Vikan - 01.06.1967, Side 11
<1 Greifahjónin de Monpezat í liópi nokk-
urra barna sinna, ættingja og vina á heim-
ili þeirra í Frakklandi.
Margrét ljómar af gleði, er hún fagnar
Henri sínum á Kastrupflugvelli. O
Ferdínand prins af Prússlandi og kröfuhafa
til þýzku keisarakórónunnar og síðast en
ekki síst tvo forseta, þá Kekkonen frá Finn-
landi og Ásgeir Ásgeirsson frá íslandi.
Það kemur sér betur fyrir brúðkaupsgest-
ina að vera hraustir til heilsunnar, því það
er ekkert smáræði af veizluhöldum, sem
þeir verða að ganga í gegnum áður en að
sjálfum brúðkaupsdeginum kemur. Sjöunda
júní heldur franski ambassadorinn veizlu
með lostlæti því og vínum, sem er vinsælasta
framlag þjóðar hans til heimsmenningarinn-
ar, og kvöldið fyrir brúðkaupsdaginn kveð-
ur Hinrik greifi sveindóm sinn með storm-
andi fagnaði í Frascati (sem einhverjir Hafn-
ar-íslendingar skírðu Fressköttinn) við Ráð-
hústorg. í Ráðhúsinu sjálfu verður setin
veizla í boði Urbans Hansens, borgarstjóra
Kaupmannahafnar, og í Langelinie Pavillon,
rétt hjá Litlu hafmeynni, hefur Ingiríður
drottning inni morgunverðarboð. Sjálf brúð-
kaupsveizlan verður í Fredensborg. Síðan
fara brúðhjónin auðvitað í brúðkaupsferð
— enginn veit hvert.
Það verður því ekkert smáræði, sem geng-
ur á í hlýlegu stórborginni við sundið þetta
vor. Þetta verða dagar til að rifja upp minn-
ingar, sem vekja stolt í sál hvers þjóðernis-
sinnaðs Dana. Gervallt landið verður í há-
tíðaskrúði; fólk streymir til höfuðborgar-
innar utan af landi og skipar sér í marg-
faldar raðir meðfram götunum, sem kon-
ungafólkið og gestir þess aka eftir að og frá
kirkju. Höfuðborgin verður einn skógur af
fánum. Það er sagt að í engu landi séu til
jafnmargar fánastengur og í Danmörku. Dön-
um þykir vænt um fána sinn, þennan fallega
hvíta og rauða krossfeld, sem frá fornu fari
hefur heitið Danneborg og íslendingar köll-
uðu stundum í háðungarskyni Danabrók. Það
er sagt að hann sé elzti þjóðfáni í heimi.
Hann á að hafa verið í brúki síðan árið
1219. Þá voru Danir að lemja Eistlendinga
til trúar á Krist, og hafði páfinn sagt þeim
að þeir mættu eiga land og þjóð fyrir ómak-
ið. í einni orrustunni gengu þeir hundheiðnu
Eistlendingar slíkan berserksgang, að þeir
drápu biskup fyrir Dönum og fóru langt
með að smala þeim út í sjó. Drottinn alls-
herjar sat uppi á himnum og horfði á bar-
dagann. Til þessa hafði hann ekki hafzt að,
en sem hann nú sá að hans menn voru ekki
einfærir um að kúska heiðingjana, tók hann
dúkinn rauða með hvíta krossinum og henti
niður til þeirra. Svo mikill kraftur fylgdi
þessari himnesku álnavöru, að Eistlendingar
urðu að gjalti. Síðan tóku þeir Kriststrú
— nauðugir að vísu, enda hefur það víst
sjaldan borið við að þjóðir hafi gengizt vilj-
ugar undir fagnaðarboðskapinn, þótt undar-
legt kunni að virðast.
Það er heldur léttara yfir landinu brosandi
með neflausu og augnalausu ásýndina nú
en fyrir tuttugu og sjö árum, þegar þáver-
andi krónprinsi Dana og konu hans fæddist
fyrsta dóttirin. Það gerðist sextánda apríl,
1940, aðeins viku eftir að nasíska skrímslið
í suðri hafði gleypt ríki Knúts ríka og Valdi-
mars mikla í einum munnbita og gert það
að „fyrirmyndarverndarríki“ Hitlers. Tæpum
mánuði síðar hélt Friðrik krónprins sjálfur
dóttur sinni undir skírn í Holmens kirke.
Hlaut hún nöfnin Margrét Alexandrína Þór-
hildur Ingiríður. Þriðja nafninu í röðinni
var hún látin heita í minningu þess, að hún
var þá einnig prinsessa af fslandi (ekki
vitum við, hvað komið hefur dönsku kon-
ungsfjölskyldunni til að telja þetta nafn
dæmigerðara fyrir fsland en önnur), en hin
þrjú eru öll kunn úr konungsættum norð-
lægra landa. Þá var færra um gesti en núna
verður og dauft yfir mörgum Dana, enda
ekki séð fyrir endann á „fyrirmyndarvernd-
artíð“ Þjóðverja. Fyrstu æviár prinsessunn-
ar litlu liðu því í umhverfi, sem þrungið
var spennu og kvíða. Afi hennar og þáver-
andi konungur var Þjóðverjum svo óþægur
ljár í þúfu, að um síðir ákváðu þeir að
handtaka konungsfjölskylduna. En lögreglan
danska greip þá til vopna og varði Amalien-
borg Slot fyrir Þjóðverjum. Þeir hættu við
handtökuna, en var illa treyst. Menn úr
dönsku neðanj arðarhreyfingunni hófust eftir
það handa við að grafa jarðgöng frá höllinni
í áttina til sundsins. Þá leið átti konungs-
fjölskyldan að flýja, ef Hitler færi að angra
hana öðru sinni.
En svo lauk stríðinu og allt komst í eðli-
legt horf. Afi dó 1948 og pabbi varð kon-
ungur. 1953 var ríkiserfðalögunum breytt,
þannig að konur fengu erfðarétt til krún-
unnar. Þá voru hundrað ár síðan kona hafði
verið ríkisarfi Danmerkur. 1853 hafði lang-
amma Margrétar, Lovísa prinsessa, afsalað
eiginmanni sínum og frænda, Kristjáni prinsi
af Lyksborg, rétti sínum til krúnunnar. Hann
varð svo konungur, sá níundi með því nafni.
Hann missti Slésvík og Holtsetaland í kruml-
urnar á Bismark og gaf íslendingum stjórn-
arskrá. Þeir urðu honum ekki eftirlátari að
heldur, enda var kveðið fyrir hans munn í
Alþingisrímunum:
Hvaða fjandi, hilmir kvað,
höndum vandi kemur að.
Eyðist ríkið, yndi þver,
illa líkar stríðið mér.
Þessi friðsami landsfaðir varð svo kynsæll,
að hann var kallaður tengdafaðir Evrópu.
Hann er langafi Margrétar eða Þórhildar, eins
og við myndum líklega kalla hana ef við hefð-
um ekki notað tækifærið, meðan föðurland
hennar nötraði í klóm þýzka arnarins, og
gerzt lýðveldi. Þessi snoturlegi endahnút-
ur á þráð sjálfstæðisbaráttunnar var sam-
þykktur af þjóðinni svo til einróma og síð-
an hefur varla frétzt að Luksborgarætt ætti
Framhald á bls. 45.
22. tbl.
VIKAN 11