Alþýðublaðið - 12.02.1923, Page 1
Gefið út af Alþýðuflokkumn
1923.
Mánud*ginn 12. febrúar,
33. tölublað.
Kaupmenn
°g
jafnaðarstefnan.
Islenzkt smjðr
nýkomið.
Kanpfélanið,
Laugaveg 43
Frá því, að hafið var að starfa
fyrir framgangi jafnaðarstetnunar
hér á laudi, hefir það þótt eftir-
takanlegt, að kaupmenn hafa
talið sér skylt að fylla flokka
þá, sem barist hafa á móti
henni og flokki þeim. er fyrir
henni berst, Alþýðuflokknum.
Þetta stafar sjálfsagt aðallega
af því, að -kaupmenn standa hér
yfirleitt á lágu menningarstigi,
en það er eitt höfuðeinkonni
slíkra manna að tylla sér á tá
við þá, sem þeir álíta sér meiri,
og annað að meta menn eftir
fjárafla, en það er nokkurn veginn
það óskynsamlegasta mat ámönn-
um, sem hugsast getur.
Nokkru kann líka að hafa
ráðið, að ýmsir kaupmenn hafa
talið sér skylt að vera á móti
jafnaðarstefnunni af því, að þeir
voru atvinnurekendur jafnframt,
Og hinir síðan af hugsunarlausri
hermihneigð étið það eftir.
En hver sem ástæðan er,' þá
getur hún alment séð ekki hgið
í öðru ,en mentutiarleysi. Þetta
er 'ekki sagt þeim til lasts, því
að líklegt er um þá márga, að
þeir hafi í æsku ekki átt kost
á neinni mentun, og það er ekki
þeim áð kenna, heldur hinu
óhæfa þjóðfélagsskipu'ági. Þegar
þeir eltust, hefir matarstritið og
hversdagsáhyggjur tekið frá þeim
tækifærið til að bæta sér upp
það, sem þeir fóru rapglega á
mis við í æsku.
En þó að þetta, einmitt þetta,
ætti að gera þá fúsa til andstöðu
við skipulagið, þá er nú ekki
því að heilsa, og það er ekkert
óeðlilegt. Þegar menn eldast,
stirðna þeir í móti aðstæðnanna.
Til þess áð mýkja þá og móta
upp, þarf heita viðburði og harðar
aðstæður og breyttar.
Nú er þetta að lagast.
Eftir því, sem mentun kaup-
mannastéttarinnar eykst, kemur
það betur í ljós fyrir þeim, að
þeir hafa eiginlega enga ástæðu
til að vera á móti jafnaðarstefn-
unni fremur hér en í öðrum
löndum, þar sem fjöldi kaup-
manna eru jafnaðarmenn og það,
þótt auðmenn séu. Frá sjónar-
miði hreinnar kaupmensku er
þeim og sýnilegur hagur að
ýmsum þeim umbótum, er jafn-
aðarmenn berjast fyrir, svo sem
bættum launakjörum hinna starf-
andi stétta.
Þverrandi kaupgjald verka-
manna sökum lækkaðs kaup-
gjalds hefir þegar fært ýmsum
heim sanninn um þetta. Nú eru
til menn meðal kaupmanna, sem
fylgja jafnaðarmönnum, og margt
er óspálegra en það, að það, sem
nú er undantekning, verði áður
en langt um líður regla, en hitt
verði þá undantekning, að kaup-
maður sé móti jafnaðarmönnum.
Um ðaginn og veginn.
Ósantilndi og Hklega vísvitandi,
eru það í „Morgunblaðinu", að
borin hafl verið upp á prentara-
félagsfundi tillaga um að reka þá
féíaga, sem „Alþýðublaðið" prenta.
Slík tillaga kom aldrei fram, hvað
þá, að hún væri borin upp. En
skýrt var þar frá kröfu stjórnar
F. í. P., að þeii væru reknir, og
vildi vitanlega enginn maður sinna
henni. Því, hvað Gutenberg segi,
þarf ekki að svara. Hann er nú
dáinn fyrir því nær 455 árum,
karlinn, og var heldur ekki neitt
hneigður til ósannsögii, svo menn
viti; eru því engar líkur til, að
hann væri á öðru máli en „Alþýðu-
blaðið", þó hann lifði.
Snjallar fjáraflaklær xeru Kjós-
eu dafél ags-stj órnarlim irnir. Fegar
ekkert annað fæst, taka þeir ríkis-
stjórn og bankastjórnir og sýna
þær almenningi fyrir krónu. Má
búast við, að þeir sigli hráðum
með þær til að afla út'ends gjald-
eyris og bjarga með því genginu.
Kári SiHmundarson kom í
fyrra dag frá Englandi og fer í
dag út á ísflski — náttúrlega í banni.
í Sandgerði gátu bátar alment
róið 2 daga fyrir helgina og flsk-
uðu allvel.
Fulltrúaráðsfundur er í kvöld
kl. 8 í Alþýðuhúsinu.
Ólafur Friðriksson talaði á
laugardagskvöldið 3. þ. m. í Menta-
skólanum. Yar hið mesta fjöl-
menni skólapilta viðstatt. Sagðist
ræðumanni mjög vel, og fengu
skólapiltar alt aðra hugmynd um
Ólaf en þá, sem þeir hafa hingafi
til fengifi af auðvaldsblöðunum.
Viðstaddiir.
ísfiskssalu. Nýb ga hafa selt afla
sinn í Englandi Belgaum fyrir
1710, Þórólfur, fyrir 1435, Hilmir
fyrir 1653 sterlingspund,
I