Vikan - 28.10.1965, Blaðsíða 17

þykir of vœnt um Þig til þess, og sama er að segja um hundruð ann-
arra og meira að segja ekki alla karlkyns. Því þokki yðar og hrein-
skilni hafa aflað yður vinsælda, jafnvel hjá þeim konum, sem sjá
keppinaut i yður. Við söknum yðar. Enginn veit, hvernig hann á að
hnýta hálsbindið sitt, án þess að þér leggið á ráðin, og tízkan er að
veslast upp eða taka stefnu til hins verra, vegna þess að þér eruð
ekki til að leiðbeina. Svo allir hafa snúið sér til Madame de Montespan,
sem hefur eins góðan smekk og þér og saknar yðar ekki. Það verður
ekki annað sagt, en að hún riki með dýrð. Þar að auki hefur eiginmaður
hennar orðið að gjalda fyrir heimskupör sín. Konungurinn rétti honum
fimm þúsund livres og skipaði honum að fara til Roussillon og vera
þar. Enginn veit, hvort hann gegnir þvi, en sem stendur er hann þar.
Meðan ég er að tala um tízku, verð ég að segja yður, að Madame
de Montespan hefur sagt fyrir um allt það, sem nýtt er á því sviði.
Það kemur yður varla á óvart, að ég segi yður, að allar þessar breyt-
ingar hafa verið gerðar í hennar þágu. Hún hefur gert pils, sem
strengt er yfir gjörð að framan, ekki síður en að aftan, en það kemur
sér mjög vel til að hylja vissar línur á vissum tímum og veitir þannig
töluvert leyndaröryggi. Ég þori að veðja, að það verða þó nokkur
brögð að fólksfjölgun nú meðan þetta er I tízku. Madame de Monte-
span er sú fyrsta, sem nýtur góðs af því. Hún kann alls ekki að skamm-
ast sín; hún er fegurri en nokkru sinni fyrr og konungurinn sér ekkert
nema hana. Vesalings la Valliére er aðeins draugur, sem dæmdur hefur
verið til að flækjast meðal hinna lifandi. Konungurinn hefur snúið
baki við tilfinningunum og tekið sér ástmær, sem, hvort sem það
er nú betra eða verra, er kröfuharðari, en fer honum betur. Og hversu
harðbrjósta hún er! Það segja allir. Efi meðal hirðkvennanna nú, er
enginn, sem getur staðið henni jafnfætis, hvað þá farið fram úr henni.
Ég segi „nú“ vegna þess, að þér eruð ekki hér. Og það veit hún líka.
1 hvert skipti sem hún nefnir yður segir hún: „Sú pjása....!“
Angelique varð svo reið, að hún varð að hætta að lesa, en þar sem
hún hafði engan til að hella úr skálum reiði sinnar yfir, sneri hún
sér aftur að bréfinu.
„Undir hennar áhrifum hafa Versalir orðið að allsnægtalandi. Ég
var þar á mánudaginn og ég hefi aldrei séð annað eins. Klukkan þrjú
söfnuðust konungurinn .drottningin, Monsieur, Mademoiselle, allir
prinsarnir og prinsessurnar, Madame de Montespan ■—• í stuttu máli
sagt, öll hin svokallaða hirð Frakklands — saman í hinum glæsilegu
salarkynnum konungsins. Skreytingin var stórkostleg. Madame de
Montespan skyggði á alla með fegurð sinni og ambassadorarnir sáu
enga nema hana. Já, hún naut alls heiðursins — gimsteinar hennar
voru eins og fegurð hennar og hún var jafn skemmtileg og gimsteinar
hennar voru fagrir. Hún er mjög fljót að hugsa, innskot hennar koma
á hárréttum tíma, hún notar aldrei skrýtin orðatiltæki og allt, sem
hún gerir, er svo nákvæmlega hnitmiðað, að það er likast því að
hún tali tungumál, sem hún á ein, og er þó öllum auðskilið. Allir reyna
að stæla hana, bæði leynt og ljóst.
