Vikan - 18.01.1968, Blaðsíða 37

vel orðið númer þrjátíu og sjö
þúsund og eitt.“ Við neyddumst
því til að búa á hóteli, en það
kostaði mig öll mín laun og
meira til. En þegar komið var
fram í júní var mér sagt að ég
gæti ekki fengið að dveljast þar
lengur. Þá var ekki um annað að
gera en að gerast það sem í
Stokkhólmi er kallað flækingur.
Hver maður mátti ekki vera
nema þrjár nætur í röð á sama
hóteii og þá var eina ráðið að
flytja fram og aftur milli tveggja
eða fleiri hótela eftir því sem
kaupin gerðust á eyrinni. Þetta
reyndist mér allt svo erfitt að
ég sagði konu minni að bezt væri
að hún færi til Englands með
dóttur okkar að heimsækja syst-
kini sín þar. Hún dvaldist svo
þar um sumarið. Sjálfur gat ég
fengið herbergi og var einn míns
liðs í Stokkhólmi um skeið. Það
var að því leyti til gott að ég
stundaði mikið leikhús sem nóg
er af í Stokkhólmi, mjög góðum,
og lærði sænskuna fyrr en alla
mundi.
Á þessum tíma fékk ég urhráð
yfir lítilli íbúð, og um haustið
gat ég skipt á henni og stórri
íbúð, svo stórri að við gátum
bæði haft skrifstofuna og íbúð
okkar hjóna á sama stað. En
sannast að segja er það eitt af
því erfiðasta sem ég hef komizt
í að útvega mér íbúð í Stokk-
hólmi.
Seinna, líklega ári seinna,
lenti ég aftur við hliðina á hin-
um sama borgarstjóra í svipuðu
samsæti. Og þá var eins og við
hefðum aldrei skilið. ,.Jæja,
hvernig gekk yður að fá íbúð?“
spurði hann. Ég sagðist hafa
fengið íbúð eftir langa mæðu, en
varla þurft annars staðar að hafa
meira fyrir því, að ekki sé minnzt
á hvað hún kostaði, en leiguskil-
mála vildi ég ekki segja honum
sem húsnæðismálaborgarstjóra.
„Þó að það sé dýrt að leigja hér
þá megið þér prísa yður sælan,“
sagði hann, „því að nú eru kom-
in 47 þúsund á biðlista.“ Á þessu
eina ári hafði þeim fjölgað um
líu þúsund sem vildu og þurftu
að fá sér íbúð. Og þegar ég fór
frá Stokkhólmi eftir sjö ára dvöl
sá ég í blöðum að biðlistinn hafði
enn lengzt til muna, þá voru þar
um 70 þúsund.
— Viltu ekki segja mér eitt-
hvað frá þekktum mönnum sem
þú áttir skipti við á þessum ár-
um? Þú hefur líklega kynnzt
fleiri ráðamönnum þjóða en
nokkur annar fslendingur.
— Ekki veit ég það. en er þá
ekki bezt að ég segi eitthvað um
Svíakonung.
Fyrtsu árin sem ég var í Sví
þjóð var ég sendifulltrúi, en er
ég var skipaður sendiherra af-
henti ég trúnaðarbréf mitt kon-
ungi og átti eftir það ýmis skipti
við hann eins og gengur í sendi-
herrastarfi. Ég verð að segja það
um þennan konung, þó að
margt sé misjafnt um slíka menn
sagt nú á tímum, að öllu ljúfari
og ánægjulegri menn hef ég ekki
hitt en Gustav Adólf sjötta. Mér
fannst einhver heiðríkja kringum
konung, birta og góðsemi, góð-
vild til alls lifandi. Ég verð að
segja að ég hef heldur haft horn
í síðu allra kónga um dagana,
líklega frá sögunámi mínu í
skóla, en hann er þjóðhöfðingi
sem ég tel gæfulegastan af öll-
um þeim sem ég hef eitthvað les-
ið um eða kynnzt.
— Ég hef heyrt tvennt um
þennan konung: að hann sé vís-
indamaður og bindindismaður,
bragði ekki áfenga drykki.
