Vikan - 02.12.1965, Blaðsíða 18

Hvernig á að tialda jól?
ÖRN
iNGÓLFSSON,
verzlunarstjóri
Hin sívaxandi spenna,
sem þrúgar öllu mannlífi
nú ó dögum, hefur einn-
ig nóð til jólanna og þess
i helgihalds, sem þeim er
tengt, og er jafnvel sjald-
cn meiri en kringum þessa
hótið. Afleiðingin verður
sú. cð menn eru aldrei
ttari en að jólum
m, þótt þau eigi að
hvíldartími. Þeir
*'r jafnvel ekki tíma
huileiða af hvaða
við höldum þessa
' sspi þo ætti að vera
miðja alls hótíða-
i ’ - 'sins.
■ lua hnignun trúar-
j.ír ó ’andi sem ann-
. 'ic.r á auðvitað sinn
j f þsrsu. Kirkjan hef-
j , st"ð'j„t tapað í sam-
i nj v;ð kvikmynd-
. :ú Ú3, útvarp og sjón-
. c i ! jn þarf að taka
. -r.jar baráttuaðferð-
j cð rétta hlut sinn,
\ i ; klngu við það, sem
- verið á döfinr.i í
ú. riandi. Það þarf að
. ,.;-j meira leiksviðssniði
: - jÚsþjónusturnar, þann-
,g rð þær höfði meira
t:l fóiksins en nú er og
' cð öðlist þannig aukna
h'utdeild í því, sem fram
fer. Að sjá'.fsögðu þurfa
fieiri að leggja hér hönd
á plóginn en prestarnir
einir. Sérstaklega er mik-
ilvægt, að skólarnir taki
Framhald á bls. 82.
ÁRNI
BERGMANN,
blaðamaður
Ég geri ráð fyrir því, að
ég hafi svipaðar umkvart-
anir fram að færa um
jólahald á íslandi og
margir aðrir: fullkomin
yfirráð verzlunarstéttar
yfir þessari hátíð, gjafa-
fláð svo umfangsmikið og
þungbært að niður glutr-
ast sú ánægja sem má af
því hafa að gefa gjafir
eða þiggja. Og mætti ég
þá bæta við persónulegri
umkvörtun: yfirþyrmandi
jafnvægisleysi i bókaút-
gáfu.
Það liggur því í aug-
um uppi, að það er ekki
vandalítið að ráða bót á
málum — jafnvel þótt Vik-
an hafi gefið þér alræð-
isvald. Það er til dæmis
ekki út í hött að halda
því fram, að lag geti kom-
izt á jólahald nema gerð-
ar vseru stórfelldar breyt-
ingar á öllum þjóðfélags-
háttum þeim til vand-
ræða, sem græða fé á jól-
um. Svo stórfelldar, að
menn myndu halda að Is-
land hefði skyndilega
dottið út úr „frjálsum
heimi" — og um slík
feimnismál skulum við
ekki ræði í heimilisblaði.
Hitt væri svo auðveld-
ara að ganga hreint til
verka miðað við núver-
andi aðstæður, og viður-
kenna afdráttarlaust að
jól eru veraldleg hátíð á
Islandi. Ég man eftir leik
Framhald á bls. 84.

OLIVER
STEINN,
bókaútgefandi
Ég varð að sjálfsögðu
undrandi, þegar ritstjóri
Vikunnar lagði þessa
spurningu fyrir mig. Mér
finnst það fjarstæðukennd
hugsun, að nokkur einn
maður verði í þeirri oð-
stöðu, að ráða eða segja
fyrir um, hversu aðrir
skuli haga jólahaldi sinu.
En hinsvegar veit ég á
hvern hátt ég kýs að
halda mín jól. Ég vil
gjarnan lifa á ný þá jóla-
hátíð og það jólahald,
sem ég vandist í bernsku,
— jólahald, sem mótað
var af viðhorfi móður
minnar til trúar og veru-
leika.
