Vikan - 27.06.1968, Side 39

eða óvild í minn garð. Mörg
vitni gátu hins vegar staði'est
hið gagnstæða. Ein skólasystir
hennar hafði til dæmis heyrt
hana kalla mig „skitugan negra-
djöiul". Einnig hafði hún neitað
því að haia heyrt að verið væri
að kenna i stoíunni við hliðina.
Denny Ray fór hins vegar með
skólaneindina í stofuna, þar sem
þetta átti allt saman að hafa
gerzt. Þá var einnig verið að
kenna í stoíunni við hliðina og
öilum var ijóst, að hún hlaut aö
hafa heyrt það. Susan hafði
sagzt hafa farið, þegar klukk-
una vantaði tíu mínútur í tólf.
Einn af samkennurum mínum
staðfesti hins vegar með eiði, að
hann hefði séð mig kveðja hana
fyrir utan skólahúsið klukkan
íitnm minútur yfir háií tólf.
Þegar hlé var gert á réttar-
höldunum var haíin fjársöfnun
til handa okkur hjónunum.
Nemendur mínir og fleiri stuðn-
ingsmenn stóðu fyrn henni.
Meðai amiars létu þeir prenta
svohijóðandi dreifimiða: „Sum-
ir okkar eru foreldrar barna,
sem McNeill hefur kennt. Aðrir
eru nágrannar og vinn, sem hafa
íylgzt með máli hans. Við von-
um, að þér leggið eitthvað af
mörkum til þess að hjálpa hon-
um og sanna sakleysi sitt.“
Að viku hðinni höfðu safn-
azt 5000 dollarar. Þessh pening-
ar komu sér vissulega vel, því
að það er dýrt að standa í mála-
ferlum.
Þegar réttarhöldin hófust aft-
ur var Stephaine Smith leidd í
vitnastúkuna. En hún reyndist
vera svo lélegt vitni, að henni
var sleppt efth aðeins örfáar
spurningar. Þá var röðin komin
að lokaræðum ákæranda og verj-
anda. Ræöa ákæranda var stutt;
hann lagði mesta áherzlu á, að
Susan Schaffner væri vitni, sem
ekki væri unnt að véfengja.
Denny Ray vaiði málstaö
minn af festu og skörungsskap.
Hann benti meðal aimars á,
hversu vel ég væri mér þess
meðvitandi, að ég væri fyrsti
blökkumaðurinn, sem hlyti stöðu
sem kennari í Baldwin. Hann
sagði meðal annars:
— Hvers vegna í ósköpunum
skyldi Maurice McNeill leggja
að veði alit það sem hann hefur
barizt fyrh með því að þukla
skólastelpu í nokkrar mínútur?
Hann hefur brotið niður múra
kynþáttamisréttisins og honum
er ljóst hversu árangur hans er
mikilvægur fyrh réttindabar-
áttu blökkumanna. Ákæran á
hendur honum er ekki aðerns
röng heldur í fyllsta máta rang-
lát.
Klukkan hálf sjö var dómur-
inn kveðinn upp: Ég var sýkn-
aður. Ánægjuóp kváðu við í
salnum. Hundruð vina, sam-
kennara og nemenda óskuðu mer
til hamingju með sigurinn.
Þegar ég hóf kennslu aftur
næsta mánuduag, var ég fullur
eftirvæntingar.' Ég vissi, að
margir kennarar og nemendur
voru mér hliðhollir, en hve
margir foreldrar mundu krefj-
ast þess, að dætur þeirra yrðu
fluttar úr mínum bekk?
Ótti minn var ástæðulaus.
Aðeins eina stúlku vantaði —
Susan Schaffner.
Við hjónin höfum að undan-
förnu rætt, hvað gera skyldi við
þá peninga, sem eftir voru, þeg-
ar kostnaður við réttarhöldin
hafði verið greiddur. Við höfum
í hyggju að stofna sjóð, sem ár-
lega verðlauni þann nemanda
við skólann í Baldwin, sem hef-
ur gert mest til að auka skiln-
ing og velvild milli manna af
ólíkum kynþáttum og trúar-
brögðum. -fc
báða vængi á austlægari slóðir er
hún hafði ótt kost á að ná til áður
og bolaði kauphöldunum af lands-
byggðinni smám saman til hliðar.
Yfirburðir Þjóðverja byggðust fyrst
og fremst á góðri skipun, nýtízku-
legri verzlunarháttum og greiðara
sambandi við viðskiptamiðstöðvar í
Vestur-Evrópu, einkum Hamborg.
„EN NÚ ER HÚN SNORRABÚÐ
STEKKUR"
Visbý á naumast sinn líka meðal
evrópskra borga og þó víðar væri
leitað. Þröngar, krókóttar götur,
hrörleg hús í fornlegum st(l, sums-
staðar með gráum skellum eins og
eftir loftárás og yfir allt þetta gnæf-
andi hvítgráir steinbogar, leifar
eyðilagðra mustera, sem [ kald-
ranalegri dauðatign sinni minna á
steingerð risaskriðdýr. Að feta sig
BARNIÐ YÐAR
á aðeins það bezta skilið
(jijlvnAcm djjptmnm
Þar grafa þeir
Framhald af bls. 22
sína við ákveðna miðstöð, en hinir
þýzku kaupahéðnar voru annars
sinnis. Enda þótt allmargir lands-
menn settust að í hinum vaxandi
kaupstað, varð Visbý um langt
skeið fyrst og fremst þýzk borg.
