Vikan - 10.10.1963, Page 37

Ingólfsfjall í Ölfusi. Hefur hann
þá siglt vestur með landi og upp
Ölfusá. Ekki getur þess á hverju
hann lifði þarna, en þarna er
heygott land og lax í Ölfusá.
Hann hafði kastað öndvegis-
súlum sínum fyrir borð, er hann
sá ísland. Voru það einskonar
stólbríkur þar sem höfðinginn
lét búa sér sæti í stíl við kon-
ungshásæti, því miklir menn er-
um við Hrólfur minn. Nú fund-
ust þær reknar af sjónum fyrir
neðan heiði, þar sem lengi hét
við Sund, innarlega við Faxa-
flóa. Nú varð Ingólfur að fara
þangað og taka sér eilífðar ból-
festu, því þessu höfðu heiðnu
goðin úr tré ráðið, að þarna
ber spækurnar að landi. Senni-
lega er þetta samt trúmála á-
róður síðari tíma manna, þó
heldur órökrænt sé af kristnum
mönnum að hampa því, að heið-
in goð gætu þessu ráðið, en auð-
vitað vissu þeir að Guð var til
þá, eins og á þeirra dögum og
það var hann, sem þessu réð,
þótt þeir sem í hlut áttu þekktu
hann ekki.
Segir nú frá því að Ingólfur
átti þræla tvo, og þeir höfðu
staðið í því að finna súlurnar.
Leggur nú Landnámshöfundur
þessum þrælum það í munn að
segja, er þeir Ingólfur fluttu úr
Ölfusinu; „Til ílls fórum við um
góð héruð, er vér skulum byggja
útnes þetta“. Ekki finnst nokk-
ursstaðar last í Landnámabók
um nokkurt landsvæði annað en
þetta og ekkert gat verið fjær
lagi en segja þetta, því þótt fal-
legt sé við Ingólfsfjall, er þó
fallegra við Sund, og þótt ríkt
sé land við Ingólfsfjall er þó
ríkara við Sund. Eðlilegast var
að þrælarnir segðu, ef þeir á
annað borð ekki þögðu, sem
sjálfsagt er að þeir hafi gert,
„lengi getur gott batnað í þessu
landi“. Það er eins og höfundur-
inn sé að má til þeirra Ingólfs
ættmenna með þessu þræla-
skrafi, og dettur manni nú í hug
það sem fyr var sagt um alls-
herjargoðann, að geta hans að
engu, þrátt fyrir það að hann
var Ingólfs ættmaður. En því er
á þetta minnzt, að það gæti bent
á það, sem líkast er um sögu-
ritun af þessum tíma, að jafnvel
þótt hér séu ágætir menn að
verki, geti þeir sýnt hlutdrægni
þegar þeim ræður svo við að
horfa, og sannist það í einum
hlut, þá gildir endurtekningar-
regla sögunnar um allt málið.
Landnámssagan verður svo
upptalning á þeim mönnum er
komið hafa út til landsins, hvað-
an þeir hafi komið og hverra
manna í heimalandi sínu, þótt
þar beri oft út af, að vitneskja
sé fyrir hendi um það. Þeir
dreifa sér um landið allt, leita
að löndum ef þeir koma þar út
sem numið er fyrir og það er
auðsætt að þetta gera þeir til
að verða það sem litlu síðar
kemur á daginn, við þjóðveldis-
stofnunina, mannaforráðsmenn,
en ekki er hér um svo marga
menn að ræða er út koma, að
eigi gat það verið mikil manna-
forráð, sem yfir þeim væri að
hafa, þar sem það er aðeins
skyldu- og skipalið. Á engu viti
gæti slík búseta í landinu verið
byggð, af ekki fleira fólki en
út kemur, og óþarfi að gera ráð
fyrir öðrum fólksflutningi til
landsins, en þeim sem Land-
náma telur.
Má minnast þess að á sama
tíma, sem Norðmenn eru að
flytja til íslands, eru þeir að
leggja undir sig og byggja
Normandi á Frakklandi, að öllu
betra land en fsland, og hafa
þangað farið eigi færri menn en
til íslands. Sömuleiðis höfðu
Norðmenn lagt undir sig eyjarn-
ar fyrir norðan Skotland og hafa
flutt þangað fleiri en færri, enda
réðu þeim í umboði Noregskon-
ungs, norskir jarlar, sem urðu
að styðjast við norskan her, eða
tiltæka Norðmenn.
Þessi svipur á landnáminu
sýnir það, að hér taka vopnaðir
menn forræði yfir fleiri og
færri mönnum, sem til staðar
eru í byggðunum, taka lönd fyr-
ir sig og sína ættmenn, eftir því
sem þörf krefur, undiroka þá
um vinnu og fégjöld. Stofna síð-
an ríkið og tryggja sér og sínum
afkomendum völdin og þykjast
einir vera allt. Þrælahöfðingj-
ar hafa aldrei haft annan né
betri móral.
DÖNSK STOÐ UNDIR MÁLIÐ.
Bók kom út í Danmörku á
þessu ári, sem heitir Arv og
race hos mennesket. Lýtur hún
m. a. að hinum vísindalegu blóð-
flokkarannsóknum á þjóðum,
sem eru nútímavísindi um
skyldleika og uppruna þjóða.
Bókin er eftir Ove Trydens-
berg og J. V. Spárek. Er þetta
11. bókin í bókaflokknum:
Berlingske Leksikon Bibliotek,
en því verki er ritstýrt af mönn-
um með marga lærdómstitla.
Segir svo í lauslegri þýðingu.
UPPRUNI ÍSLENDINGA.
Annað gott dæmi um það, að
hægt er að varpa ljósi á sögu-
leg vandamál með blóðflokka-
rannsóknum, er spurningin um
uppruna íslendinga. Vegna frá-
sagna hinna íslenzku sögurita er
almennt álitið, að íbúar lands-
ins séu afkomendur víkinga,
sem námu þar land eftir að hafa
farið frá Skandinavíu snemma
á miðöldum. En sé litið á viss
atriði í frásögnum hinna eldri
bóka (t. d. íslendingabók Ara
fróða um 1170) hlýtur að vakna
efi um það, að hvað miklu leyti
uppruna Islendinga sé að leita
VIKAN 41. tbl.
37