Vikan - 18.11.1965, Blaðsíða 48

Ungar stúlkur f vist f Englancfi
Ingibjörg Norberg
Framhald af bls. 46.
Hinsvegar taka fjölskyldurnar oft
stúlkurnar með sér i sumarfri
og borga þá allt fyrir þær, enda
eru þær þá í þeirra þjónustu i
fríinu. Annars var frúin ákaflega
liðleg og gott samkomulag okkar
á milli um frí og þess háttar. Ég
hjálpaði henni oft, þegar það kom
henni vel og hún vildi gjarnan gefa
mér frí, þegar ég þurfti á að halda.
Það var alls ekki verið að reikna
mínúturnar þegar þannig stóð á.
— Hvað gerðir þú í frítímum
þínum?
— Á heila frídeginum fór ég
næstum alltaf inn til London,
skoðaði borgina, sólaði mig í
skemmtigörðunum, verzlaði eða
skoðaði í búðum o. fl. Oft fór ég
lítið út á kvöldin, þótt ég ætti
frí, því að lítið var hægt að fara
í þessum smábæ, nema á pub, en
svo heita krárnar. Þarna var ekk-
ert kvikmyndahús eða dansstaður,
en 21 pub! Til þess að komast á
bíó eða út að dansa þurfti að fara
til næsta smábæjar, en ókosturinn
var, að lestirnar hættu að ganga
svo snemma á kvöldin, að hætta
var á að við kæmumst ekki heim
fyrir nóttina. Það var dýrt að fara
inn til London, kostaði 8 sh. báðar
leiðir.
— Hvað hafðir þú i kaup?
— Það voru 2£, svo að þeir
peningar hrukku skammt, rétt fyr-
ir nauðsynlegum smáútgjöldum.
—- Hvernig voru húsakynnin og
upphitunin?
— Þau bjuggu í einbýlishúsi
fyrst Þegar ég kom, og þar var
ekki miðstöðvarhiti; en meðan
ég var hjá þeim, fluttu þau í ann-
að stærra hús, kallað nýtízkulegt
þar í landi, og í þvi var miðstöðv-
arhiti. Hann var nú lítið notað-
ur á okkar mælikvarða, kynt brot
úr degi, rétt til að ylja upp húsið,
en það var þó skárra en ekki.
— Hve gömul varstu þegar þú
dvaldir þarna?
—- Ég var 18 ára, og ég held
að stúlkur ættu ekki að ráða sig
yngri í vist til útlanda. Jafnvel
þótt ég hafi verið þetta heppin að
lenda hjá svona góðu fólki og Þótt
föstum vinnutíma hafi verið komið
á frá upphafi, held ég að ekki
veiti af að vera vel á verði um
að húsmóðirin ætlist ekki til meiri
vinnu en au pair tíminn segir
til um. Þetta ber flestum stúlkum
saman um, sem hafa verið í svona
vistum. Sumar segja, að ekki megi
rétta enskri konu litla fingurinn,
þá taki hún alla höndina. Stúlk-
ur innan 18 ára hafa varla nóga
festu gagnvart húsmóðurinni und-
ir þannig kringumstæðum. Ann-
ars tel ég mig hafa haft það gott,
en það er meira en hægt er að
segja um margar íslenzkar og er-
lendar stúlkur, sem ég hafði
kynni af í London.
Jenný Magnúsdóttir
Framhald af bls. 46.
er ekki hægt að halda það út.
■—• Hver keypti í matinn og
hvernig var hann?
— Það var alltaf pantað fyrir
vikuna og maturinn var góður,
en ég varð aldrei vel södd, það
var ekki skammtað meira en það.
— Hvernig var svo viðmót þeirra
gagnvart þér?