Sem slík varð hún ein mesta verz-
unarborg Norður-Evrópu og fremst
í Hansasambandinu, sem norður-
þýzkar verzlunarborgir stofnuðu.
Hún gaf þýzkri verzlun byr undir
eftir níðþröngu sundi frá tímum
Hinriks Ijóns og mæta þá allt í
einu dollaragríni frá Ford, sem
gljáir eins og fjörulalli og suðar af
skynlausri geðvonzku eins og geit-
ungur; það er álíka reynsla og
Astekarnir hljóta að hafa orðið fyr-
ir, er þeir hittu riddara Cortezar.
Og glannalegir búðargluggar með
útstillingum, kóksjoppa við Suður-
port og auglýsingaskilti frá SAS;
allt þetta er næstum eins og götu-
strákur, sem rekur útúr sér tung-
una framan í gráskeggjaðan öld-
ung.
Hér voru áður gangbrautir vög-
ursíðra stórkaupmanna, sem áttu
gull meira en dæmi voru til um
flesta aðra Evrópumenn. Hér ríkti
þýzkur dugnaður, þýzk vinnuharka,
þýzk nægjusemi. Flest hin reisu-
legustu hús gamla bæjarins voru
vörugeymslur; sjálfir létu hinir for-
ríku eigendur sér nægja lítilfjör-
legar skonsur að húsabaki. Hinn
gráðugi samkeppnisandi kapítalis-
mans var hér í alveldi sínu. Ekki
fór heldur hjá því að hinir atorku-
sömu borgarar finndu vel til mátt-
ar síns. Þegar vestanstormur gerði
það að verkum, að skip komust
ekki útúr Visbýarhöfn, sögðu borg-
arbúar: „Nú er meginlandið full-
komlega einangrað."
Og svo er það kirkjurnar. Þær
voru seytján talsins á sinni tíð. —
Mann hlýtur að furða á svo mik-
illi guðhræðslu kaldlyndra kram-
ara, en í þann tíma var kirkjuþjón-
usta hverjum góðborgara jafnnauð-
synleg og badmintonklúbbar eða
dagblað með pólitískum leiðara nú
á dögum. Og þar sem hverjum er
þénanlegast að falla fram fyrir guði
sínum á þann hátt, er tíðkaður er
í heimalandi hans, hlaut að koma
að því að hvert einasta þeirra kaup-
mannagilda, sem bækistöðvar höfðu
í Visbý, reistu sér þar eigin kirkju.
Þá var hér margt um manninn, jafn-
vel Rússar frá Novgorod höfðu í
Visbý sitt eigið guðshús, sem nú er
að vísu týnt og tröllum gefið. Af
hinum voru einna merkust þau, er
kennd voru við heilaga Maríu, heil-
agan Nikulás, heilagan Klemens,
heilagan anda, heilaga þrenningu
og heilaga Katrínu.
Hermt hefur verið, að illa gangi
að þjóna Guði og Mammoni í senn,
en Þjóðverjar í Visbý settu slíkt
ekki fyrir sig og gerðu báðum
helgidóm í kirkju sinni, er heitinn
var eftir Sánkti Maríu. Þar geymdu
kaupmenn bréf sín og leyndarskjöl,
sjóð gildis síns og jafnvel varning.
Kirkja þessi er nú dómkirkja Got-
lands og hin eina, er uppi stendur
af guðshúsum borgarinnar. Elztu
hlutar hennar munu vera frá tólftu
öld, en síðan hefur oft verið bætt
um betur og er byggingin því dá-
lítið ósamræmd í stíl, en að ytra
útliti minnir hún mest á basilíku.
Undir kórgólfi hvdir duft landstjóra
þeirra, er sátu yfir eynni meðan
hún laut Danakonungi. Veggir eru
ýmislega skreyttir, meðal annars
með töflu, er fest hefur verið upp
til minningar um Tinnappfel aðmír-
ál iýbikumanna, er drukknaði hér
skammt undan landi árið 1566. —
Sýnir hún hinn sjódauða stríðsmann
krjúpandi frelsaranum á Golgata;
fyrir framan hann er hrúga af
mannabeinum.
Og utan um þetta allt saman
teygir sig hringmúrinn mikli með
þremur aðalhliðum og fjölmörgum
vígturnum, tiltölulega heill og ógn-
vekjandi sem forðurm, er stríðsfólk
og sjóræningjar börðu hann utan.
Elzti hluti hans er talinn vera Púð-
urturninn svokallaði, er hlaðinn var
á tólftu öld og ætlaður höfninni til
25. tbi. VIKAN 39