Vikan - 03.06.1965, Blaðsíða 19

hvers auðugs, ungs herramanns,
einhversstaðar í Haag eða Suður-
Karólínu. Tilkynningin kemur
aftur í þínar hendur með stimpl-
inum „heimilisfang óþekkt“, á
umslaginu, því ég verð þá annað-
hvort komin til einhverrar ann-
arrar gúmmíplantekru eða þá að
ég hef dáið úr blóðeitrun, eftir
að einhver kúlíanna minna, hef-
ur stungið mig með ríshnífnum
sínum. Eins og bezti vinur minn,
sem dó á síðasta ári. Eða þá að
ég er kominn „innan í tígrísdýr“,
eins og orðtækið segir. Eða ...
— Nú ertu orðinn of drama-
tískur, Andy, sagði Jeff.
— Faðir minn dó þannig —
og hversvegna ekki ég? sagði
Anders stuttaralega og Jeff varð
þögul.
— Þú virðist allt annar mað-
ur síðan við komum á land. Af
hverju hefurðu breyzt svona?
Anders svaraði ekki strax,
heldur braut heilann til að geta
svarað nógu gætilega. Hann var
samvizkusamur og hann fann
til sektar yfir að hafa leyft mál-
unum að ganga svona langt.
Hann vildi gera aðskilnaðinn
auðveldari fyrir hana; hann gat
ekki hugsað til þess að Jeff þjáð-
ist fyrir hann. Að þessi káta,
lífsglaða Jeff, sæti döpur og
syrgjandi yfir glataðri ást. —
Við skulum vera skynsöm, vina
mín, sagði hann eins þurrlega og
hann gat. — Við skulum gera
okkur rétta grein fyrir málinu.
Við höfum átt þrjár dásamlegar
vikur saman, þrjár vikur að
muna, þrjár vikur að fagna. En
við skulum ekki sýta eftir að við
höfum skilið. Við skulum geyma
þetta sem hamingjusama minn-
ingu, en láttu ekki ástina særa
þig, Jeff.
— Ef það er ekki sárt, er það
ekki ást, svaraði Jeff. Hún hafði
þroskazt þessa nótt og var orðin
eldri en árin sögðu til um. Anders
lagði hönd sína á vanga hennar
og þrýsti höfðinu að öxl sinni.
Þau óku áfram í djúpri þögn,
sem aðeins var rofin af daufu,
mjög fjarlægu, þrumuhljóði.
— Þá erum við komin, sagði
Anders eftir eilífðarstund og
trjáraðirnar urðu eftir fyrir aft-
an þau: framundan opnaðist rjóð-
ur, skýin héngu þung og dökk
yfir staðnum. Útlínur bygging-
anna voru dökkar að sjá móti
himninum og kvakið í froskun-
um var háværara . Nokkrir inn-
fæddir fóru yfir veginn eins og
svífandi skuggar, dekkri en
myrkrið. Bíllinn fór framhjá
tjörn eða vatni, sem fáeinir litl-
ir olíulampar spegluðust í, og þá
þekkti Jeff lyktina af búðum
hinna innfæddu. Reiðigjammandi
hundar skutust út úr myrkrinu
og hlupu næstum upp í bílinn.
Þjónninn muldraði formælingar
gagnvart þeim og forfeðrum
þeirra.
— Kampong? spurði Jeff og
fannst hún næstum þekkti þetta
allt: Lyktina, hávaðann og
staurakofana. Stuttar en við-
burðaríkar stundir þessa kvölds
höfðu fækkað hinu ókunna í
þessum undarlega heimi.
— Já, þetta er einn af þeim,
sagði Anders. — Þeir eru alls
sex á eigninni. Finnst þér lykt-
in ekki himnesk?
Jeff brosti út í myrkrið. — Enn
ein lykt, sem við eigum til að
bæta við ljúfar minningar okkar,
sagði hún. — Ef ég mætti velja,
kysi ég þessa lykt fremur en
lyktina af hænsnafótum.
