Vikan - 11.11.1965, Blaðsíða 39

um elskaði. Hún veitti keisaran-
um svo þungar ótölur fyrir sam-
bandið við móðurina, að hann
ákvað að losa sig við gömlu kon-
una á öruggan máta. Fyrst reyndi
hann að drekkja henni, en er
það mistókst, réðu nokkrir liðs-
foringjar hana af dögum með
rýtingsstungum.
Litlu síðar kynntist Neró ungri
fegurðardís, er Poppea Sabína
hét, og gekk að eiga hana. Að
vísu var hann áður kvæntur
Oktavíu, dóttur Kládíusar keis-
ara, en ]ét sér ekki nægja að
skilja við hana, heldur fékk til
hina sömu liðsforingja, er myrt
höfðu móður hans, til að sjá einn-
ig fyrir eiginkonunni. Þeir reynd-
ust hlutverkinu vaxnir, slógu
Oktavíu í rot, skáru hana síðan
á púlsinn og létu henni blæða
út í volgu baði, til að svo liti út
sem um sjálfsmorð hefði verið
að ræða.
Þrátt fyrir þetta annríki dvín-
aði ekki áhugi Nerós fyrir list-
um, einkum grískum, sem Róm-
verjar snobbuðu álíka mikið fyr-
ir og nútímamenn fyrir Picasso
og öðrum Parísargoðum. En
„Hvað metur skríllinn skálds-
ins himneska auð?
Skríllinn hrópar: Leiki og
brauð,... “
og Neró var auðvitað nógu mik-
ill diplómat til að taka hæfilegt
tillit til alþýðunnar. Á miðsumri
árið 64 hélt hann myndarlega
Bakkusarhátíð í fögru umhverfi
við vatn eitt í nágrenni Rómar.
Var þar öllum rómverskum borg-
urum heimilt að éta og drekka
að vild á keisarans kostnað, svo
og kjósa sér til skyndiásta þær
konur, er þeir hirtu að hafa.
Skemmti fólk sér þarna á svo
frjálslegan máta, að með ein-
dæmum þótti, jafnvel á róm-
verskan mælikvarða. Þarna
gengu prúðustu húsfrúr og meyj-
ar af tignustu f jölskyldum heims-
veldisins til kærleika við róna
og slarkara af lægstu stigum
þjóðfélagsins, en eiginmenn
þeirra og bræður gömnuðu sér
á móti við mellur og ambáttir.
Þessi orgía hvarf þó í skuggann
fyrir því, sem á eftir fylgdi: Róm-
arbrunanum mikla, sem tortímdi
miklum hluta borgarinnar. Marg-
ir telja Neró hafa ráðið þeim
eldi, þótt það verði auðvitað
aldrei sannað. Enn síður er ljóst,
hvað honum hefur gengið til með
þessu tiltæki. Ef til vill langaði
hann bara til að sjá stórt bál,
því barnaskap hans, sem seinni
árin nálgaðist meir og meir
hreina geggjun, voru lítil tak-
mörk sett. Kannski ætlaði hann,
skáldið og söngvarinn, aðeins að
þóknast guði sínum á dálítið
rausnarlegan hátt, svo sem Davíð
Stefánsson kveður í ljóði því um
keisarann, sem vitnað var til áð-
ur og heitir í samræmi við erfða-
sögnina. Þegar Rómaborg brann,
lék Neró ó sítar og söng:
silveb
GiHette
Silver Gillette-þægilegur rakstur
með rakblaði, sem endist og endist
„Feitum nautum fórna menn
Júpíter.
Slík fórn er samboðin honum,
en ekki þér.
Menn brenna sauðum og biðja
um frið og ró.
Ég brenni lýðinn til dýrðar
þér, Appolló.
Ég brenni hallir. Ég bræði
málma og grjót.
Ég brenni allt, sem er heiðrað
við Tíberfljót... “
Það lukkaðist nú ekki fullkom-
lega, því miður, liggur manni
við að segja, því varla hefði ver-
ið eftirsjá í því óþverrabæli, sem
Róm hefur verið á flestum tím-
um. Sem kunnugt er, kenndi
Neró kristnum mönnum um
brunann, en þeir voru þá þegar
fjölmennir í borginni og yfirvöld-
unum óþjálir á ýmsan hátt. Lét
hann aflífa mikinn fjölda á sem
fólskulegastan hátt: voru sumir
rifnir í tætlur af rándýrum, aðr-
ir krossfestir, enn aðrir vættir í
eldfimum vökva og síðan kveikt
í þeim. Þeim, sem fengu að
kenna á síðastnefndu aðferðinni,
lét hann gjarnan stilla upp í
skemmtigörðum keisarahallar-
innar, svo þeir kæmu að notum
sem ljósastaurar eftir að dimmt
var orðið.
Þótt kristnir menn væru ekki
vinsælir í þann tíð, þótti mörg-
VIKAN 45. tbl. gg