— Það var afskaplega kulda-
legt. Konan hvorki bað mig um
að gera verkin né sagði mér það
vingjarnlega, heldur skipaði mér
það. Þau töluðu aldrei við mig,
kynntu mig ekki fyrir neinum og
skiptu sér ekkert af mér, nema
til að láta mig vinna. Einu af-
skiptin, sem konan hafði af einka-
lífi mínu, var að banna mér að
iáta pilt fylgja mér heim, því að
það gæti komið af stað umtali i
nágrenninu.
— Áttu við að piltur hafi ekki
mátt koma inn með þér?
— Nei,. eingöngu að ég mátti
ekki sjást með pilti á gangi eða
í bíl. Það var nú svo iangt frá því
að nokkur fengi að heimsækja mig.
Ekki einu sinni vinkonur minar.
— Mótmæ.ltir þú aldrei þessum
langa vinnutima?
— Jú, ég sýndi henni bókina
um vinnutíma au pair stúlkna, en
hún anzaði því engu. Ég sagði
henni líka, að gólfþvottur og gróf-
ustu verkin væru ekki í verka-
hring au pair stúlku, en það þýddi
ekkert. Ég hafði hugsað mér að
láta þetta ganga svona og vera
liðleg við hana meðan hún gengi
með barnið, eða börnin réttara
sagt, en þegar það breyttist ekk-
ert eftir fæðinguna, fannst mér
að ég ætti ekki að sætta mig við
þetta. Þá var móðir hennar lika
komin til hennar, en það var frek-
ar að það bættust á mig verk við
það. Ég þurfti þá að þvo af henni
líka og hún létti ekkert undir
með mér.
-—• Hvaða frí áttirðu?
— Ég átti tvo frídaga í viku
eftir að hafa þvegið upp eftir
hádegismat, en ég var venjulega
búin svo seint, að ég hafði ekki
full not af þeim. Aukafrí fékk ég
aldrei hvernig sem á stóð. Ég hafði
t.d. beðið um að fá að losna fyrr
17. júní, því að ég ætlaði á Islend-
ingaskemmtunina og þurfti líka
að láta leggja á mér hárið. Hún
hafði ekki tekið illa í það og reikn-
aði ég þessvegna með því, en þegar
til kom tók hún það ekki í mál
— spurði hver ætti þá að gera
verkin. Hún geymdi alltaf upp-
þvottinn frá frídögunum mínum
til næsta dags, svo að ég þvoði
það þá upp. Hún var fjarska ó-
liðleg við mig. Ég mátti t.d. aldrei
horfa á sjónvarpið nema með þeim
eftir kvöldmat, jafnvel þótt eitt-
hvað væri i því, sem mig langaði
sérstaklega til að sjá. Ég borðaði
aldrei með gestum, ekki einu sinni
á afmæli annarrar telpunnar, þeg-
ar ekki komu aðrir gestir en amm-
an. Ég fékk ekki að fara í bað
nema einu sinni í viku.
— Hvað hafðirðu svo í kaup
fyrir þetta allt saman?
— Ég hafði 3£, en það er hæsta
au pair kaup. Þessir peningar
entust mér fyrir ferðum og frí-
merkjum, en annars hafði ég ekki
mikla möguleika til þess að eyða
miklum peningum, þar sem ég
komst næstum aldrei út. En ferð-
in inn til London kostaði mig 10
shillinga fram og aftur, því að
þetta var í smábæ í úthverfi
Lundúna.
— Svo hefirðu farið úr vistinni?
— Ég neitaði einu sinni að þvo
upp eftir hádegismatinn, þegar ég
átti frí, því að ég þurfti að vera
komin af stað á vissum tíma, en
þá varð hún alveg óð og það end-
aði með því að ég fór. Ég leitaði
fyrir mér um aðra vist, en leizt
þar lítið betur á, bæði mikil vinna
og herbergið svolítil kytra með
einum divan og fataskáp. Eftir
það dvaldi ég um stund hjá
íslenzkri konu, sem ég Þekkti og
heimsótti svo enska vinkonu mína
í hálfan mánuð, síðan fór ég heim.
