Vikan - 31.10.1963, Blaðsíða 33

AuðvitaS átti ég að vera glaður og hreykiun, en ég var þaS
íkki. Og hefSi ég veriS þaS, aS einhverju leyti, þá var þaS
tnzi blönduS tilfinning.
Kn ég lét engan bilbug á mér finna, og svaraSi Jaffe:
— Mér er þaS sæmd og gleSi, ef svo skyldi verSa. Og ég er
yöur einstaklega þakklátur fyrir áhuga ySur og góSvild.
Og nú var dagurinn kominn.
Einhvern veginn leiS liann eins og aSrir dagar og stundin
kom. Mér var visaö inn í salinn. Benjamin Jaffe kynnti mig
fyrir áheyrendum mínum meS visamlegum orSum um land mitt
og þjóö. MeSal áheyrenda minna sá ég einstaka, sem ég þekkti.
Þarna var efnafræSingurinn dr. Kalmuz,
forstöSumaSur lyfjarannsóknadeildar há-
skólans, þarna var Nahum Goldmann aS-
alforstjóri Jewis Agency. Þarna--------—
Ég komst ekki lengra. Ég stóS þegar i
ræSustólnum og lagSi bæSi erindin min
á borSiS fyrir framan mig. Hér var bezt
aS talea uxann á hornunum, ef í þaS færi.
Ég flutti erindiS um Landnám íslands,
sögu þess og sjálfstæSisbaráttu til 17. júní
1944, talaSi í 40 mínútur, snögg þagnaSi
aS þvi loknu og sagSi:
— Herrar mínir og frúr. Ég þori ekki aS
reyna meira á þolinmæSi yöar. En ísland
á sér aSra sögu, þar sem eru bókmenntir
þess, uppruni þeirra og þróun og þýSing
þeirra fyrir varSveizlu þjóSernis, menn-
ingar og viSreisnar. Ég hefSi haft gaman af
aS segja fólki, sem frá öndverSu ritar á
eigin tungu, frá bókmenntum fyrstu þjóS-
ar i NorSurálfu, scm ritar á móSurmáli.
En þaS veröur aS bíSa annarra tíma. Þakk-
aöi fyrir áheyrnina.
Og vék úr ræSustólnum.
Ég hafSi þegar i byrjun veitt athygli
grannleitum, dökkhærSum manni í annari
röS fyrir framan mig, sem hafSi fylgzt
meS erindi mínu af sérstakri athygli.
Hann var ákaflega snyrtilega búinn, hend-
urnar fínlegar og grannar, augnaráSiS
hvasst, en þó mildaS af djúpri íhygli. Á
meSan ég talaSi, fannst mér ég vera í ein-
hverju innra sambandi viS hann, eins og
til mín streymdi frá honum kraftur og góS-
vild. Ég var farinn aS gera mér i hugar-
lund, aS hann væri skáld eSa rithöfundur.
Herra Benjamin Jaffe gekk til þessa
manns og ræddi liljóSlega viS hann augna-
blik. 'SíSan vék hann aS mér og spurSi:
— EruS þér fáanlegur til aS halda áfram
og segja okkur einnig eitthvaS um bók-
menntir þjóSar ySar? Ég veit aS fólkiS
langar til þess.
— Sjálfsagt, ef þér viljiö bera þaS undir
fólkiS. Mig langar sízt aS öllu til aS ganga
fram af því.
Þannig atvikaöist þaS, aö ég flutti bæSi
erindin mín á sama kvöldi. Af því loknu
kynnti Jaffe mig nokkrum af áheyrendum
mínum og bauS upp á veitingar i öSrum
sal.
Allt í einu stendur hann frammi fyrir
mér ásamt grannleita. dökkhærSa mann-
inum, sem ég hafSi veitt athygli i annarri
röS. Hann var tiltölulega ungur, gat veriS
milli fertugs og fimmtugs, kvikur og var,
og þó var yfir manninum einhver þung-
lyndisleg þreyta, jafnvel viSkvæmni.
— Þetta er dr. Gideon Hausner, fyrrver
andi saksóknari ríkisins, sagSi Benjamin
Jaffe.
Gideon Hausner! Hvar hafSi ég lieyrt
þetta nafn? Ilvar og hvaö hafSi ég lesiS
um þennan mann? ÞaS kom hálfgert á mig,
ég fann aS ég átti aö kannast viS hann,
vita deili á honum. En ég gat ekki munaS
þaS. í vandræSum minum sagSi ég aöeins.
— ÞaS gleSur mig sérstaklega aS kynnast
ySur.
— Má ég liafa þá ánægju aS sitja hjá yS-
ur? ÞaS eru nokkur atriSi, sem mig langar
Gideon Hausner í sæti ákærandans viS Eich-
mannréttarhöldin.
„Þér verSiS aS
gera ySur vand-
lega grein fyrir
muninum á stór-
iSjumorSingja
eins og Adolf
Eichmann og
venjulegum
tækifæris og
leigumorSingja“
Eichmann.
VIKAN 44. tbl. — 00