Vikan - 26.08.1965, Blaðsíða 16

Hér um daginn, þegar ég gekk um gróðurhúsin
tók ég eftir á meðal rósanna, blómi af mjög sér-
kennilegri lögun og lit. Garðyrkjumennirnir ætl-
uðu að rífa það upp með rótum, af því að þeir
sögðu að það væri villiblóm. En það var í raun og
veru ekki síður fallegt en hin, þótt það væri
öðruvísi. Þér komið mér til að hugsa um villi-
blóm, þegar ég sé yður meðal hinna kvennanna
við hirðina.
— Hvað hefur de Solignac að gera í þessu máli?
— Það er sama gamla sagan — hann er að gæta hagsmuna guðs og
hans heilaga málefnis. Ég er búin að segja Þér að hann er geðvond
þrætukind. Hann hefur fengið það inn í höfuðið, að einvígi sé tákn
villutrúar og guðleysis. Hann hefur gripið dauðahaldi í einvígi de
Lauzuns og eiginmanns þíns og krefst þess nú af kónginum, að hann
taki harðlega á þessu og „gefi gott fordæmi". Það getur jafnvel verið,
að það komi til trúvillingabrennu.
Þegar Angelique náfölnaði, sló hin undrun slegna markgreifafrú til
hennar með blævængnum sínum. — Ég var bara að gera að gamni
mínu! En farðu varlega. Þessi brjálæðingur getur vel átt það til, að
verða þeim úti um langa fangavist og mikla ónáð. Kóngurinn kemur
sennilega til að hlusta á hann, vegna þess að de Lauzun hefur of oft
farið í taugarnar á honum. Og honum er það á móti skapi, að þessir
tveir aðalsmenn hafa farið yfir þau siðsemismörk, sem konungurinn
hefur sett. Hann varðar í sjálfu sér ekkert um einvígið. Þetta er aðeins
spurning um lög og almenningsálit. Ef ég væri í þínum sporum, myndi
ég reyna að blanda mér í málin, meðan ennþá er tími til, og áður
en konungurinn hefur ákveðið sig.
Angelique kastaði frá sér bænabókinni og yfirgaf klaustrið undir
eins.
Þegar hún fór aftur að hitta Ninon de Lenclos, hvatti hin síðarnefnda
hana einu sinni enn til að taka framhjáhaldsmálið ekki svona alvarlega.
— Hver, sagði Ninon — gæti verið svo mikið barn að gera veður út af
því? Þegar pestir geysa, er hugsað um pestirnar í heild, en ekki ein-
staka sjúklinga.
Þegar Lúðvík XIV heyrði þessa samlikingu, brosti hann. Það var talið
góðs viti.
Samt hnyklaði hin mikla samkvæmiskona brýrnar, þegar Angelique
sagði henni um afskipti de Solignac af málinu. Hún minntist þess,
þegar Richelieu hakkaði höfuðin af ógætnum aðalsmönnum „til að
gefa gott fordæmi" og neyddi unga aðalsmenn til að hætta einvígum,
með því að lækka þá í tign.
— Ef Monsieur de Solignac hefur þá trú, að sverð eiginmanns yðar
hafi brotið í bága við vilja guðs, getum við reitt okkur á, að hann
hengir sig eins og blóðsuga á konunginn.
— Heldurðu, að konungurinn láti hann hafa áhrif á sig?
— Það er ekki spurning um veikleika af hans hálfu. Jafnvel þótt
kónginum finnist de Solignac óþolandi plága, hefur hann nokkuð til
síns máls. Hann hefur bæði kirkjuna og hin borgaralegu lög sín meg-
in. Ef konungurinn neyðist til að taka afstöðu með öðru hvoru, verður
hann að taka afstöðu með Solignac. Nú er um að gera að fara að með
lagi, hvað sem það kostar.
Angelique kinkaði kolli. Nú var hún búin til orrustu og þá mátti hún
engan tima missa.
— Hvernig væri, að ég færi til fundar við Solignac? X
— Reyndu það.
Þótt hellirigning væri, nam Angelique eitt eða tvö andartök staðar
fyrir framan járnhlið Saint-Germain. Hún hafði rétt í þessu fengið
Jg VIKAN 34. tbl.
fréttir um, að hirðin væri að fara til Versala. Það lá við að hún hætti
við allt saman. Svo herti hún upp hugann.
Hún klöngraðist aftur upp i vagninn og kallaði til ekilsins: — Áfram
til Versala! Hún heyrði hann nöldra, þegar þungi vagninn tók að
hreyfast.
Fyrir utan rennvotar rúðurnar gnæfðu nakin tré skógarins upp úr
þokunni. Þetta var leiðinlegur vetur, ekkert nema rigning og kuldi
og aur. Allir voru farnir að hlakka til jólanna, og vonuðust þá eftir
hreinum og nýföllnum snjó.
