Vikan - 08.04.1965, Síða 29

hana og gimsteinarnir drupu henni í mittisstað eins og daggarperlur.. ..
Angelique var þegar í stað ljóst, að ef hún sneri sér við núna, hefði
hún gert sig hlægilega að eilifu. Svo hún hélt áfram, en stöðugt hægar,
með hinni einkennilegu tilfinningu hjálparleysis og ósjálfræðis, sem
stundum bregður fyrir í draumi. Umhverfið leystist upp og varð loðið,
og hún sá ekkert skýrt nema konunginn. Hún starði beint á hann, eins
og hún væri dregin að segulstáli. Þótt hún hefði viljað líta undan, hefði
hún ekki getað það. Hún var nú komin eins nærri honum og hún hafði
einu sinni verið i kuldalegu herberginu í Louvre, þar sem hún hafði
staðið andspænis honum og allt þurrkaðist út úr minningu hennar
annað en það hræðilega atvik. Henni var ekki einu sinni ljóst, hve á-
hrifamikil koma hennar eftir göngunum var; þar sem hún var alein
á miðjum sólbökuðum svöium í þessum glæsilega búningi og sinni full-
þroska geislandi fegurð.
Lúðvík XIV nam staðar og sömuleiðis hirðmennirnir í kringum hann.
Lauzun þekkti Angelique þegar i stað, beit á vörina og faldi sig bak
við hina hirðmennina, léttur í skapi. Nú myndu' þeir verða vitni að
nokkru stórkostlegu!
Konungurinn snerti hatt sinn mjög kurteislega, Fegurð kvenna snart
hann mjög djúpt, og hin rólega ögrun sem skein út úr þessum smaragðs-
grænu augum, afvopnaði hann fullkomlega. Hver var hún? Hversvegna
hafði hann ekki tekið eftir henni áður?
Án þess að vita hversvegna, hneigði Angelique sig mjög djúpt. Meðan
hún kraup, óskaði hún þess að hún þyrfti aldrei að rísa á fætur framar.
Þó rétti hún úr sér og augu hennar leituðu ósjálfrátt að andliti kon-
ungsins. Þrátt fyrir betri fyrirætlanir starði hún ögrandi á hann.
Konungurinn varð þrumu lostinn. Það var eitthvað óvenjulegt í
framkomu þessarar óþekktu konu, og einnig í undrunarfullri þögn
hirðmannanna. Hann litaðist um og hleypti örlítið í brúnir.
Angelique hélt það myndi líða yfir hana. Hendur hennar tóku að
titra í fellingum pilsins. Hún var aflvana, hún var að detta. 1 sama bili
gripu einhverjir fingur um hennar, svo fast, að hana langaði til að
æpa og rödd Philippe sagði mjög rólega:
— Sire, má ég biðja hágöfgi að gera mér þann heiður að leyfa mér
að kynna fyrir honum konu mína, Marquise du Plessis-Belliére.
— Konu yðar, Markgreifi? sagði konungurinn. — Þetta eru fréttir,
sem koma á óvart. Ég heyrði eitthvað minnzt á að gifting yðar stæði
fyri dyrum, en ég bjóst við því að þér mynduð koma og segja mér frá
því sjáifur.
— Sire, mér fannst ekki viðeigandi að ónáða yðar hágöfgi með slíkum
smámunum.
— Smámunum? E’ru hjónabönd smámunir? Gætið að því, mark-
greifi, að láta ekki Monsieur Bousset heyra til yðar! Og þessa konu!
Við heilagan lúðvík, svo lengi sem ég hef þekkt yður verð ég stundum
að velta því fyrir mér, hvernig þér eruð eiginlega skapaður! Vitið þér
ekki, að þetta lítillæti gagnvart mér nálgast að vera ófyrirleitni?
— Sire, mér þykir fyrir þvi að yðar hágöfgi skuli túlka Þögn mína
þannig. En þetta var svo þýðingarlaust.
— Þegið þér, Monsieur. Tilfinningaskortur yðar er takrriarkalaus
og ég læt ekki viðgangast að þér talið svona ókurteislega í návist jafn
fallegrar veru og konan yðar er. Berið mig fyrir því, Monsieur, þér
eruð aðeins tilfinningalaus hermaður. Madame, hvað segið þér um þessa
framkomu eiginmanns yðar?
— Ég skal reyna að umbera hann, Sire, svaraði Angelique, sem hafði
náð sér lítið eitt, meðan á þessu samtali stóð.
