Vikan - 31.10.1963, Blaðsíða 47

OLAFUR JONSSON, AKIIREYRI
BJARN DÝR
A
H ÉRAÐS-
SONDUM
DÝRIÐ GRENJAÐI ÓGURLEGA VIÐ SKOTIÐ; REIS UPP Á AFT-
URFÆTURNA OG RIÐAÐI TIL FALLS. „Á HANN SVIEÐ HNÍF-
INN“ HEYRÐI ÉG HALLDÓR SEGJA OG LÉT EKKI SEGJA MÉR
ÞAÐ TVISVAR.
inu norður frá Hrafnabjðrgum er svo Gagnstöð, svo sem fyrr var
getið, en norðaustur af Hrafnabjörgum voru Heyskálar sem nú
eru í eyði. Gagnstöð og Heyskálar tilheyrðu hinum svonefndu
eyjabæjum, en svo nefndust bæir þeir, sem eru þarna á sléttlend-
inu inn af Héraðsflóa og voru fimm talsins. Hrafnabjörg áttu ekki
land að sjó, en það áttu eyjabæirnir allir og mörg býli í sveitinni
áttu rekaítök á Héraðssöndum.
Skömmu eftir að ég fór áðurnefnda veiðiför út á sand, bar svo
við, það mun hafa verið laugardaginn 14. júní, er ég var að störf-
um skammt frá bænum, að kallað var á mig, og ég beðinn að koma
heim hið skjótasta. Þar var þá kominn Guðni frá Gagnstöð og
hafði eftirfarandi tíðindi að segja: Hann liafði farið laust eftir
liádegi út á sanda til silungsveiða. Yar hann ríðandi og hugðist
i leiðinni skyggnast eftir reka.
Þannig liagar til þarna við flóann, að næst sjónum er sandalda
allbreið. Innan við hana er svo talsvert svæði með melþúfum og
innan við þær er svo aftur flatt og gróðurlítið sandsvæði, nokk-
urs konar lón og eru þar oft grunnar tjarnir og pollar langt fram
á sumar.
Þegar Guðni kom út á hásandinn, sá hann einhverja skepnu
liggja á sandinum rétt utan við melþúfurnar. Hugði hann þetta
vera sel, en selagengd er þarna mikil á vorin og þá' ekki óalgengt,
að þeir skriði langt upp á sand. Guðni hugsar sér nú gott til glóð-
arinnar, fer af baki og bindur hestinn við rekadrumb. Siðan fer
liann út fyrir sandölduna i hvarf, nær sér þar í þægilegt viðar-
kefli og fylgir síðan flæðarmálinu, þar til hann telur sig kominn
á móts við dýrið og hafa króað það frá sjónum. Þá fer hann upp
á ölduna og kemur nú beint norðan að dýrinu. Óðar og Guðni
kemur í Ijósmál á sandöldunni, kemur hreyfing á dýrið. 'Brölt-
ir það nú á fætur og sér Guðni þegar, að þarna er enginn selur
á ferðinni, heldur miklu háfættari skepna, á hæð við tvæveturt
tryppi, ljóst á lit hálslangt og bústið. Grunar hann þegar, að
þarna sé hvítabjörn á ferðinni, biður þá ekki boðanna en forðar
sér í hvarf aftur og hraðar sér þangað, sem liesturinn var bund-
inn, leysir liann, stigur á bak og ríður sem skjótast að Hrafna-
björgum og segir Halldóri tíðindin.
Halldór var ekki lengi að ráða við sig hvað gera skyldi: Hér
varð að láta hendur standa fram úr ermum, því óvist var, að veið-
in biði lengi. Að visu voru veiðitæki hans ekki sem öruggust.
Haglabyssu átti hann, tvíhlaðinn baklilaðning. Ekki var hún neitt
metfé, en vel mátti bana með henni rjúpum á skömmu færi. Ekki
átti Halldór nema rjúpnaskot í byssuna, en það hugði hann þó
að duga mundi. Ekki fannst Halldóri öruggt að vera einvopna
i aðtorinni að bangsa, en með því að annað skotvopn var ekki
nærtækt, þá tók hann búrhnif mikinn er til var á heimilinu, og
festi hann ineð vír á hrífuskaft og var þar með fengið lagvopn
mikið og biturlegt. Ekki var þó hnífurinn alls kostar hagkvæmt
vopn, þvi þótt hann væri blaðlangur og úr dágóðu stáli, var hann
mjög þunnur og sveigjanlegur og svignaði undan hverju átaki.
Ástæðan til þess, að ég var kvaddur til þátttöku í þessari veiði-
för, mun hafa verið sú, að Halldóri mundi hafa fundizt of lítið að
fara við annan mann, þar sem gera varð ráð fyrir, að einn yrði
að gæta fararskjótanna meðan sótt væri að dýrinu.
Ekki var nema einn hestur heima við á Hrafnabjörgum, svo
ég var gangandi, en það tók ég ekki nærri mér á þeim árum.
Fengi ég að halda i ístað veittist mér létt að skokka með, þótt
farið væri allgreitt.
Við tókum stefnuna rakleitt til sjávar, norður milli Gagnstöðvar
og Heyskála og réði Guðni förinni. Veður var kyrrt og milt en
skýað loft að mig minnir og skúralegt.
Ekkert segir af ferð oklcar þar til við komum út á sandinn
þangað sem Guðni hafði séð dýrið. Þá mun klukkan liafa verið
um 9 —10 um kvöldið.
I fyrstu sáum við ekkert dýr þarna, en brátt fundum við bæli
þess i sandinum og í bælinu lá vorkópur, sem hausinn liafði
verið sniðinn af, en að öðru lcyti var skrokkurinn óskaddaður
Þetta gaf greinilega til kynna, að bangsi mundi allvel haldinn,
þar sem hann gekk frá leifum. Slóð lá frá bælinu inn á milli
melþúfnanna og duldist ekki að vera mundi bjarnarslóð. Við rökt-
um slóðina, og allt i einu stóð dýrið andspænis okkur bak við
eina inelþúfuna og skimaði i allar áttir.
Ekki ætla ég að þetta liafi verið fullvaxinn ísbjörn. Ég giska
á að hann hafi verið um 1.20 m á hæð en fulla 2 m á lengd frá
dindli fram á trýni, og mun háls og haus hafa verið um þriðj-
ungur af lengdinni. Hausinn var smár og afturstrokinn, og dýrið
eins og dálítið sleikl og snoðið að framan, en bakhlutinn miklu
fyrirferðarminni.
Viðbrögð dýrsins urðu þau, þegar það sá Framhald á bls. 58
VIKAN 44. tbl. —