■—- Já, hann er það hvort
tveggja. Hann er bæði alger
bindindismaður og ágætur vís-
indamaður. En það er ekki ein-
asta að hann sé vísindamaður,
hann er jafnvígur á allan fróð-
leik. Embættismenn sögðu mér
að þeir þyrftu að vera vel á
verði að standa ekki á gati í sam-
tali við hann jafnvel þegar hann
væri að fara inn á þeirra eigin
svið. Um huga hans í þessum efn-
um má geta þess að hann er for-
seti vísindaakademíunnar sænsku
og sem slíkur er hann titlaður
preses. Nú skyldi maður ætla að
konungur væri alltaf ávarpaður
„yðar hátign“. en hann biður
þess að þegar hann er starfandi
sem forseti akademíunnar sé
hann ekki ávarpaður þannig,
heldur preses. Ástæðuna segir
hann vera þá að það sé meiri
tign að vera forseti vísindaaka-
demíu en konungur Svíþjóðar.
Aðaláhugamál hans er fom-
leifafræði. Hann hefur stundað
uppgröft á ýmsum stöðum til
þess að geta kynnt sér fornleifa-
fræði alveg frá byrjun. Hann
hefur og safnað töluverðu af
mjög merkum gripum sem hann
hefur í höllinni, en það er þó
hans einkasafn. Annars held ég
að það sé óvíða hægt að grípa
niður þar sem hann er ekki
heima. Meira að segja sagði kín-
verski sendiherrann mér að hann
hefði verið mjög hrifinn af því
að konungurinn skyldi vita meira
um fornt kínverskt postulín held-
ur en hann sjálfur.
— Mig langar líka til að spyrja
þig um álit þitt á Norðurlanda-
þjóðunum, einkum á Svíum sem
þú þekkir líklega bezt. Það er
gaman að fá álit manns eins og
þín á þessum frændum okkar
einkum af því að áður hafðir þú
kynnzt náið flestum öðrum þjóð-
um í Evrópu.
— Þetta er nú hálfgerð sam-
vizkuspurning. En það er bezt að
segja það strax að Svíum skipti
ég í tvennt. Mikill meirihluti
þeirra eru ágætismenn, víðsýnir
og góðviljaðir. En yngra fólkið
sem alið hefur verið upp í vel-
gengni velferðarríkisins virðist
ekki hafa hugsjónir og eiginlega
ekki hafa tekið afstöðu til lífs-
ins. Þar ber allmikið á klifrur-
um sem virtust halda að helzta
leið til frama og mannvirðinga
sé að leggjast á Htilmagnann.
Urðum við íslendingar þess var-
ir á fleiri en einu sviði. Við
teljum það ódrengskap að leggj-
ast á lítilmagnann, en að bæta
þar á ofan lygum á bak lýsum
við með orðum sem ég vil ekki
taka mér í munn.
Er ég kom til Þýzkalands fékk
ég að heyra það hjá Þjóðverjum
að Loftleiðir hefðu skaðað SAS
um 10 milljónir dala. Ég hafði
þá allar tölur um Loftleiðir í
höfðinu svo ég bað um hjálp
þeirra til að reikna þetta út.
Reiknuðum við þá út hve mörg
sæti væru í þeim flugvélum sem
Loftleiðir áttu þá og hvað oft
væri flogið og hvað fargjaldið
væri. Allt þetta áttu Þjóðverjar
að vita. Kom þá í Ijós að þó öll
sæti væru alltaf seld, sem auð-
vitað er ómögulegt, gat SAS ekki
hafa skaðazt um tíunda hluta og
ekki einu sinni tuttugasta hluta
af því sem Svíar höfðu sagt Þjóð-
verjum.
— Kynntist þú ekki mörgu
fólki frá hinum Norðurlöndunum
líka?
•— Jú, það var heilmikið af
alls konar norrænum samkomum
þennan tíma sem ég var í Stokk-
hólmi. Ég var boðinn í margar
þeirra. Svo sat ég auðvitað marg-
ar ráðstefnur með mönnum af
öðrum þjóðum. En það er oft
Framhald á bls. 40.
VIDARKLAEDNINGAR
á LOFI 09 VEGGI
Höfum fyrirliggjandi ýmsar tegundir s.s.:
FURU
OREGON PINE
LERKI
EIK
ÁLM
ASK
CHERRY
CAVIANA
GULL-ÁLM
TEAK
HNOTU
HARÐVIÐARSALAN S F.
Þórsgötu 13 — Símar 11931 & 13670
V____________________________________________________)
3. tw. VIKAN 37