Okkar jól hófust að
jafnaði með því, að við
gengum til kirkju og
hlýddum messu. Finnst
mér sú athöfn ómissandi
inngangur jólahátíðarinn-
ar. Þau hughrif, sem
a.m.k. ég verð fyrir við
guðsþjónustu á aðfanga-
dag jóla, vil ég gjarnan
að flytjist inn á heimili
mitt og verði þar rikj-
andi, a.m.k. jóladagana.
Hvað þetta snertir,
breyttist ekkert þótt ég
giftist og flyttist úr for-
eldrahúsum. I stað móð-
ur minnar er komin kona
mín, sem nú sér um að
þessi siður sé í heiðri
hafður, — af sömu ástæðu,
að ég hygg, og réð um
Framhald á bls. 80.
MATTHÍAS
JOHANNESSEN,
ritstjóri
Hvað ég mundi gera?
Vonandi þarf ég aldrei að
hafa áhyggjur af því að
„leggja svoleiðis línur".
Þið sáuð hvernig fór um
vegatollinn, það var ekk-
ert grín!
Jól verða ekki haldin á
ytra borðinu einu saman.
Slík jól verða aldrei ann-
að en góð veizla í hæsta
lagi (þó með allri virð-
ingu fyrir góðum veizl-
um). Jól eru hátíð í brjóst-
inu. Jól eru gleði yfir því
að líf er sterkara en hel
— myrkur og skammdegi
víkur þrátt fyrir allt fyrir
sól og vori. Ég mundi
leggja áherzlu á þennan
boðskap jólanna — og þá
með orð Krists og kenn-
ingar að undirspili. Ég
þykist hafa reynslu fyrir
því að við þurfum síður
að hafa áhyggjur af
skammdeginu, ef við ger-
um okkur betur grein fyr-
ir þeim sannleika að án
forsjónar (og handleiðslu
sem er eitt fegursta orð
íslenzkrar tungu) er lífið
of oft óbærileg kvöl, kvíði.
Hefur þá upp á lítið ann-
að að bjóða en kjarnorku-
veizlur og geimkapphlaup
— háspekilega tómhyggju
þegar bezt lætur.
JÓHANNES
ÚR KÖTLUM,
rithöfundur
Það var ekki fyrr en
hér um bil hálfri fjórðu
öld eftir Krists burð, sem
25. desember var gerður
að afmælisdegi hans, en
þann dag bar einmitt upp
á sama tíma og hina æva-
fornu jólahátíð sem tengd
var sólhvörfum og ýmis-
konar heiðnum töfrafræð-
um. Getur því verið nokk-
urt álitamál við hvað
helzt ber að miða, þegar
ræða skal tilgang þess-
arar hátíðar. Einsætt virð-
ist þó, að þjóðir sem telja
sig kristnar kappkosti að
helga hana anda og krafti
spámannsins sem þær
hafa játað frelsara sinn.
Oft er talað um jólin
sem sérstaka hátíð barn-
anna, enda hafa börn þá
ástundað venju fremur að
vera „góðu börnin" og
fullorðnir að vera „guðs
börn", svo sem til dýrðar
Jesúbarninu í jötunni sem
sagði á sínum fullorðins-
árum: hver sem ekki tek-
ur á móti guðsríki eins
og barn, mun alls eigi
inn í það koma. Hér á
íslandi tókst þetta oft
furðanlega meðan um
snautt bændafólk í dreif-
býli var aðallegaað ræða.
Á þeirri tíð gat einn lítill
tíeyringur vakið dýpri
fögnuð en milljónin nú og
aldrei hafa þekkzt dýr-
legri jólagjafir en tólgar-
kerti, rósaleppar eða jafn-
vel bara súkkulaðimiði.
Nú er öldin önnur. Nú
eru jólin orðin alltupp-
svelgjandi kaupsýslufyr-
irbrigði — "... kannski
heimskast og andstyggi-
legast af öllu, sem upp
var fundið á þessari vol-
uðu jörð", eins og Stein-
Framhald á bls. 80.
Jg VIRAN 48. tbl.