Vikan - 26.05.1965, Blaðsíða 33

milli Njújorkar og Sikagóar væri
fullkominn bjánaskapur, segir
stjórnarformaður AA (Americ-
an Airlines). ÞatS gæti hvergi
nærri keppt við núverandi far-
gjald á þeirri leið. Maður myndi
eyða öllum flugtímanum í að
komast upp og niður aftur.
En samt þora þeir ekki að
láta hugmyndina um hljóðhverf-
ur lönd og leið. Þeir óttast að
verða upp á Konkorduna komn-
ir. Erlend flugfélög, sem fljúga
milli heimsálfa, myndu kaupa
og nota Konkordu, og banda-
rísku flugfélögin yrðu að gera
svo vel að fara að þeirra dæmi.
Svo tæki sjálfsagt eitthvert
bandariska flugfélagið upp á
til láns 75% af kostnaðinum,
ef flugvélaverksmiðjurnar leggi
fram það sem á vantar. En það
segja þeir að sé ekki gott. Þeir
treysta sér ekki til þess. Og
flestir telja, að stjórnin muni
lána 90 á móti 10.
Svo kemur það, að margir á-
líta að spurningunum um hljóð-
höggið og reksturskostnaðinn og
öryggið verði ekki svarað, fyrr
en tilraunahljóðhverfa sé komin
á vængina. En stjórnin er eini
aðilinn, sem hefur efni á þeim
21,5 milljörðum króna eða öllu
lieldur jafngildi þeirra i dollur-
um, sein til þess þarf að gera
tilraunahljóðhverfu. Og fátt er
líklegra en að stjórnin krefjist
að með öryggi með tilliti til
þessa síaukna hraða, sem við
búum við? Fer flugörygginu jafn
ört fram og flughraðanum? Eftir
því sem leikmaður kemst næst,
er ekki annað séð en svo sé og
jafnvel að öryggið aukist örar
en hraðinn. Og Agnar Kofoed
Hansen, flugmálastjóri, sagði i
símviðtali við Yikuna nýlega,
að á 30 árum, frá 1935—’65,hefði
flughraðinn aðeins aukizt fimm
sinnum, en á sama tima hefði á-
hættan á hvern farþega á hverja
sætismílu minnkað að minnsta
kosti tíu sinnum. Hvort tveggja
er, að flugvélarnar eru mun bet-
ur tæKjum búnar en áður var
og eins hitt, að hreyflarnir eru
veðurfræðingum takizt að afla
sér nægilegrar vitneskju um
hann til þess að geta reiknað
út fyrirfram, hvar hann verði
og hvenær, og geti þannig leitt
flugvélarnar heilu og höldnu
utan um liann.
Og tölurnar ljúga ekki. Við
reiknum nú allt i meðaltali og
finnst það ekki nema sanngjarnt.
Og við skulum enda þessa grein
með því að benda á þá stað-
reynd, að hver maður getur flog-
ið — að meðaltali — 5000
hringi umhverfis jörðina, áður
en hann hefur ■— að meðaltali
— flogið nógu langt til þess að
röðin sé komin að honum, að
lenda í meiri háttar flugslysi.
EIGIÐ ÞER i ERFIÐLEIKUM EF SVO.ÞÁER LAUSNIN HER
MEÐ HIRZLU UNDIR SKRÚFUR OG ANNAÐ SMÁDÓT ?
"lOOI”
FRAMLEIDUM HINA ÞEKKTU
SKÁPA í ÞREM STÆRDUM
16.24 OG 32 SKÚPFU11
VINNUHEIMILID AÐ REYKJALUNDI
REYKJALUNDI SÍMI UM BRÚARLAND SKRIFSTOFA í
REYKJAVÍK BRÆDRABOROARSTÍG 9 SÍMI 22150....