Konungurinn brost.i. — Þér eruð skynsöm kona og mjög falleg. Það
tvennt fer ekki alltaf saman! Markgreifi, ég fyrirgef yður vegna hins
frábæra vals yðar.... og vegna hinna dásamlegu augna hennar....
græn augu.... Það er litur, sem ég hef ekki oft tækifæri til að dást
að. Konur með græn augu eru. . ..
Hann snöggþagnaði og virti fyrir sér andlit Angelique. Svo fölnaði
brosið á andliti hans og allur líkami hans virtist stirðna eins og hawn
hefði orðið fyrir eldingu. Fyrir augum hirðmannanna, sem fyrst urðu
undrandi og síðan skeifdir, varð Lúðvík XIV náfölur. Það fór ekki fram
hjá neinum, því konungurinn var rjóður i andliti og bartskeri hans
var iðuiega að taka honum blóð. En nú varð hann á fáeinum sekúndum
eins hvítur og skyrtulíningin hans, þótt enginn dráttur hefði hreyfzt
i andlitinu.
Þrátt fyrir betri vitund horfði Angelique á hann með sama svip og
sek börn horfa stundum á þá, sem þau búast við að muni refsa þeim
fyrir óþekkt.
— Eruð þér ekki frá Suður-Frakklandi, Madame? spurði konungur-
inn svo allt í einu. — Frá Toulouse?
— Nei, Sire, hún er frá Poitou, sagði Philippe. — Faðir hennar er de
Sancé de Monteloup barón, sem á búgarð skammt frá Niort.
—• Ó, Sire! Að rugla saman stúlku frá Poitou og Suður-Frakklandi,
hrópaði Athénais de Montespan og rak upp klingjandi hlátur. Þér, Sire!
Hin fagra Athénais var svo mikið í náðinni, að hún hikaði ekki við
að gera svo djarfa athugasemd. Það hjálpaði til að dreifa vandræðunum.
Konungurinn fékk aftur sinn-eðlilega litarhátt. Hann hafði ávallt stjórn
á sjálfum sér og nú leit hann glaðlega á Athénais.
— Það er sagt að konurnar frá Poitou hafi mjög mikinn þokka, en
gætið þess Madame að Monsieur de Montespan neyðist ekki til að heyja
einvígi við alla Gaskona í Versölum. Það gæti verið að þeir vildu halda
uppi hanzkanum fyrir sínar konur.
—• Var þetta móðgun í yðar garð, Sire? Sé svo var það alveg óviljandi
af minni hálfu. Ég ætlaði aðeins að segja að þótt yndisþokki beggja
sé svipaður að magni og gæðum, eru engar líkur til, að þeim verði
ruglað saman. Ég vona, að yðar hágöfgi fyrirgefi mér þessa auðmjúku
athugasemd.
En brosið í stóru, bláu augunum var allt annað en auðmjúkt.
— Ég hef þekkt Madame du Plessis í mörg ár, hélt Madame de Mont-
espan áfram. — Við ólumst upp saman. Fjölskyldur okkar eru skyldar
Angelique hét því að gleyma aldrei skuld sinni við Madame de Mont-
espan. Hvað sem kom henni til, hafði hún örugglega bjargað vinkonu
sinni.
Konungurinn hneigði sig aftur með ánægjubrosi fyrir Angelique du
Plessis-Belliére.
— Gott! Það er heiður fyrir Versali að hafa yður, Madame. Verið
velkomin.
Svo bætti hann við með lágri röddu: -— Vér erum glaðir að sjá yður
aftur.
Þá varð Angelique ljóst, að hann þekkti hana, en hann hafði tekið
á móti henni og vildi slá striki yfir það sem liðið var.
1 síðasta skipti stóð bálkösturinn á milli þeirra. Unga konan hneigði
sig djúpt og íann tárin koma fram i augun. Sem betur fór hafði kon-
ungurinn gengið af stað aftur. Hún gat risið á fætur, laumazt til að
strjúka úr augunum og litið í áttina til Phiiippe.
— Hvernig get ég þakkað þér, Philippe?
—• Þakkað mér! hreytti hann út úr sér í lágum hljóðum og beit á
jaxlinn af reiði. Ég gerði ekkert annað en forða nafninu mínu frá at-
hlægi og vanvirðu! Þú ert konan mín, djöfullinn eigi það! Ég bið þig
að muna það hér eftir. Að koma til Versala á þennan hátt! Án þess að
vera boðin! Án þess að vera kynnt! Og stara svo frekjulega á konunginn!
Getur ekkert komið í veg fyrir þessa eilífu helvitis frekju! Ég hefði
átt að drepa þig þarna um nóttina.
— Ó, Philippe, farðu nú ekki að eyðileggja þennan dásamlega dag!
