Vikan - 12.08.1965, Blaðsíða 21

»1
1**
»>••' -.v ••

Ung stúlka í Moskvu, sem nam
tungumál á síðkvöldum og ók
leigubíl á daginn, hafði mest-
ar áhyggjur af því, að kærast-
inn hennar væri ekki nógu póli-
tískur og hugsjónaríkur. Hún
ætlaði að reyna að fá hann með
sér í sjálfboðavinnu á kornakr-
ana í Úkrainu í sumarleyfinu.
Rússland fortíðarinnar er víða til ennþá eins og til dæmis í þorplnu Troparyovo, tíu mílur frá Moskvu.
Þar vcrða húsmæðurnar enn að sækja vatn og bera það á sjálfum sér eins og myndin sýnir. Menntun
kvenna og tækifæri i sveitaþorpunum eru margfalt minni en í stóru borgunum.
Olga Silnova er skipstjóri og plægir ána Nevu með
þcssu 150 manna fari, sem hún stendur hér við
stefnið á. Og á öðrum samskonar bát er maðurinn
hcnnar skipstjóri. Þau fá nákvæmlega sömu laun.
Maya Plisetskaya býr sig undir að dansa hlutverk
Odettu í Bolshoi ballettinum í Moskvu. Snjallir lista-
menn, konur jafnt sem karlar, búa við betri kjör
en flestir aðrir og njóta forréttinda.
elskuleg, hefur átt sinn mikla þátt í því. Hún
er sterkleg kona, hafði verið fögur á yngri ár-
um og enn í dag er hún forkur dugleg. Hún
matreiddi eina heita máltfð á dag á gasvélinni
og hafði nokkrum sinnum á dag smurt brauð
og te. í baðherberginu þvoði hún þvotta, og
þegar barnið grét, gaf hún sér tfma til að leika
við það. Hún var hin dæmigerða rússneska
,,babushka" eða amma.
( eitt skipti, þegar ég var stödd þarna á heim-
ilinu buðu Alla og Sasha mér með sér f heim-
sókn til annarra ungra hjóna. Þau hétu Marina
og Genia og voru bæði stærðfræðingar, bæði
á þrítugsaldri. Þar voru staddir ýmsir gestir,
flestir þeirra ungir vísindamenn. Heiðursgestur-
inn var dökkhærð, lagleg stúlka, Sonja að nafni.
Hún var líffræðingur og hafði nýlega gefið út
rit um erfðafræði.
Eftir kvöldverðinn gengu karlmennirnir innar
í stofuna og fóru að ræða bókmenntir; meðal
annars ræddu þeir um bók James Baldwins
„Blues for Mr. Charlie", sem var nýbúið að gefa
út í Rússlandi. Konurnar sátu kyrrar við matar-
borðið, nörtuðu í kökur og drukku Ijúffengt vín
frá Kákasus, nema Sonja. Hún hafði ekki tekið
eiginmann sinn með sér og vildi frekar ræða við
karlmennina.
Marina, Alla, Lydia (stærðfræðingur) og Nina
(eðlisfræðingur), töluðu um fatnað. Konurnar
fjórar voru allar í nælonsokkum, en þegar ég
hafði dvalizt í Rússlandi tveim árum áður,
höfðu þær allar verið í þykkum ullarsokkum.
„Mér finnst kvenlegt að ganga í nylonsokkum",
sagði Marina, „en eins og öll önnur föt eru þeir
dýrir og það er erfitt að fá þá." „Við eigum í
miklum erfiðleikum með snyrtivörur, sagði
Lydia", sem er lagleg stúlka með sítt slétt svart
hár. „Andlitskremin okkar eru ágæt, en það
er annað mál með varalit og augnskugga. Ég
nota ekkert slíkt en ég vorkenni þeim stúlkum,
sem þurfa að nota þessar óvönduðu vörur." Ég
spurði hana, hvar hún hefði keypt þennan fal-
lega hvíta kjól, sem hún var í. Hún svaraði:
„Móðir mín saumar allt á mig. Eftir að ég gift-
ist Georgi, þá hef ég engan tíma aflögu til að
sauma. Hverja einustu tómstund notum við til
að vear samvistum hvort við annað. Stundum
tökum við okkur aðeins gönguferð um borgina."
Þegar Georgi hefur náð doktorsgráðu munum
við að sjálfsögðu eignast eigin íbúð. Þá ætlum
við að vera mikið heima". Georgi heyrði það,
sem Lydia var að segja og sagði glettnislega:
„Það eina, sem Lydia getur talað um, er draum-
ur hennar um þægilegt líf. Bíddu bara við, brátt
munum við eignast eigin íbúð og vælandi
krakka. Hvers vegna ertu ekki ánægð og nýtur
líðandi stundar?"
Samræðurnar minntu að ýmsu leyti á sam-
kvæmishjal hvar sem er á Vesturlöndum, en
samt greindi ýmislegt á milli.
Konurnar voru ekki einungis eiginkonur og
vinkonur heldur einnig vísindamenn eins og eig-
inmenn þeirra. Ég minntist þess, sem frú Vavi-
lova hafði sagt mér um álit sitt á hjónabandi:
„Hjónaband ætti að vera samband karls og
konu, sem standa á sviðuðu greindarstigi og
hafa svipaðar siðferðishugmyndir. Líklegt er, að
karlmaður verði leiður á þeirri eiginkonu, sem
ekki hefur neitt aðdráttarafl fyrir hann, nema
kvenlega fegurð."
Sovézkir eiginmenn verða oft að hafa sig alla
við að standast samanburð við konur sínar. Þær
hafa yfirleitt meiri áhuga á þjóðfélagslegum
framförum en þeir, og þær njóta þess í rlkara
mæil að vera hlekkir í þessari geysistóru keðju.
í Moskvu hitti ég leigubílstjóra nokkurn, fallega,
Ijóshærða stúlku, sem var 23 ára að aldri. Hún
ók á daginn og lagði stund á tungumál á kvöld-
in. Ahyggjuefni hennar var það, að unnustinn
vildi ekki ganga í „Æskulýðsfylkinguna" og
ekki heldar hafa neitt af stjónmálum að segja.
Pramhald á bls. 37.
VIKAN 32. tbl. 2\