Hún lætur aldrei sjá sig utan dyra án lífvarðar. Þegar ég var í Ver-
sölum, bar kona de Noailles marskálks slóðann hennar, en drottningin
hafði aðeins venjulegan hirðsvein til að halda uppi sinum slóða. Ibúð
hennar á annarri hæð telur tuttugu herbergi, meðan drottningin hefur
aðeins tólf á þriðju hæð.... “
Angelique lagði bréfið frá sér. Lá eitthvert ákveðið markmið bak
við nákvæma lýsingu de Sevigné markgreifafrúar á Madame de Monte-
span í allri sinni dýrð? Þótt Madame de Sevigné væri svo góðgjörn
að það stappaði nærri að vera ágalli, hafði hún alltaf haft horn i síðu
Athénais. Hún dáðist að henni, enn henni gazt ekki að henni. — Gætið
yðar, hafði hún oft sagt við Angelique. — Athénais er Mortemart,
fögur eins og sjórinn og jafn skeytingarlaus. Hún mun gleypa yður með
húð og hári, ef þér hafið ekki fulla gát á.“
Það var heilmikill sannleikur i þessum orðum hennar, eins og Ange-
lique hafði þegar komizt að. Hversvegna var Madame de Sevigné svona
áfram um, að hún vissi hvern sigur Madame de Montespan hafði
hlotið? Vonaðist hún til, að Angelique sneri aftur til Versala til að
berjast fyrir stöðu, sem hún hafði aldrei haft? Madame de Montes-
pan var ástmærin, konungurinn sá enga nema hana, og þá virtist allt
hafa farið á bezta veg....
Það var barið lauslega á dyrnar og Barbe kom inn með litla Charles-
Henri við hönd sér.
— Litla erkiengilinn langar að sjá mömmu.
— Jæja, já, sagði Angelique annars hugar.
Hún reis á fætur og leit út um gluggann. Ekkert hreyfðist i svörtu
og hvitu, tilbreytingarlausu landslaginu.
— Má hann vera hérna aðeins og leika sér? spurði Barbe. — Það
myndi gera hann svo ánægðan. En biðum við, það er ekki nógu hlýtt
hérna! Madame hefur látið eldinn deyja út.
— Bættu þá eldivið á hann.
Drengurinn var frammi við dyr og ríslaði sér við spunakonu. Hann
var í síðum, bláum flauelskjól og hvítum fjöðrum hafði verið stungið
í ljósa lokkana, sem héngu niður á axlirnar. Angelique brosti til
hans. Henni fannst gaman að klæða hann rikmannlega, því hann var
einstaklega fallegur. En hversvegna átti hún að eyða svona miklum
peningum í föt handa honum, þegar enginn hér var til að sjá þau?
Það var slæmt!
— Má ég þá skilja hann eftir? spurði Barbe.
— Nei, ég hef ekki tima til að sinna honum. Ég verð að skrifa
Madame de Sevigné bréf, sem sendiboðinn á að taka með sér til baka
á morgun.
Barbe sá á framkomu Angelique, að hún var um annað að hugsa.
Hún andvarpaði og tók i hönd drengsins, sem fylgdi henni hlýðinn.
Þegar Angelique var orðin ein, yddaði hún penna, en hún gat ekki
þegar í stað byrjað að skrifa. Hún þurfti að hugsa. Margt, sem hún
óskaði ekki að hlusta á, bergmálaði hið innra með henni: — Versalir
munu bíða yðar.
Var það satt? Ef til vill höfðu Versalir gleymt henni, og þá var
allt miklu auðveldara. Það var það, sem hún hafði óskað sér, en þó
þótti henni það heldur verra núna. Hún hafði komið til Plessis til að
forðast einhverja óljósa hættu, af því að henni fannst hún verða að
gera yfirbót varðandi Philippe. Hún hafði ekki stanzað neitt í höll-
inni, þar sem allt minnti á hann og dapra bernsku hans — þessa faZlegu
höll, þessa ríkmannlegu höll. Þessa auðnulausu höll. 1 Plessis hafði
hún notið hinna mildu haustlita og dregið úr einmanaleik sínum með
löngum útreiðum yfir akrana, en nú var vetur, nýr vetur í nánd og
vetrarkviðinn hafði setzt að í brjósti hennar.
