Vikan - 28.12.1967, Síða 17

N
fengið Aino til að hlýða, eins og
vel taminn hund.
Aino Halvor var lítill og væskils-
legur. Ef til vill var hann fæddur til
að hlýða þeim sem sterkari voru.
Það gat líka verið að honum væri
nauðsyn að hafa einhvern sem var
betur fær um að bjarga sér, fyrir
haldreipi. í San Quentin fangelsinu,
þar sem þeir höfðu verið klefafé-
lagar, hafði Stóri Tom tilnefnt sjálf-
an sig, sem þann sem valdið hafði,
og eftir að þeir höfðu verið látnir
lausir, fyrir átta dögum, hafði
hann haldið þessari tign, í krafti
stærðar sinnar. En nú, í f.yrsta sinn
í þrjú ár og átta daga, hlýddi Aino
ekki tafarlaust.
— Taktu þessa spýtu upp! Stóri
Tom hækkaði róminn og lagði frá
sér sprekin, sem hann hélt sjálfur á.
Aino sneri sér við og leit upp.
Magurt, sinabert andlitið var ná-
fölt. Veiklulegur munnurinn gapti
og óregluiegar tanngeiflur í neðri
skolti komu i Ijós. Augun rang-
hvolfdust af hræðslu.
Aino var hræddur við Stóra Tom.
Sérstaklega þegar Stóri Tom leit á
hann á þennan hátt, lokaði vinstra
augnloki og blés út þykkar varirn-
ar. Stóri Tom hafði vandlega við-
haldið þessari hræðslu Ainos, með
því að láta hann finna það á sárs-
aukafullan hátt hvað það kostaði,
ef hann gerði ekki eins og honum
var sagt.
Hræðslulegt augnaráð Ainos
beindist aftur að viðarbútnum t
fjörunni. Hann vældi, eins og
hvolpur, en hreyfði ekki spýtuna.
Annar hinna stóru hramma Toms
þaut fram á við.
Aino valt eftir sandinum og næst-
um niður að fjöruborðinu, þar sem
öldurnar gjálfruðu letilega í logn-
inu. Augun voru galopin af hræðslu,
andlitið blóðugt. Hann gerði enga
tilraun til að þerra af sér blóðið.
Hann gerði yfirleitt ekki tilraun til
eins eða neins, hann lá og beið þar
til Stóri Tom klofaði eftir sandinum,
staðnæmdist hjá honum og reif
hann á fætur. Stóri Tom hristi hann,
eins og hundur hristir vesæla rottu.
— Því í andskotanum tekurðu
ekki upp spýtuna, eins og ég sagði
þér? Hversvegna í heita helvíti
hlýðirðu ekki, skepnan þin?
- ég ... .
— Já, spýttu út! Vinstra augn-
lokið lokaðist alveg.
— Þetta er ekki venjuleg spýta,
tuldraði Aino. — Það — það stendur
eitthvað skrifað á hana. Það — Það
er eins og hún hafi komið frá
ihimnum, komið með eldingunni....
Stóri Tom starði á hann. Svo fór
hann að hlæja. Þetta var nú að
verða nokkuð hlægilegt. Andartak
hafði honum dottið í hug að Aino
ætlaði að fara að derra sig, að
hann hefði hugsað sér að láta ekki
nota sig lengur, að hann, Stóri Tom,
væri búinn að missa sinn auðmjúka
þræl. Aino var auðvirðileg, lítil
lús, og það lét Stóri Tom hann
heyra óspart, en Aino kunni að lesa
og skrifa. Þegar þeir gengu um
götur San Francisco var það Aino
sem fékk ölmusugjafirnar. Hann
var svo aumur og veiklulegur. —
Fólkið flýtti sér fram hjá Stóra Tom
og augnaráð þess sagði greinilega:
— Hversvegna færðu þér ekki vinnu,
letibykkjan þín?
— Þetta er bara eitthvað sem þú
hefur lesið um í fangelsisbókasafn-
inu, sagði Stóri Tom hæðnislega, og
var ekki lengi að taka gleði sína
aftur. — Ég hefði átt að vita að þú
hefðir ekkert gott af að lesa svona
mikið. Ég hefði getað sagt mér það
sjálfur að þú yrðir hálfvitlaus af
því. Það verða allir vitlausir af því
að lesa mikið. Vissurðu það ekki,
fíflið þitt, að bækur geta gert. fólk
geggjað? Hann steig eitt skref
fram, í áttina að spýtunni. — Horfðu
nú á þegar ég tek hana upp, litli
minn.' Hvað heldurðu að geti kom-
ið fyrir mig? Hann glotti.
— Nei, gerðu það ekki . Gul-
ar tennur Ainos bitu í þunna neðri
vör hans. Það þýddi ekkert að út-
skýra þetta fyrir Stóra Tom, hann
hafði aldrei heyrt talað um loft-
steina og heldur ekki um Fort
Charles. Hann vissi ekkert um hætt-
urnar sem leyndust í vindinum og
storminum, hann vissi ekkert um
þetta þarna fyrir utan.
Stóri Tom glotti ennþá og tók svo
upo flata spýtuna.
— Sjáðu, sagði hann hæðnislega.
— Þú hélzt að þetta dræpi mig? Þú
hélzt að þetta væri einhver töfra-
spýta, ja, jafnvel einhver guð.
