Vikan - 31.10.1963, Blaðsíða 69
an hann, liólkuðust og gúlpuðu
við strenginn. Hann sýndist veik-
burða, rýr og visinn og innfallið
brjóstið. Hvar i þessari eldgömlu
beinagrind földust hinir ótrúlegu
kraftar hans. Mér sýndist hann
vandræðalegur dálítið, vegna
komu minnar. Kannslci skanim-
aðist liann sín fyrir að hafa gert
heimili okkar að aðhlægi? Mér
svall hefndarhugur í brjósti, en
sagði fyrirgefandi:
— Það þarf enginn að ltvarta
undan veðrinu þennan daginn.
— Ajæja, sagði hann.
— Af hverju segirðu ajæja,
svona oft?
Iiann svaraði aðeins með glotti.
Þverhrukkunum í enni hans
fjölgaði. Það var lýgi, að þau væru
búin <að taka af honum neftóbak-
ið. Sultardropinn á nefi hans var
með ívið brúnum blæ. Hann
þurrkaði hann á handarbakið og
ég sá ekki betur en röndin á
handarbakinu og fram allan visi-
fingurinn væri aðeins brún. Litið
var það þó og ekki öruggt nema
það væri rykið úr reiðingunum og
af hlaðinu, sem fokið liafði í
nasir hans. Mér þótti verra, ef
þau höfðu ekki tekið af honum
tóbakið. Hann hafði fengið nóg
tóbak hjá olckur, en þar vildi
hann ekki vera. í skugganum af
reiðingnum á bak við 'hann
geymdi hann fulla flösku af sýru-
blöndu. Þá var það heldur ekki
satt, að Halla sýndi lionum enga
hugulsemi. Hann sat með reipi í
höndum sér og raulaði þessa
vísu:
Til að græða meinið mitt,
meður æðafossi
lét út blæða lífið sitt
ljóminn hæða á krossi.
— Er það Halla? spurði ég.
— Hvað, Halla?
— Er það Halla, sem þú kallar
Ijómann hæða á Krossi? spurði
ég, vegna þess mér fannst það
fyndið, en ekki af neinu öðru.
Hann leit upp. Augun voru litil
og með hvítum skýjum. Þau voru
áreiðanlega ekki blind og hann
sagði.
— Gáfurnar úr móðurættinni,
þenki ég, sagði hann tannlausum
munni.
Þá fauk dálitið í mig. Það var
einmitt móðir mín, sem sagt
hafði körlunum í hreppsnefnd-
inni að skammast sín fyrir að
vera sifellt að armæðast yfir
kostnaðinum, sem sveitinni staf-
aði af honum. Átti ég að láta það
gossa? Ég gcrði það ekki. Alveg
er það takmarkalaust.hvað þögn-
in kostar mikið stundum.
Hann hafði sett reipanálina
þversum í munn sér, liðkaði til
hagldirnar og silann á reipinu,
henti því til min og sagði mér
að gera það upp, sagði mér að
setjast niður. Ég settist ekki, en
gerði upp reipið.
— Sjáum til, handtakagóður,
eins og pabbi þinn, sýnist mér.
Ég gekkst upp við hrósyrði um
föður minn, en það var einmitt
pabba, sem fannst von það, sem
móður minni fannst engin von.
Það var einmitt hann, sem sagði,
að forráðamenn fátæks sveitar-
félags yrðu auðvitað alltaf að
gæta sparnaðar. Ég gekkst upp
við hrósyrðin samt. Ég settist á
stéttina við hlið karlsins.
— Hétztu kannski að ég kynni
ekki að gera upp reipi? spurði
ég.
— Ajæja, kannt það, já, og
kannt líka að grobba, loftar ekki
kúknum þínum, en kannt að
grobba. Og svo er það mér að
kenna, að þú ert til.
— Hvernig þér að kenna?
— Það var i mínu skjóli, að
þú komst undir í moðbás hérna
i fjósinu. Heldurðu kannski, að
hún Halla hérna hefði leyft það?
Nei, þau voru i minu skjóli.
— Þessu lýgurðu, sagði ég.
Hann hló svo dátt, að horaður
skrokkurinn hristist áreiðanlega
allur innan í hólkviðum fötunum.
— Hvað er það að koma undir?
spurði ég falskur.
— Það er þetta, sem allt bygg-
ist á, góðurinn. En þú átt dug-
legan föður og á ýmsan hátt
góða móður. En hvað stoðar
dugnaðurinn, þegar ráðdeildin er
engin? Ojæja, þau komast af,
þau komast af.
— Þú ert búinn að éta út allt,
sem þú áttir og nú verður fátæk
sveit að borga með þér. Ekki
hefur þú verið ráðdeildarsamur,
sagði ég.
Ég var móður, þegar ég hafði
þetta mælt, en mér hafði verið
óhætt að segja það.
— Ajæja, sagði hann hlæjandi.
Hann var með reipanálina enn
í munni sér, en fékkst nú við
að losa af kippunni hagldirnar,
sem hann ætlaði að brúka í
næsta reipi. Kippan var komin i
flækju og honum fórst kluufalega
að greiða hana, bölvaði og var
mjög skjálfhentur. Liklega sá
hann fremur illa. Grunur minn
var sá, að bölvið og titringur
handanna væri því að kenna, sem
ég sagði. Hægt var að ganga úr
skugga um það með þvi <að bæta
dálitlu við.
— Það <er hver sæll og hepp-
inn, sem á gamalsaldri fær að
dveija hjá því fólki, sem allt vill
fyrir iiann gera í þakkarskyni
fyrir langa þjónustu.
Hann henti frá sér kippunni
og greip reipið, sem lá á hnjám
hans. Ég átti von á því, að hann
berði mig með reipinu. Það
gerði hann samt ekki. Hann
glotti. Ég sá strax eftir að hafa
sagt þetta og reyndi að bæta úr
þvi.
— Það er von að ég reyndi að
striða þér. Þú stríddir mér. Þú
segir, að ég hafi komið undir í
moðbás. Maður reynir að borga
fyrir sig, sagði ég.
Hann svaraði þessu engu. Mér
fannst bros hans örvæntingar-
bros og hann sjálfur umkomu-
EFNAGERD reykjavikur h. f
VIKAN 44. tbl. — gg