Vikan - 07.10.1965, Síða 11

IAMÁUIM OKKAR?
VALDIMAR
KRISTINSSON
ritstjóri
1. ÞaS eru uppi háværar raddir
um, að Ijúka þurfi stúdents-
prófi einu eða tveimur árum fyrr
en nú er, jafnframt því sem fleiri
þurfa að taka það próf en nú.
Af því hlýtur að leiða, að við þurf-
um að byrja fyrr á námi og þá sér-
staklega tungumálanámi. Strax í
byrjun barnaskóla á að vera tölu-
vert mikið af bóklegu námi, að
minnsta kosti verður að miða að
því að börn verði sem fyrst læs.
2. ' Móðurmálskennslan er áreið-
anlega ekki of mikil, enda þótt ég
vilji ekki halda því fram, að hún sé
vanrækt. En miða þarf að þvf, að
börnin verði læs á sem skemmst-
um tíma. Það má alls ekki slá af
kröfunum f þeim efnum og þá held-
ur ekki hvað reikningi og skrift við-
kemur, þar eð þetta eru undirstöðu-
greinar fyrir annað nám.
3. Ég myndi vilja láta hefja
dönskukennslu við 10—11 ára ald-
ur og enskunám einum vetri síðar.
4. Ég sé ekkert þvf til fyrirstöðu,
að kristinfræðikennslan fari fram í
skólanum, eins og hún hefur gert
fram að þessu, og að hinir almennu
kennarar annist hana. Hins vegar
getur svo presturinn bætt því vð,
sem hann kýs, þegar undir fermingu
er komið.
5. Það er vitað mál, að í mennta-
skólum framtíðarinnar verður um
verulegt valfrelsi að ræða, og einn-
ig kemur það til greina á gagn-
fræðaskólastiginu. Aftur á móti er
það helzt til snemmt í barnaskólun-
um.
6. Tilgangurinn með námi er tvf-
þættur. í fyrsta lagi á hann að gera
menn hæfari í lífsbaráttunni, og f
öðru lagi að gera mönnum fært að
lifa nútíma menningarlffi. Kröfurn-
ar til bættra lífskjara eru svo mikl-
ar, að hið fyrra verður að ganga
fyrir, en hinu dugir heldur ekki að
gleyma, m.a. vegna aukinna tóm-
stunda. Sem dæmi um það, sem
betur mætti fara að mínum dómi
varðandi hið síðara er að taka
upp tónlistarkynningu til að gera
okkur betur fært að lifa menn-
ingarlffi. Heldur mætti þá sleppa úr-
eltum greinum, svo sem greiningu
á fornkvæðum.
7. Það er ekki hægt að leggja
sama námsefni á alla nemendur,
þótt þeir séu f sama aldursflokki.
Það hlýtur að verða að miða við
þroska og hæfni nemandans. Þrátt
fyrir það vil ég ekki leggja allt
vald í þessum efnum f hendur kenn-
arans, heldur ætti hann hafa sam-
ráð við skólastjóra um það, hvernig
tilhögun kennslunnar yrði háttað.
HELGI ELlASSON
fræðslumálastjóri
1. Það á hiklaust að byggja hana
upp á föndri og starfrænum vinnu-
brögðum. Börn 6—7 ára hafa lít-
ið við bóklega kennslu að gera,
það er því óvituriegt að ætla að
troða svo og svo miklu af bóklegu
námi f þau.
2. Ekki myndi ég segja, að þetta
væri vanrækt, þótt segja megi að
aldrei sé móðurmálið of vel stund-
að. Ég held, að kennarar vanræki
í engu sfn störf í þessum efnum,
en trúlega er þörf á meiri f jölbreytni
í kennsluháttum.
Þegar námsskráin var samin á
sínum tíma, stóðu að henni þeir
menn, sem farsælir þóttu hver á
sínu sviði. Ég ber hið mesta
traust til þessara manna og
tel námsskrána alveg geta sagt til
um, hvenær nám í lesgreinunum
eigi að hefjast. En eftir henni er
það um 10 ára aldur.
Það má vel segja, að tungumála-
nám eigi rétt á sér f banraskólun-
um. Ég myndi þá álíta, að byrja
ætti á því um 11 ára aldur.
4. Samkvæmt námsskrá eiga
kennarar að kenna kristin fræði eins
og aðrar greinar. En það er munur
á kristnum fræðum og trúfræðum.
Og trúfræðin eiga prestarnir að
sjá um að mfnum dómi. En það er
líka mjög mikilvægt, að góð sam-
vinna sé milli presta og kennara.
5. Þær greinar hljóta að verða
móðurmál, skrift og reikningur.
Annars er námsskráin mjög sann-
gjörn í þessum efnum og bezt að
styðjast við hana. En eitt mætti
aukast og það er bókakostur skól-
anna og tæki hvers konar. Þegar
bætt hefur verið úr þeim skorti, get-
ur kennslan fyrst komið að fullum
notum.
6. Á fræðsluskyldualdri eru ekki
kenndar aðrar námsgreinar en
hverjum og einum má að gagni
verða til undirbúnings frekara námi
eða ýmsum störfum. Það er erfitt og
trúlega hæpið að ákveða áður en
fræðsluskyldu lýkur hvert verða
skal eða muni verða starf nemand-
ans f framtfðinni. En í lok fræðslu-
skyldunnar ættu nemendur að eiga
kost á nokkurri starfsfræðslu f skól-
unum til leiðbeiningar um starfsval.
7. Nemandinn á alltaf að vera
námer eitt í allri kennslu. Fyrst og
fremst þarf að hugsa um, hvað er
honum fyrir beztu.
8. Kennsla um kynferðismál er
mjög vandasöm og ekki á annarra
færi en lækna og hjúkrunarkvenna.
Þess vegna væri ekki rétt að taka
upp þessa kennsiu nema völ sé á
slfku fólki til hennar.
Það hefur ekki verið ýkjamikið um
valfrelsi í skólum á íslandi fram
til þessa. Allir hafa orðið að læra
það sama, einu gildir hvort þeir
hafa nokkurn áhuga á því og hvort
þeim mun nokkurn tímann koma
það að gagni.
Það er vitanlega umdeilt efni, hvað
skuli leggja mesta áherziu á ( nám-
inu. Er þessi drengur að læra eltt-
hvað, sem hann langar ekkert til
að vita og hefur ekkert með að
gera, eða er þetta eitthvað, sem
honum má að gagni koma ( fram-
tíðinni?
VIKAN 40. tbl.