Vikan - 23.09.1965, Qupperneq 12
Við eggjatöku í Hrauney. Þarna
sitja að snæðingi Sigurgeir Jónsson
frá Suðurgarði, Jón Guðjónsson og
Jóel Sigurðsson.
í
ÚTEYJA-
FERÐIR
I EYJUM
O Farið í land í skjögtbátnum, sennilega í Álsey.
{] Það var oft glatt á lijalla í úteyjunum. Hér hefur ekki nægt að taka plötu-
spilarann með, heldur hefur Kristmundur Sæmundsson frá Draumbæ tekið
nikkuna með. Myndin cr tekin í Bjarnarey.
veiðimaðurinn háfinn til sín,
greiðir fuglinn úr netinu og snýr
hann því næst úr hálsliðnum. Til
dæmis fór eitt sinn einn, sem
aldrei hafði snert á íþróttinni áð-
ur, og ætlaði aldeilis að góma
fuglinn. Hann náði nokkrum
fuglum, sneri þá úr og kastaði
þeim jafnharðan aftur fyrir sig.
Þegar honum þótti nóg komið,
ætlaði hann að taka veiðina og
setja hana í poka en sá þá sér til
mikillar undrunar, að enginn fugl
var þar, sem hann hafði látið
þá. Ástæðan var sú, að handtök-
in voru ekki alveg örugg við að
snúa úr hálsliðnum, lundinn das-
aðist aðeins stundarkorn, en flaug
svo í burtu, þegar hann rakn-
aði úr rotinu. Lundi hefur verið
veiddur í öllum eyjunum, en er
nú farinn að takmarkast við þær,
sem gott er að liggja við í. Fyrst
lágu menn í hellisskútum, með-
an þeir voru úti í eyjunum, þá
tóku tjöldin við, en nú hafa „kof-
arnir“ leyst þetta af hólmi. Það
eru yfirleitt alltaf sömu menn-
irnir, sem eru í úteyjunum yfir
sumarið, og er oft dálítill rígur á
milli eyjanna, og þá sérstaklega
á milli Elliðaeyjar og Bjarnar-
eyjar. Allt er það þó í fullri góð-
semi, en til eiga þeir þó að gera
hvorum öðrum ýmsar brellur.
Bjargveiðimenn í Vestmanna-
eyjum hafa sitt eigið félag og
halda árshátíð á hverju hausti.
Er þar oft glatt á hjalla og rifj-
aðar upp minningar bæði frá
undangengnu sumri og sumrun-
um áður. Eitt sinn var spurning-
arþáttur eitt af skemmtiatriðun-
um. Sá sem spurði, var kunnur
Bjarnareyingur, Sigfús Johnsen.
Einn þeirra, sem svara átti, var
Pétur Guðjónsson, veiðmaður úr
Elliðaey. Spurningin, sem Pétur
fékk, var á þessa leið: „Telur þú
Pétur, að lundinn, sem þið veið-
ið í Elliðaey í sumar, vitji sinna
fyrri varpstöðva á vori kom-
anda“? Pétur þóttist öruggur
með svarið og svaraði: „Já, já,
það tel ég alveg öruggt“. Sig-
fús brosti í kampinn og sagði
síðan: „Nú, hvað fjandi snúið þið
illa úr þarna í Elliðaey". Lunda-
tíminn byrjar ávallt þegar 11 vik-
ur eru af sumri, nú í sumar byrj-
aði hann 8. júlí, og stendur yfir
í 7 vikur. Hann er öllu lengri
núna, en hann var áður fyrr, en
þá stóð hann í einn mánuð. Enn-
þá hafa jarðirnar leyfin til að
veiða lundann, en menn geta
keypt sér veiðileyfi og látið einn
fjórða part af veiðinni renna til
jarðanna. Það er kallað jarðar-
partur.
Það þóttu jafnan beztu jarðirn-
ar, sem höfðu rétt á súlutekju í
eyjunum. Súlan er nefnilega ekki
í öllum eyjum, heldur aðeins í
Súlnaskeri, Hellisey, Geldungi og
Brandi. Það var súluunginn, sem
drepinn var og var notaður til
þess verks svonefndur keppur.
Keppurinn var ekki ólíkur lög-
reglukylfu en heldur stærri þó.
Með hann í höndunum óðu menn
um súlubyggðina og rotuðu á
báða bóga. Heldur hrottalegar að-
farir, en gáfu mikið í aðra hönd,
þar sem súlan er á stærð við gæs,
og kjötmikill fugl. Það var ekki
alltaf á sama tíma, sem farið
var til súlna, en óhætt var að
fara eftir lundapysjunni í þeim
efnum; þegar hún iét sjá sig,
var nokkurn veginn óhætt að
hugsa sér til hreyfings að ná í
súlu. Lundapysjan já, hún er
nokkuð, sem þekkist lítið ann-
ars staðar en í Vestmannaeyjum.
Það er rétt að segja þeim, sem
ekki vita það, að þetta er lunda-
unginn eða kofan, en hann er
aldrei kallaður anað en pysja í
Eyjum. Þegar vika er af ágúst,
byrjar hún vanalega að fljúga
úr fjöllunum. Hún erfir forvitn-
ina frá foreldrunum og á kvöld-
in, þegar hún sér Ijósin í bæn-
um, stenzt hún ekki mátið og
flýgur til að athuga þetta nán-
ar. En hún kemst að því fuil-
keyptu, þegar hún er komin nið-
ur á götuna og veit ekkert, hvað
hún á af sér að gera. Áður fyrr
var hún yfirleitt tekin og snúin
Framhald á bls. 45.
12 VIKAN 38. tbl.