þeim fjanda að kaupa Konkordu
til að fljúga þar á innanríkis-
leiðum, og þar með yrðu hin
að fylgja gefnu dæmi. Það er
eins og þeir segja, karlagreyin:
Maður kaupir ekki alltaf flug-
vél af því að maður þurfi á
henni að halda, heldur til þess
að lialda samkeppnisaðstöðunni
eða bæta hana.
Alls 8 bandarisk flugfélög hafa
pantað 44 hljóðhverfur og borg-
að inn á þær, og 14 erlend flug-
félög hafa beðið um 49 og borg-
að slatta fyrirfram. Bandarisk
flugfélög hafa pantað 21 Iíonk-
ordu. Og Bandaríkjamenn álita,
að þótt Konkordurnar renni út
eins og snúðar með miklum
kanil, muni þeir sjálfir geta
selt alls 400 hljóðhverfur fyrir
um 12 billjónir dollara (og
margfaldi hver sem vill með
43,06 til að fá út jafngildið í is-
lenzkum krónum). En það
hrekkur skammt til að smiða
þessi tæknilegu undur. Stjórnin
hefur boðizt til að leggja fram
þess, að fyrst verði ráðið fram
úr vandanum, áður en hún leggi
fé i slikt tilraunabrask.
En svo er það, liversu harðir
Frakkar verða við að framleiða
Konkorduna, ef Bretar liika
lengi. Það gæti jafnvel farið
svo, að það sem einmitt hvatti
Bandarikjamenn til að taka til
óspilltra málanna með undir-
búning að smiði hljóðhverfu,
verði til að hægja á þeim aftur:
Iíonkordan. Ef slakað verður á
klónni með hana, er ekkert lik-
legra en fjármálaspekingar
Bandarikjanna gripi tækifærið
fegins hendi til að liægja á sér
heima fyrir. Og það er það, sem
flugvélaframleiðendurnir banda-
rísku óttast framar öðru. Yið eig-
um að halda áfram, þótt Iíon-
kordan kotrist upp, segja þeir.
Þá höfum við tækifæri til að
verða á undan — að eiga frum-
kvæðið. Og eftir þvi sem manni
er sagt, er það stóri draumur-
inn allra Amerikana.
En hvernig er þessu nú hátt-
langtum öruggari en var. Þrýsti-
loftshreyflarnir eru margfalt
gangvissari og öruggari en bullu-
hreyflarnir, sem þó standa fyrir
sinu. Þar við bætist, að nú geta
margar flugvélagerðir flogið svo
hátt, að ísing kemur ekki til
greina, en auk þess eru isvarnar-
tækin orðin svo fullkomin, að
ísing getur varla valdið neinni
teljandi hættu lengur.
Sennilega er eitthvert viðsjár-
verðasta fyrirbrigði í liáu og
hröðu flugi það sem þeir úti kalla
clear air turbulence, og við get-
um kallað það bláloftsóróa. Þetta
er gifurlegt, óreglulegt rót á loft-
inu, sem að sjálfsögðu sést ekki
heldur finnst, þvi tært loft er
ósýnilegt. Þetta rót getur skekið
flugvélarnar heldur ónotalega til
og hefur valdið slysum, en nú
er öllum flugmönnum kennt
hvernið bregðast skal við því
og smám saman fræðast menn
um eðli bláloftsóróa og hvern-
ig hægt sé að bregðast við hon-
um. Og vonir standa til, að
Og það er bezt að hver telji
fyrir sig og leggja saman sína
flugleið.
Á næstunni birtum við við-
tal við Agnar Kofoed Hansen,
sem einn íslendinga hefur flog-
ið með tvöföldum hraða liljóðs-
ins — Makk 2.
Þar spretta
laukar
Framliald af bls. 11.
„Já, það er munur að eiga
hluta af föðurlandinu,“ varð mér
að orði. „Jafnvel þótt það sé
hraun.“
„Ekki siður þessvegna. Hraun-
ið hefur sína sérstöku kosti, og
það er alveg ótrúlegt hvað það
grær upp ef það fær að vera i
friði fyrir skepnunum," svaraði
Kristjana.
VIKAN 21. tbl. gg