Bíllinn ók umhverfis kyrran
vatnsflötinn og Jeff reyndi ár-
angurslítið að gera sér grein fyr
ir hvað daufar útlínurnar, hinu
megin við geisla ökuljósanna,
gætu átt að þýða. Hún sá timb-
urstafla og fann ferska timbur-
lykt.
— Þarna ætla þeir að byggja
rafstöð, sagði Anders, þegar hann
sá hvert hún horfði. Hann hló
stuttaralega. — Ég bjóst við að
hún yrði fullgerð þegar ég kæmi
aftur, en þeir virðast samt ekki
vera byrjaðir. Plantekrumenn
eru hægfara og íhaldssamir. Við
höfum nógan tíma og á meðan
eigum við í orrustu við okkar
vesælu, japönsku olíulampa —
því það sem var nógu gott fyrir
Oost Indische Compagnie, hlýtur
einnig að vera nógu gott fyrir
okkur.
Loftið varð svalara; Þau voru
komin í gegnum búðir hinna inn-
fæddu og óku milli tveggja gis-
inna trjáraða. Þetta voru ekki
gúmmítré, heldur líkara því að
einhver hefði verið að reyna að
koma sér upp skrúðgarði. En um
leið barst að vitum þeirra ný
lykt, borin með vindinum frá
dökkum hæðunum hinum megin
við rjóðrið.
— Þetta er brunalykt, muldr-
aði Jeff.
— Já, við verðum að brenna
frumskóginn í áföngum, áður en
við getum plantað, sagði Anders
kæruleysislega. Athygli hans var
ekki bundin við Jeff þessa stund-
ina. Hann hafði veður af nokkru
öðru. Þjónninn lyfti einnig höfð-
inu og virtist hlusta af mikilli
ákefð á hljóð trumbanna, sem
rauf með stuttu millibili þögn
myrkursins.
— Af hverju eru þeir að kalla
saman fund um miðja nótt?
spurði Anders á dönsku. Dreng-
urinn sneri sér við og svaraði
einhverju á malayisku.
—- Er eitthvað að? spurði Jeff
og las af áhyggjusvip þeirra það
sem hún hafði ekki skilið af orð-
unum.
— Nei, það er ekkert, sagði
Anders annarshugar. Hann sagði
þetta svo utan við sig og virtist
svo fjarri því að vita af henni,
að eina sára sekúndu dauðsá hún
eftir því að hafa nokkru sinni
beðið hann að sýna sér Lombok.
Allt í einu vældi í bremsunum
og drengurinn stöðvaði bílinn
svo snögglega að Jeff hentist upp
úr sætinu. Þau höfðu ekið fram
á þöglan og hægfara vegg af
fólki. Jeff sá þá öftustu í hópn-
um greinilega í ljósgeislunum
frá bílnum. Þarna voru konur og
jafnvel börn. Sumar konurnar
báru börnin í einskonar pokum
á baki sínu. Mennirnir voru
komnir lengra, þeir sneru sér við
og pírðu augun móti skörpu ljós-
inu, há kinnbein og framstæðir
munnar kynþáttar þeirra, gáfu
þeim grimmilegan svip. Drengur-
inn æpti og formælti en fólkið
heyrði ekki til hans. Það sneri
sér rólega við aftur og hélt á-
fram. Þykkur, skeytingarlaus,
straumur hljóðlátra líkama. And-
ers stóð upp í opnum bílnum og
kallaði snögga skipun til þeirra.
Að þessu sinni sneri enginn sér
við, heldur opnaðist þykkur,
dökkur veggurinn hægt og hljóð-
laust og myndaði þröngan stíg,
sem bíllinn gat farið eftir. And-
ers settist niður aftur, tók upp
tóma pípuna sína og setti hana
kalda milli tannanna. Þetta var
taugaóstyrk hreyfing. Hann átt-
aði sig, setti pípuna aftur í vas-
ann og brosti afsakandi.