Ég var 18 ára, þegar ég var i
þessari vist, og mér finnst að
stúlkur ættu ekki að leggja yngri
en það út í Þá óvissu sem svona
ráðning er. Ég mundi ekki þora
að hætta aftur á það, að fara
i vist erlendis.
GerSur Guðmundsd.
Framhald af bls. 47.
— Alveg sérstaklega. Þau létu
mig strax kalla sig með fornafni,
en það er sama og að þúast hér
heima, og þau vildu allt gera til
þess að ég hefði það sem bezt.
Fyrst leiddist mér mikið, ég var
svo mikið ein heima og allir hlut-
ir öðru vísi en ég var vön, en svo
vandist ég þessu, og þegar ég
kynntist hjónunum betur féll mér
svo vel við þau, að leiðindin hurfu
alveg. Konan var lítið eldri en ég
og kom fram við mig eins og vin-
konu sína. Þau tóku mig víða
með sér, bæði í ferðalög og oft i
boð til fjölskyldu og kunningja.
Þau voru bæði frá mjög góðum
fjölskyldum, faðir hans var þekkt-
ur hagfræðiprófessor, og báðar
þessar fjölskyldur tóku mér lika
opnum örmum eins og ég væri
ein af þeim. Hjónin voru mjög
hjálpleg við að kenna mér ensku
og aðstoðuðu mig við heimaverk-
efnin úr skólanum, þegar ég þurfti
á að halda. Þau vildu að ég sæi sem
mest í London, og fyrstu tvo dag-
an,a, eftir að ég kom, gáfu þau
sér tíma til að aka með mig um
borgina þvera og endilanga. Þau
fóru með mig í íeikhús og stuðl-
uðu á allan hátt að því, að ég
hefði sem mest upp úr dvölinni.
Þau gáfu mér fúslega fri, ef
eitthvað sérstakt stóð til, og vin-
konur mínar gátu heimsótt mig
hvenær sem var, og þær af þeim,
sem bjuggu í úthverfunum, gistu
oft hjá mér, þegar við fórum sam-
an út. Þá var þeim líka velkomið
að borða hjá mér. Ég borðaði
alltaf með fjölskyldunni, ekki síð-
ur þótt gestirnir væru, enda
kynntu þau mig fyrir vinum sín-
um.
— Þú minntist á skóla, hvenær
áttirðu frí?
— Ég átti frídag frá hádegi
einu sinni í viku og svo fór ég í
skóla tvo eftirmiðdaga og tvö
kvöld í viku. Um sumarið átti ég
oft frí um helgar, þegar þau fóru
út í sumarhúsið, en ég réði því
hvort ég vildi heldur fara með
þeim eða vera ein heima og eiga
þá fri. Svo fékk ég hálfsmánaðar
sumarfrí, en þá fór ég til Frakk-
lands með íslenzkri vinkonu minni.
Á kvöldin átti ég oftast frí, eins
og ég hef áður sagt.
— Hvað fékkstu í kaup?
— Ég fékk 2£, en stúlkur þurfa
að hafa með sér peninga, þegar
þær ráða sig í svona vistir. Þessi
tvö pund nægja rétt fyrir bió og
ferðum um borgina og þvílíku.
— Hver réði þig í þessa vist?
— Það var enskur maður í
Reykjavík, en hann réði okkur
þrjár, Ingibjörgu, Vilborgu og
mig. Hann þekkti eina fjölskyld-
una og réði hún hinar tvær. Eg
held að við höfum allar komizt
til þetta góðra fjölskyldna vegna
þess að þetta var í gegnum kunn-
ingsskap, en ekki ráðningaskrif-
stofu.
Stella Hálfdánardóttir
Framhald af bls. 47.
— Nei, ég fór með þvottinn i
almenningsþvottahús og beið þar
eftir honum úr vélunum. Síðan
þurfti ég að straua hann heima.
— Fékk frúin þá enga stúlku
í erfiðustu verkin?
