„Það mun vera 870 km.
Kvennametið i langflugi er ekki
nema 50—60 km. styttra, en það
á rússnesk kona, ég held hún
heiti Olga Klebenóva, eða eitt-
livað svoleiðis. Heimsmetið i
tímalengdarflugi er 56 klst. og
12 min. Þjóðverjar voru fyrstir
með svifflugið, en það kom til
af því, að eftir fyrri heims-
styrjöldina var þeim bannað að
fljúga vélflugum og þá tóku þeir
sig til við svifflugið og eiga enn
þann dag í dag mjög snjalla
menn á þessu sviði, þó óðum auk-
ist áhugi fyrir svifflugi meðal
annara þjóða. Beztu svifflugurn-
ar eru smiðaðar i Póllandi, Bret-
landi, Bandarikjunum og Frakk-
land. Ennfremur hafa Argen-
tinumenn látið mikið til sin
taka undanfarin ár“.
„Hvað viltu segja mér um á-
hugann liérlendis?“
„Hann er, að ég held, alltaf að
aukast og nú eru þeir komnir
með félag á Sauðárkróki, en
voru með félag á Akureyri fyrir.
Svifflug er göfug og holl íþrótt
sem flestir ættu að stunda. Ég
get sagt þér, að svifflugið á sýn-
ingunni á flugdaginn í snmar
vakti ekki hvað minnsta athygli,
enda vant að gera það. Svifflug
geta flestir lært og við tökum
ekkert tillit til trúarskoðana.“
„Þetta er dýrt sport?“
„Kostnaðurinn við viðhald og
rekstur á eignum svifflugfélags-
ins er auðvitað mikill, en við
höfum notið styrks frá ýms-
um aðilum og erum þeim sér-
staklega þakklátir.”
„Hvað viltu svo segja mér að
lokum Runólfur?“
„Að lokum vil ég sýna þér
hvað skeður ef ég læt fluguna
stolla“.
„Allt í lagi, segi ég, en geri
mér alls enga grein fyrir því
hvað stoll er. Runólfur lætur
vélina auka hraðann úr 60 km.
á klst. upp í 140 km. á klst. en
þá rennir hann henni upp á við,
þannig að hún missir hraðann.
Þarna sit ég í trjónunni á flug-
unni og horfi beint upp i him-
ininn, og svo .... Nei lesandi
góður, ég gæti aldrei lýst því
hvernig líðanin var, þegar ég
fann að, ég var að steypast niður
í djúpið. Mér fannst heilinn vera
að fara út um eyrun á mér, og
innyflin upp um kokið á mér og
sveimér þá ef hjartað í mínum
auma búk steinhætti ekki að slá
um stund. Að lokum gat ég stun-
ið upp úr mér þessum orðum:
HÆTTU! það er að liða yfir
mig“.
Ilann hættir og ég reyni að
jafna mig eftir þessa skelfilegu
stund.
„Nú stýrir þú,“ segir hann.
„Nei, ég vil það ekki, ég held
ég geti 'það ekki”.
„Svona, enga vitleysu, stýrðu
og láttu mig hafa myndavélina.“
Ég þorði ekki annað en hlýða
honum, hver veit nema hann fari
í þetta bölvað stoll með mig aft-
ur, ef ég hlýði ekki. Hann tekur
við myndavélinni, en ég tek
með báðum höndum um stöng-
ina sem stendur upp úr gólfinu.
„Ekki nota báðar hendurnar,
maður notar aldrei nema aðra
höndina þegar maður stýrir svif-
flugu“.
Þarna sit ég stífur og lield
stönginni grafkyrri með hægri
hendinni og þori ekki að hreyfa
hana af ótta við að flugan taki
þá upp á því að gera einhverjar
kúnstir. Ég varð því dauðfeginn
þegar Runólfur réttir mér
myndavélina frammi, en get því
miður ekki tekið mynd af hon-
um, þar sem ég er svo reyrður
að ég fæ ekki hreyft mig.
