Vikan - 12.05.1966, Side 48

All Purpose Lotion
í varanlegum umbúðum með úðara
Fyllingar fáanlegar. Karlmannlegur/
frískandi ilmur. Styrkir húðina.
— Sumir karlmenn kjósa ljóshærðar
stúlkur, aðrir dökkhærðar.
— Ekki eru allir sammála
um stjórnmál, en
allir eru sammála um
ínglisli leather.
Er loksins hlé á logn-
mollunni?
Framhald af bls. 11.
henni í bókinni. — Og svo sem
til að undirstrika samstöðu þeirra
skáldbræðranna, þá heitir einn
kaflinn í Borgarlífi — og ekki
sá veigaminnsti — hvorki eitt
né annað en Svört messa.
Sögusvið Jóhannesar er eyja
einhversstaðar við íslandsstrend-
ur (bókin mun skrifuð í Hrísey)
og verður mannlífið þar að þjáð-
lífinu í smækkaðri mynd. Þar
kveður töluvert að hermanna-
ruddum, sem misþyrma telpu-
krökkum með þegjandi sam-
þykki yfirvaldanna, en fulltrúar
þeirra eru allflestir persónu-
gervingar illskunnar, sem verða
þó um síðir að lúta valdi skálds
og hetju sögunnar, sem lamar
þá með hinni „svörtu messu“
sinni. Ingimar skrifar hinsvegar
um borgina sjálfa; hetja hans
upplifir spillinguna í gegnum
starf sitt á helzta blaði hennar
og kynningu við ráðamenn þess
— og þjóðarinnar.
Jón frá Pálmholti er ólíkt hóg-
værari; sögumaður hans er sak-
laus pyndaður og það svo frek-
lega, að hann er meðvitundar-
laus mestan hluta þess tíma,
sem sagan gerist, en hún geng-
ur sem sagt fyrir sig í undir-
meðvitund hans.
Hjá Jakobínu, bóndakonunni í
Mývatnssveit, kveður við allt
annan tón. Hún lætur þjóðfélag-
ið og allar sviptingar hins stóra
heims lönd og leið; saga hennar,
sem gerist á einu dægri, má í
rauninni kallast atburðalítil; í
henni vottar hvergi fyrir návist
mikilla örlaga í venjulegum
skilningi þess orðs. Þar segir frá
íbúum eins húss höfuðborgar-
innar; líf þeirra í eitt dægur er
tekið sem þverskurður af lífi
þeirra og þúsunda annarra borg-
arbúa í heild. Ekki skal það last-
að að skrifað sé um stórkostlega
hluti, en engu minna afrek er
að skrifa þannig um smávægi-
leika hversdagsleikans, að unun
sé að lesa. Þetta virðist Jakob-
ína geta. Manni verður á að
furða sig á hinum mildu strengj-
um j hörpu þessarar skáldkonu,
sem sagt var að hefði verið langt
komin með að kveða brezka flot-
ann í kaf á tímum þorskastríðs-
ins.
Eins og fyrr er nefnt, hefur
það vakið mesta athygli og deil-
ur í sambándi við þá Ingimar og
Jóhannes, að menn þykjast
glögglega kenna margar þekkt-
ustu núlifandi persónur af ýms-
um sviðum þjóðlífsins í sögum
þeirra. Kvað sumum vera lýst
svo samvizkusamlega, að ekki
sé sleppt neinum andlitsdrætti
eða smáatriði í sambandi við
limaburð. Hefur sumum þótt
þessháttar hlutlægni óviður-
kvæmileg, en benda má á, að
sumir þeir rithöfundar, sem
stjórnmálamenn og gagnrýnend-
ur eiga nú engin orð nógu sterk
til að lofa, kváðu hafa gert eitt-
hvað svipað í sumum sinna nú
háttlofuðustu verka — og fengið
lítið hrós fyrir á sínum tíma.
Sem sagt — af hálfu þeirra
manna, er hafa atvinnu af að
skrifa í blöð á þeim forsendum,
að bókmenntavit þeirra sé með
meira móti, hlutu hinar nýju
skáldsögur nokkuð takmarkað
lof. Einn höfundanna var þá svo
ómyrkur í máli að láta hafa eftir
sér á prenti, að þar hefðu gagn-
rýnendur ekki skrifað samkvæmt
eigin viti og samvizku, heldur
öllu fremur eftir boðum og bönn-
um þeirra máttarvalda, sem hvað
harðast er vegið að í bókunum, og
nefndir gagnrýnendur eru vel að
merkja launamenn hjá. Ekkert
skal hér sagt um sannleiksgildi
þessarar fullyrðingar, en á hinn
bóginn er engin ástæða til að
bókmenntagagnrýnendur séu
hafnir yfir gagnrýni frekar en
aðrir, sem skrifa fyrir fólk.
Og það átti líka eftir að sýna
sig, að nefndum máttarvöldum
stóð hreint ekki á sama um bæk-
ur þeirra Ingimars og Jóhannes-
ar. Þau fengu tækifæri til að
koma því áliti áleiðis við síðustu
úthlutun listamannalauna, og
Notið réttaf oiiusður
C. A. V. siur ávalit
fyrirliygjandi
VIKAN 19. tbl.