— Nei, ég gerði allt, sem gera
átti. Hún bjó til kvöldmatinn, en
það var aðalmáltíðin og þá borð-
aði húsbóndinn heima, en svo þvoði
ég upp.
— Var nægur matur og borðað-
ir þú með þeim?
—• Maturinn var bæði mikill og
góður. Ég borðaði aldrei með
þegar gestir voru, jafnvel þótt það
væru aðeins nánir ættingjar,
eins og t.d. móðir hennar. Yfir-
leitt var komið fram við mig
eins og ég væri vinnukona.
—• Gerðu þau ekkert fyrir þig,
eins og að aka eitthvað með þig
til að sýna þér umhverfið eða
kynna þig fyrir einhverju fólki?
—• Nei, þau skiptu sér ekkert
af mér og töluðu aldrei við mig.
Það var ekki hægt að segja að
frúin væri beinlínis vond við mig,
en hún var ákaflega kröfuhörð og
smámunasöm.
— Hvenær áttirðu frí?
—• Ég átti tvo frídaga í viku
frá hádegi, en alla aðra daga var
ég heima við að passa börnin og
klukkan 4 átti ég að hugsa um
te, oft bara fyrir mig og börnin,
því að frúin var sjaldan heima.
Eftir kvöldmatinn fóru þau út
næstum á hverju kvöldi, og Þá
átti ég að gæta barnanna heima,
eftir að hafa háttað þau og bað-
að.
—■ Talaðirðu aldrei um, að þú
hefðir of mikið að gera?
—• Jú, ég sagði henni einu sinni,
að ég væri ekki ánægð og væri
að hugsa um að ráða mig ann-
ars staðar. Þé varð hún alveg eyði-
lögð og grátbað mig að vera áfram
og lofaði að þetta skyldi breytast,
en það varð nú lítið úr því.
— Fórstu á nokkurn skóla?
— Ég hefði getað farið á frí-
dögunum mínum, en þetta var um
sumar og þá frí í flestum skólum
í London.
— Hvað fékkstu í kaup og
hvernig entist þér þaö?
—• Ég fékk 3£, en það dugar
rétt fyrir fari um borgina og bíó
einstaka sinnum. Svo þurfti ég
að kaupa mér mat á frídögunum,
það var ekki ætlazt til að ég kæmí
þá í kvöldmat, og Það kostar tölu-
vert líka. Kostnaðarsamast var
þó það, að síðasta hálfa mánuðinn
þurfti ég að sjá um mig sjálf, því
að konan sagði allt í einu og fyrir-
varalaust, að þau væru að fara
i frí til Spánar, og að hún væri
búin að útvega mér herbergi á
smágistihúsi þangað til ég færi
heim, en ég var ráðin yfir sumarið
og var búin að panta far á vissum
tima heim. Uppihaldið þar þurfti
ég svo að borga sjálf.
— Varztu ekki fyrir miklum
vonbrigðum með förina?
— Að sumu leyti, en ég hafði
mjög gaman af að íara þetta,
sá og kynntist mörgu og lærði tölu-
vert í enskunni. Ég þekkti þarna
íslenzkar stúlkur og kynntist
enskum unglingum.
— Hvað ertu gömul, Stella?
— Ég er 17 ára.
Vilborg Sigurðardóttir
Framhald af bls. 47.
eins bundin og gat þá oft farið
út milli hádegismatar og tetíma.
Ég hjálpaði svo til við að útbúa
kvöldverðinn og við þvoðum og
háttuðum yngri börnin áður en
fullorðna fólkið borðaði, en eldri
telpurnar sátu þá líka við borð-
ið. Ef ég þurfti að fara eitthvað
sérstakt, þurfti ég ekki að þvo
upp eftir kvöldmatinn, en annars
gerði ég það venjulega. Á kvöldin
þurfti ég mjög oft að vera heima
hjá börnunum, þegar hjónin fóru
út. Ég átti einn heilan frídag i
viku, og svo fékk ég frí til að