„Þú mátt alls ekki skrifa um
þetta í neinum æsifregnastíl,
segir hann, mér finnst alveg
óþarfi hjá þessum blaðamönnum
að vera að gera veður út af þessu
og reyna að gera þetta eitthvað
hræðilegt. Ég satt að segja held
ekki vatni yfir svoleiðis skrif-
um.“
Ég lofa því hátíðlega og vona
að ég hafi staðið við það.
Lendingin var þægileg. R.
Ps. Það er lítil baktería að
þvælast fyrir mér síðan þetta
var.
Sami.
YAR ÍSLAND
FULLBYGGT... ?
Framhald af bls. 8.
greiða. Goðunum hefur sjálfsagt
verið falið þetta starf og þetta
starf gat ekki verið leyst af
hendi með neinni reiðu, án þess
að skrá alla bændur ásamt
skýrslu um eignir þeirra í lönd-
um og lausum aurum og þar
sem tíundin var gjörð að á-
kveðnu eignalágmarki, þá var
ekki hægt að greina hér á milli
svo lag væri á, án skýrslu um
eignir allra bænda. Það þurfti
því úrvinnslu úr eignaskýrslum
bænda, og getur það verið að
það hafi goðarnir gert, og að
síðustu sýnist skattbændatalið
koma til biskups í Skálholti, sem
verður svo að setja á stofn inn-
heimtukerfi í einstökum lands-
hlutum, því ekki labba bændur
sjálfir með aura sína í Skálholt.
Áður er þó komið eitthvert mat
á eignir manna og áður áttu
menn að greiða skatt þann, sem
þingfararkaup nefndist, og nú
voru þeir allir tíundarskattfríir
er ekki áttu þingfaraskattinn að
gjalda.
Út úr þessu kom líka tala á
bændur landsins, þeirra er tí-
und áttu að gjalda, og gat hún
ekki orðið áreiðanleg nema eft-
ir skriflegum skýrslum. Það er
líklegt að Ari fróði sé í Skál-
holti þegar þar kemur bændá-
talið og er hann, árið 1096, 29
ára gamall og úr bændatalinu
og lögsögumannaskrám vinnur
hann hina fyrstu Landnámabók
og þó með stuðningi Kolskeggs
fróða. Ber bókin það beinlínis
með sér í nokkrum greinum að
rakið er til þeirra manna, sem
bændur eru í landinu á þessum
tíma 1096, frá landnámsmönn-
um. Það má því teljast víst að
Ari fróði hafi gjört hina fyrstu
Landnámabók, skapað henni það
form eða efnisröðun, sem hún
hefur síðan haft og virðist bókin
halda þeirri gjörð þar til að hún
kemur sem þjóðfræðabók í
hendur manna á 13. öld, sem
auka mjög á hana. Einkum eru
þessir menn í syðri hluta Vest-
urlands, þar sem Ari fróði var
upprunninn, og veldur þetta því,
að hálf bókin eins og hún er í
dag er um landnám frá Ölfusá
að Hrútafjarðará.
Bókin byrjar á því að segja
frá nokkrum mönnum er fyrst
hafi haft kynni af landinu og
mega þetta heita hreinar þjóð-
sögur, sem von er, því heimildir
um þessa menn eru ekki utan
munnmæla. Skiptir hér þó
miklu hvort þær eru skráðar í
byrjun 12. aldar eða ekki fyrr
en kemur nokkuð fram á 13.
öld og verður að gera ráð fyrir
að þær hafi fylgt bók Ara, enda
bendir stíllinn til þess að ein-
mitt Ari fróði hafi skrásett þær,
enda ber hann í einum stað í
sögum þessum Sæmund fróða
fyrir sögu sinni, en þeir voru
samtíðarmenn, svo Ari er 66 ára
þegar Sæmundur deyr.
Formáli bókarinnar ber þó á
sér snið fullkominnar fræði-
mennsku og í honum klingir
stíll Ara fróða úr íslendingabók.
Hér verður þessi formáli tek-
inn upp í heilu lagi, því að í
hans ljósi má margt skoða af
því sem hér ber að skoða, og
það þó fært til nútímastíls.
— VIKAN 41. tbl.