-— Þessir bjánar! sagði hann.
-— Ef einhver þeirra lætur keyra
yfir sig, verður vælt og emjað
í 42 daga.
Þau voru komin út af hol-
óttum, óofaníbornum veginum
og voru að nálgast plantekruna.
Það marraði í mölinni undir hjól-
unum. Sitt hvoru megin við göt-
una voru lítil hús, byggð á sama
hátt og húsin, sem Jeff hafði séð
í Sebang, aðeins minni og ekki
eins glæsileg. Þau voru með hvít-
kalkaða veggi og svalir úr dökk-
um viði og sumsstaðar virtist
hafa verið reynt að planta fáein-
um blómum fyrir framan húsin.
Flest húsin voru óupplýst. En
logandi kerosenlampi hékk
á svölunum og við enda götunn-
ar voru nokkrir lampar hengdir
á vír yfir götuna. Þar sem gatan
endaði, var lítið malborið torg,
og þar stóð eitt hús, stærra en
hin, lágt og mikið um sig, með
stórum svölum að framan, en að
öðru leyti án einkenna. Þetta var
stjórnaraðsetur Lombok plant-
ekrunnar.
-—- Jæja, hér á ég heima, sagði
Anders, þegar hann sá augnaráð
Jeff. -—- Þetta er það sem venju-
lega gengur undir nafninu Þriðja
deild plantekrunnar. Þetta er
tímabundið, því á fárra ára
fresti flytjum við með allt dótið
lengra inn í landið. Við étum
okkur inn í frumskóginn og setj-
umst að þar sem við erum að
vinna.
Meðan hann talaði við hana,
leit hann óvissum augum yfir
þöglan hóp kúlíanna, sem höfðu
safnazt saman framan við skrif-
stofuhúsið. Þeir höfðu lagzt og
sezt á jörðina, eins og þeir væru
reiðubúnir að eyða þar nóttinni,
og nýir þöglir hópar komu út úr
myrkrinu og settust niður hjá
hinum. Það var eins og nóttin
hefði hallazt og skilið eftir þenn-
an poll af myrkri fyrir framan
skrifstofu Lombok plantekrunn-
ar. Geislar örfárra vasaljósa og
rauðir endar sígarettna hinna
innfæddu, skutu upp kollinum
og hurfu aftur. Það var eins og
þeir ættu von á einhverri
skemmtun eða sýningu á þorps-
torginu, því yngstu börnin og
konurnar sátu fremst, næst skrif-
stofuhúsinu, en karlmennirnir og
drengirnir í hálfhring fyrir aft-
an.
— Hvað er þetta? Er einhver
hátíð í vændum? hvíslaði Jeff að
Anders.
— Mér þætti gaman að vita
það, svaraði hann óákveðið.
Bíllinn nam staðar. Nú gat Jeff
séð nokkra Kínverja í hópnum
og nokkra hvíta menn, greinilega
yfirmenn plantekrunnar sem
stóðu hér og þar, reyktu síga-
rettur og gerðu ekki neitt. — En
þarna er tuan besar, sagði And-
ers og stökk út úr bílnum. — Ég
verð að tilkynna honum komu
mína. Bíddu — ég hugsa að það
væri betra, að þú kæmir með
mér, bætti hann við eftir andar-
taks umhugsun og hjálpaði Jeff
niður úr bílnum.
Jan Foster hafði rétt í þessu
komið út úr skrifstofunni; hann
stóð stór og gildvaxinn í dyrun-
um og ljósið í herberginu bak við
hann varpaði skugga á pallinn.
Anders tók um olnboga Jeff og
stýrði henni, ekki gegnum kúlía-
hópinn, heldur umhverfis hann.
Framhald á bls. 43.
VIKAN 22. tbl.