Hann gekk nokkur skref áfram
og otaði spýtunni að andliti Ainos.
Aino hörfaði aftur, skelfingu lost-
inn. Stóri Tom hló, hrossahlátri.
— Þú heldur ennþá að það sé
eitthvað markvert við þessa spýtu,
er það ekki? Hversvegna?
Aino horfði stöðugt á spýtuna í
hendi Toms. Hann hreyfði varirnar,
og svo fór hann að tala, með mikl-
um virðuleik.
— Þetta er ekki rekaviðarbútur,
Tom. Þessi spýta féll af himnum of-
an, henni skolaði ekki upp með öld-
unum. Hún féll, þegar stormurinn
æddi. Stundum senda þeir eitthvað
eða birtast sjálfir í einhverri mynd.
Charles Fort ákallaði loftsteina ut-
an úr geimnum, en hann vissi
ekki...
Stóri Tom tók fram í fyrir honum
og hnussaði. — Jæja, vinurinn, nú
ert það þú sem ert hyggnari en
þeir sem skrifuðu bækur?
— Nei, Tom. En það vill bara
þannig til að ég veit....
— Horfðu á hana! Þetta er venju-
leg rekaviðarspýta, og ekkert ann-
að!
Stóri Tom rýndi á spýtuna. —
Kallarðu þetta bókstafi? Ég kann
ekki að lesa, en ég þekki bókstafi.
Sýndu mér hvar stafirnir eru?
Aino reyndi ekki að útskýra neitt
fyrir honum. Hann lagði það ekki
á sig að segja Stóra Tom að það
væru til bækur á annarlegum tungu-
málum, skrifuð _ með annarlegu
letri....
— Þessar rispur hefur spýtan
fengið við að liggja svo lengi í
sjó. Þetta er ágætis rekaviðarspýta,
— ágæt í eldinn ....
Aino var ennþá meiri skelfingu
lostinn, meðan hann var að safna
saman sprekunum, sem hann hafði
misst niður. — Þú hefur þó ekki
hugsað þér að brenna þessa spýtu,
Tom?
— Heldurðu að ég þori það ekki?
sagði T0m, og glotti enn háðslega.
— Reyndu þá að fylgjast með mér,
svo skaltu sjá!
— Þú mátt ekki gera það, Tom,
hrópaði Aino. — Hún er lifctndi, eins
cg guð!
Þeir gengu eftir dökku fjöruborð-
inu.
— Þú ert kyndugur, Aino, sagði
Stóri Tom. — Ég er löngu búinn að
segja þér að þú verður skrýtinn af
því að lesa allar þessar bækur.
Hvernig dettur þér önnur eins vit-
leysa í hug?
— Aino hikaði. — Hún — hún
talaði við mig.
— Já, það var og. Hún opnaði
þá kjaftinn og talaði við þig?
— Nei, hún talaði innan í höfð-
inu á mér.
Stóri Tom var orðinn óþolinmóð-
ur. Hann hafði fengið nóg. Hann
færði sprekin til í fangi sér og
fleygði spýtunni, sem Aino hafði
svo miklar áhyggjur af, fyrir fram-
an fæturna á honum.
— Sparkaðu í hana, sagði hann,
sk’pandi. — Aino, brjóttu hana með
löppunum! Reyndu svo að gá að
því hvort einhver guð leynist í
henni! Flýttu þér, áður en ég sparka
í þig sjálfan!
Aino skalf af hræðslu, og svit-
inn spratt út á andliti hans.
— Nei, nei, þröngvaðu mér ekki
til að snerta á henni!
— Þú veizt hvað skeður, ef þú
hlýðir ekki. Rödd Stóra Toms yfir-
gnæfði öldugjálfrið.
Yfirkominn af hræðslu, féll Aino
á kné. Hann starði á hlutinn, sem
þeir höfðu fundið, svo leit hann
upp. Hann sá ekkert annað en
miskunnarlausa grimmd úr svip
Stóra Toms. Stóri Tom var ergileg-
ur, óþolinmóður, illur. Hann hafði
ekki meðalgreind, og nú stóð hann
frammi fyrir einhverju, sem hann
skildi ekki, og þá varð hann fjúk-
andi vondur.
Það var engin vera á ferli, lands-
lagið var eyðilegt. Aino beygði sig
niður að hlutnum í sandinum og
kyssti hann í lotningu.
Eftir að Stóri Tom var búinn að
berja Aino sundur og saman, dró
hann hann á fætur og ýtti honum
á undan sér að hellinum. Hann
þröngvaði Aino til að bera spýtuna
með sér. Aino fannst sem fætur
sínir væru úr gúmmíi, en hann
staulaðist samt á undan Tom. Augu
hans voru bólgin og hann sá strönd-
ina og umhverfið, eins og í þoku. En
þegar hann hafði, við illan leik,
náð hellismunanum, féll hann um
koll. Sprekin féllu úr faðmi hans og
dreifðust út um allt. En í angist
sinni hélt hann fast um hana, hélt
henni upp að mögru brjóstinu.
— Stattu á fætur, öskraði Tom
og sparkaði til hans. Komdu þér
svo af stað til Bolina, og skaffaðu
okkur eitthvað að éta. Ég reyni að
hafa til eld, þegar þú kemur aftur!
— Ja, en ég hef enga peninga,
sagði Aino.
Framhald á bls. 39.
_____________v
52. tbi. VIKAN 17