Angelique tók varla eftir þvi, hve kalt henni var á fótunum. E'ndr-
um og eins beit hún á jaxlinn og augu hennar skutu gneistum af innri
eldi, sem Mademoiselle de Parajonc kallaði „orrustuglampann". 1 hug-
anum fór hún aftur yfir samtalið við de Solignac markgreifa, sem
hann hafði fallizt á að veita henni eftir langa mæðu — ekki heima
hjá sér, né heldur henni, heldur í ísköldum klefa í sérvitringaklaustrinu.
Hann vildi hafa þetta leynilegan fund.
Þegar hann var kominn burtu frá hirðinni, þar sem hæð hans og
gnæfandi hárkollar gáfu honum nokkurn virðuleikablæ, virtist þessi
yfirþjónn drottningarinnar fremur lágkúrulegur og tortrygginn um allt
og alla. Hann marglas það yfir Angelique, hve mjög honum fannst
þetta stefnumót við hana, sem hefði átt að vera einstaklega virðulegt
og hátíðlegt, skorta á fulla siðsemi.
— Haldið þér, Madame, að þér séuð ennþá ein af logum hirðarinar,
og ég sé ein af flugunum, sem þyrlast í kringum Ijósið? Eg hef ekki
minnstu hugmynd um, af hverju ég féllst á að hitta yður hér, en þar
sem ég veit mætavel, hvilikar hneykslanlegar aðstæður kæruleysi
yðar hefur komið yður í, verð ég að biðja yður að hætta að látast svona
sorgmædd. Það hefur ekki minnstu áhrif á mig, þótt Þér látið sem
þér séuð full iðrunar.
Hún varð stöðugt meira undrandi á honum. Með augun hálflokuð,
eins og hann væri að reyna að píra inn í sál hennar, spurði hann hana,
hvort hún fastaði á föstudögum, hvort hún gæfi ölmusu, hvort hún hefði
séð Tartuffe og ef svo, hve oft?
Tartuffe var leikrit Moliéres, sem hafði hneykslað svo marga ákafa
trúmenn. Angelique hafði ekki verið við hirðina, þegar Tartuffe var
sýnt, svo hún hafði ekki séð það.
Angelique hafði vanmetið afl bræðralags hins heilaga sakramentis.
Henni svall móður í brjósti, og deilan varð stöðugt ákafari. — Bölv-
un yfir hann — eða hana, sem veldur hneyksli! endaði hinn stein-
harði markgreifi.
Angelique var orðlaus. Hún fylltist ekki kjarki, heldur aðeins reiði.
Hún ákvað að fara þegar til fundar við konunginn.
Hún svaf um nóttina i krá skammt frá Versölum. Um leið og bið-
stofan fyrir umsækjendurna var opnuð, var hún komin þar, hneigði
sig fyrir gullna skipinu á arinhillunni, sem var persónugervingur kon-
ungsins, siðan beið hún meðan herbergið fylltist hinum venjulega hópi
gamalla hermanna sem sóttu um eftirlaun, fátækra ekkna, gjaldþrota
aðalsmanna, stráka og stelpna. Þetta fólk vor orðið uppgefið á því
að biðja árangurslaust til gyðju tilviljunarinnar og beindu nú bænum
sínum beint að hinum almáttuga alvaldi. Skammt frá henni stóð
Madame Scarron i gömlu, slitnu skikkjunni sinni, fyrirmynd þeirra
allra, því hver var þjálfaðri umsækjandi en hún.
Angelique langaði ekki til að hún þekkti hana og dró skikkjukragann
alveg yfir höfuðið.
Þegar konungurinn gekk fram hjá henni, féll hún á hnén og hneigði
sig mjög djúpt, meðan hún teygði fram umsóknina, þar sem hún bauð
hans hágöfði auðmjúklega um að veita Madame du Plessis-Belliére
viðtal. Vonir hennar glæddust, þegar hún tók eftir því, að konungur-
inn leit snöggt á hana og hélt umsókninni i sinni eigin hönd, í stað þess
að rétta hana ásamt hinu til Monsieur de Gesvres.
Þegar þröngin minnkaði var það samt Gesvres, sem kom til hennar
og bað hana lágum rómi að fylgja sér. Og fyrr en hún vissi, stóð hún
frammi fyrir dyrum viðtalsherbergis konungsins.
Angelique hafði ekki átt von á, að bænum hennar yrði svarað svo
fljótt. Hún hafði ákafan hjartslátt, þegar hún gekk fáum skrefum
lengra, og féll aftur á kné, meðan dyrunum var lokað á eftir henni.
— Risið á fætur, Madame, heyrði hún mildilega rödd konungsins.
— Og komið nær.
Þegar hún var komin að borðinu, felldi hún skikkjukragann.