Þjónn kom inn til að spyrja, hvort hún óskaði að borða í sínu eigin
herbergi eða borðsalnum. I hennar eigin herbergi, auðvitað. Það var
ískuldi niðri og hún hafði satt að segja ekki kjark til að sitja alein
við endann á löngu veizluborði, hlöðnu af silfri. Hún var tvöföld ekkja.
Þegar hún hafði komið sér fyrir fyrir framan eldinn, við borð þakið
með litlum, rauðum pottum, sem lystaukandi gufur stigu upp frá,
varð henni allt í einu ljóst, að hún var orðin ekkjufrú.
Hér var enginn karlmaður til að brosa að því, hvað hún hafði góða
matarlyst.... til að dást að höndum hennar.... eða til að slá henni
gullhamra fyrir hárgreiðsluna. Hún hljóp að glugganum og horfði
lengi á andlit sitt. Hún var ennþá mjög fögur. Hún andvarpaði hvað
eftir annað.
Næsta dag komu Monsieur og Madame de Roquelaure á leið til bú-
garðsins í Armagnac. Þau höfðu lagt lykkju á leið sína til að heim-
sækja Angelique, og fluttu henni skilaboð frá Colbert.
Hertogafrúin saug hvað eftir annað upp í nefið og sagði, að það
stafaði af kvefi, sem hún hefði fengið á ferðinni, en það var aðeins
afsökun til að hylja hin beisku tár, sem hún gat ekki haldið aftur af.
Hún notaði þá andartaksstund, sem hún átti í einrúmi með Angelique,
til að trúa henni fyrir því, að eiginmaður hennar hefði þreytzt á léttúð
hennar; ákveðið að halda henni burt frá freistingum hirðarinnar og
loka hana inni í kastalanum í Armagnac.
—■ Ég skil ekkert í honum að fara að verða afbrýðisamur núna,
stundi hún. — Núna, þegar ævintýri mitt með Lauzun er löngu liðin
saga. Hann hefur ekki komið nærri mér mánuðum saman. Þetta hefur
verið erfiður tími fyrir mig. Hvað finnst honum svona skemmtilegt
við Mademoiselle de Montpensier?
— Hún er barnabarn Hinriks IV, sagði Angelique. •—Og það er
allnokkuð. En ég á erfitt með að trúa, að Lauzun vogi að leika sér
með tilfinningar prinsessu af konunglegu blóði. Honum getur ekki
verið alvara.
Madame de Roquelaure hélt þvi hinsvegar fram, að honum væri
fúlasta alvara. Grande Mademoiselle hafði beðið um leyfi konungs-
ins til að giftast de Lauzun hertoga, sem hún elskaði mjög heitt.
— Og hvað sagði hans hágöfgi?
— Hann svaraði eins og hann svarar öllu. — „Við skulum sjá til
.... “ Hann virðist eins og tvisaga milli ofurástar Mademoiselle á de
Lauzun og væntumþykju hans sjálfs á honum. En drottningin og
Monsieur og Madame voru stórhneyksluð á hugmyndinni um þetta
hjónaband. Og sama var að segja um Madame de Montespan, og hún
lét hneykslun sína mjög opinberlega í ljósi.
— Hvað kemur henni þetta við? Hún er ekki af konunglegu blóði.
— Hún er Mortemart. Hún veit hvað við á meðal hástéttanna. Lauzun
er aðeins ómerkilegur Gaskoni.
— Vesalings Péguilin! Ég býst varla við, að hann komi yður að
miklu gagni nú.
Framhald á bls. 34.
VIKAN 43. tbl.