Þa uvoru komin að garðinum, í kjölfar hinna. Blár himinninn var
eins og tjald bak við hvita gosbrunnana og sólarljósið, sem glampaði
á mjúku yfirborði stóru tjarnanna niðri í garðinum, varpaði ofbirtu
í augu Angelique. Hénni fannst hún ganga í miðri Paradís.
Hún lyfti báðum höndum að vörum sér, eins og barn sem gripið er
undrun, og stóð grafkyrr og starði á þessa fegurð, sem henni fannst
ekki geta verið raunveruleg.
Léttur vindblær bærði hvítar fjaðrirnar i hárskrauti hennar og
strauk þeim við ennið.
Neðan við stigana hafði vagn konungsins numið staðar. En þegar hann
var í þann veginn að stíga inn í hann, sneri hann sér við og gekk aftur
upp þrepin. Angelique varð allt í einu ljóst, að hann stóð við hlið henn-
ar. Hann var aleinn, þvi með smávægilegri bendingu hafði hann gefið
fylgdarmönnum sínum merki um, að hann vildi fara einn.
— Eruð þér að dást að Versölum, Madame? spurði hann.
Angelique hneigði sig og svaraði mjög virðulega:
— Sire, ég þakka yðar hágöfgi fyrir að hafa lagt slika fegurð íyrir
augu þegna sinna. Framtíðin mun standa i þakkarskuld við yður!
Lúðvík XIV varð þögull andartak.
— E’ruð þér hamingjusöm? spurði hann að lokum.
Angelique leit undan og í sólinni og andvaranum fannst henni hún
allt í einu yngri, rétt eins og unglingsstúlka, sem hvorki hefur þekkt
sorg né skelfingu.
— Hvernig er hægt annað en að vera hámingjusamur í Versölum?
muldraði hún.
— Grátið þá ekki framar, sagði konungurinn. •— Og veitið mér þá
ánægju að fylgja mér. Mig langar að sýna yður garðinn.
Angelique stakk hönd sinni í lófa Lúðvíks XIV. Ásamt hanum gekk
hún niður þrepin í áttina að tjörnunum og hirðmennirnir hneigðu sig
um leið og þau gengu framhjá.
Þegar hún var setzt við hlið Athénais de Montespan og sneri móti
prinsessunum og hans hágöfgi, sá hún i svip andlit eiginmanns síns.
Philippe horfði á, þrumu lostinn á svip, en þó ekki án áhuga. Var
honum að verða ljóst, að hann hafði kvænzt undri?
Angelique fannst hún svo létt, að hún gæti flogið. I hennar augum
var framtíðin eins blá og sjóndeildarhringurinn. Hún sagði við sjálfa
sig, að synir hennar myndu aldrei framar kynnast fátæktinni. Þeir
myndu verða aldir upp í akademíu Mont-Parnasse og verða sannir að-
alsmenn. Angelique vissi, að hún myndi sjálf verða einhver dáðasta
konan við hirðina.
Og úr þvi konungurinn hafði látið í ljós þá ósk sína, ætlaði hún að
reyna að þurrka úr hjarta sínu alla þá beiskju, sem þar fólst. Og djúpt
í sálu sinni vissi hún, að ástareldurinn sem hafði lagt hana undir sig,
þessi hræðilegi logi, sem um leið hafði eyðilagt ást hennar, myndi
aldrei deyja. Hann myndi endast alla hennar ævi. Alveg eins og La
Voisin hafði sagt.
En örlögin vildu láta Angelique hvíla sig um hríð og það var ekki
nema sanngjarnt, til að öðlast nýtt þrek með nýjum sigrum fegurðar-
innar.
Seinna myndi hún aftur snúa inn á ævintýrabrautina, en þennan dag
átti hún engan ótta lengur. Hún var lcomin til Versala!
ENDIR FYRSTU BÓKAR
í fullri alvöru
Framhald af bls. 2.
myndlistargagnrýni. Hin blöðin
virðast ekki vera þess umkomin
að finna menn, sem vilja gagn-
rýna eða þá að þau hafa engan
áhuga á því. Og meðal þess fjölda
áhugamanna, sem að staðaldri
sækja sýningar, er enginn sem
finnur hjá sér hvöt til þess að
segja álit sitt. Það er rétt, að
oftast er farið hörðum orðum um
skilningsleysi og rangtúlkun
gagnrýnenda, en það skiptir ekki
höfuðmáli, hvort gagnrýni sé
áreiðanleg á heimsmælikvarða.
Ef hún rótar við lognmollunni,
þá er tilgangi hennar náð. G. S.
VIKAN 14. tbl. 20