Vikan - 14.11.1963, Blaðsíða 26

cc
o <
oc V) <
h" 1-
LL
111 <
□ eo
UL < O
Z
tc < Xí z
0 UJ
CQ 1-
ÞEGAR ÞEIR LITU VIÐ, SÁU ÞEIR KOLS
Menn urðu margir þreyttir og slæpptir, þegar fór að líða fram á morgun-
inn, enda höfðu allir staðið í stanzlausu erfiði, vosi og lífsháska í fleiri
klukkutíma, flestir rennblautir allan tímann, aðrir skrámaðir og meidd-
ir, allir skítugir upp fyrir haus, og enginn þeirra hafði fengið vott eða
þurrt — alla vega ekki þurrt — frá því þeir hoppuðu fram úr rúmun-
um hjá kellum sínum.
Það var því engin furða, þótt sumir færu að hugsa örlítið um líkam-
lega líðan sína undir morguninn, og draga sig að þeim stöðum, þar sem
von var til að fá kaffisopa eða eitthvað lítilsháttar í svanginn.
Á þeim tíma þekktust svo til allir bæjarbúar, og fáir voru þeir, sem
ekki könnuðust við einhverja gestrisna húsfreyju nálægt miðbænum,
sem þeir höfðu stundum þegið kaffitár hjá.
Stundum læddist líka eitthvað sterkara í kaffibollann en eintómt nær-
buxnavatn, því að allir vita, að ekkert eykur hlýjuna innanborðs og
hressir hugann betur en dálítið tár, þegar svo ber við- Verst var, þegar
tárin urðu að flóði, sem stundum vildi verða, og hressingin tók bakslag og
hafði þveröfug áhrif á neytandann.
Því ber sem sagt ekki að neita, að til voru þeir menn - — bæði í slökkvi-
liðinu og utan þess — sem urðu dálítið þungir í kollinum, þegar leið á
sunnudagsmorguninn, en hvergi er þess getið, né hafa heyrzt um það sög-
ur, að það hafi orðið til trafala né tafar, og engin áhrif hafði það á
slökkvistarfið í heild.
Á einum stað sást maður standa ■— eða öllu heldur liggja — uppi í
slökkvistiga, sem reistur hafði verið upp við hús, en vegna þess að eng-
inn eldur var í húsinu og það úr allri hættu, höfðu allir horfið frá því,
nema þessi eini maður. Stigann þurfti ekki lengur að nota annarsstaðar,
svo að hann var látinn eiga sig.
Maðurinn var þarna í stiganum með ekta slökkvislöngu milli handanna,
en stútnum hafði hann stungið milli rimla og lafði hann máttlaus niður
og vætlaði aðeins úr honum.
Einhver kom þarna að og fór að forvitnast um manninn, því enga hreyf-
ingu sá hann á honum. Hann var ekki hátt í stiganum, svo hinn klifraði
upp til hans, eftir að hafa kallað nokkrum sinnum á hann árangurslaust.
Maðurinn var steinsofandi.
Eitt sinn um morguninn kom slökkviliðsstjóri að manni, sem stóð uppi
á skúr, og lét mikið til sín taka. Hann hrópaði skipanir í allar áttir,
eins og ætti hann allan heiminn og töluvert í viðbót, en gallinn var
bara sá, að enginn var þar nálægur til að hlýða honum.
Hann skipaði mönnum að slökkva í þessu húsi og hinu, skammaðist
og reifst við allt og alla, en án árangurs.
Guðmundur reif í hár sér, leit til himins og sagði:
„Guð minn almáttugur, að þú skulir hafa skapað svona menn!“
Þegar mest hættan var á því, að pósthúsið mundi verða eldinum að
bráð voru slökkviliðsmenn að vonurri á hlaupum þar fram og aftur,
bæði innanhúss og utan. Fóru þeir þá um stiga hússins, til að fylgjast
með því, að eldurinn næði hvergi tökum að innan.
Maður nokkur, sem ekki var í slökkviliðinu, vildi endilega hjálpa
eitthvað til, og. þrábað einn slökkviliðsmanninn að lána sér stút, því
hann skyldi sko aldeilis sjá um það, að pósthúsið brynni ekki.
Slökkviliðsmaðurinn fékk honurn þá stút, og sagði honum að fara með
hann upp í stigann inni í húsinu, og með það hvarf maðurinn.
Skömmu síðar bar þar að annan mann í stigann, og sá þá manninn með
stútinn, þar sem hann lá í stiganum, með alla vöðva spennta, beindi stútn-
um beint upp í loftið, og pírði á einhvern blett þar uppi.
IflGSPE NNA
VARTAN KOLAREYK LIÐAST
DFSHfl ettaI
Nótt eina fyrir tæpum 50
árum kom upp eldur i einu
stærsta og veglegasta gisti-
húsi Reykjavíkur, - Hótel
Reykjavík - viff Austur-
stræti 12.
Þetta var timburhús og
fuðraSi upp í einni svipan,
en eldurinn hreiddist óð-
fluga út til næstu húsa
beggja vegna Austurstrætis
og Hafnarstrætis. Samtais
brunnu 10 hús til kaldra
koSa, önnur skemmdust
mikið. í eldinum fórust
tveir menn.
Þessi hús voru í aðal-
verzlunarhverfi bæjarins,
full af vörum og tækjum,
en af því varð næstum engu
bjargað, svo að tjónið varð
gífurlegt, enda er þetta
stærsti og mesti bruni, sem
orðið hefur hér á landi.
Slökkviliðið hafði lítið af
tækjum til að berjast við
eldinn og fastir starfsmenn
voru aðeins tveir, en allir
verkfærir menn í bænum
voru skyldugir til starfa
þegar svo stóð á.
í bók sinni um þennan
eldsvoða - ,,í björtu báli“,
sem kemur út fyrir jólin -
lýsir G. K. atburðum næt-
urinnar og starfi slökkvi-
liðsins og hefur viðtöl við
marga þá, sem þar komu
við sögu og eru lifandi enn
í dag. Kaflinn hér á eftir
er úr bókinni og lýsir á-
standinu þegar lýsa tók af
degi og mesti eldurinn
hafði verið slökktur.
HÁTT í LOFT UPP
— VIKAN 46. tbl.