Vikan - 27.06.1968, Blaðsíða 48

&ngátque
sjórœniimimt
Framhald af bls. 7
— Mamraa, hrópaði Honorine og Þaut í áttina til móður sinnar.
— Komdu og sjáðu ræikjurnar, sem herra Crowley og ég fundum í
sjónttm.
Kitla andlitið var allt útsmurt í einhverju bláu.
— Maður gæti haldið að hún hefði verið að drekka blek.
En andlit hinna barnanna voru nákvæmlega eins leikin.
— Við vorum að borða jarðarber og bláber, útskýrðu Þau, og not-
uðu nýlærð ensk nöfn á Þessum berjum.
— Eftir fáeina daga verða Þau öll farin að tala ensku, sögðu for-
eldrar Þeirra sín á milli.
— Þetta ætti að sjá um, að Þið Þyrftuð ekki að hungra, sagði greif-
inn og bandaði hendi í áttina að kræsingunum. — Og hvað kuldann
snertir, eru hér aliir Þeir loðfeldir og allur sá eldiviður, sem Þið getið
látið ykkur dreyma um.
— Og samt misheppnaðist Champlain, endurtók Manigault.
— .Iá, satt er Það. Og vitið Þið hversvegna? Hann vissi ekki um
rifið meðfram ströndinni, og lét hugfallast vegna mismunar flóðs og
fjöru. Sá mismunur er hundrað og tuttugu fet, og vetrartíminn er
mjög erfiður.
— Og hafið Þér sigrazt á Þessum erfiðleikum? hreytti Mercelot út
úr sér.
— Nei, alls ekki. Mismunur flóðs og fjöru er enn hundrað og tuttugu
fet, en Það er hinum megin við Gouldsboroskagann, Þar sem Champlain
setti upp bækistöð sina. Hann reyndi að koma sér upp byggðarkjarna
á vonlausum stað, Þótt hann Þyrfti ekki nema röska hálftíma reið til
að komast hingað, Þar sem mismuniur flóðs og fjöru er aðeins fjöru-
tíu fet.
— En fjörutíu feta mismunur er samt of mikill til Þess, að hægt
sé að koma upp höfn.
— Þar hafið Þér rangt fyrir yður; mismunur flóðs og íjöru er
fjörutiu fet í St. Malo, sem er auðug höfn í Brittaníu.
— Það eru engin sund Þar, sagði Berne.
— Nei, Það er rétt, en Þar er áin Ranche með breytilegu rennsli
sínu og framburði.
— Ja, Það er enginn aur hér, sagði Manigault og dýfði höndinni i
sjóinn.
— Svo Þið sjáið að Þið hafið jafnvel meiri möguleika til að kom-
ast af hér, heldur en forfeður ykkar, Þegar Þeir ákváðu að byggja
varanlega höfn á klettunum og stofnuðu La Rochelle. Að La Rocheile
liggja sund eins og hér, og Þau sund eru í stöðugri hættu af að fyll-
ast af framburði, og áður en langt um líður verður hún ónothæf. Ef
Þið, mennirnir frá La Rochelle, getið ekki byggt höfn hér, Þar sem
aðstæðurnar minna svo á heimabyggð ykkar, hver gæti Þá gert hér
höfn?
Angelique sá, að mótmælendurnir stóðu Þétt um manninn, sem Þeir
kölluðu enn Rescator, en Þeir sýndu mikinn áhuga fyrir Því, sem
hann sagði, og höfðu gleymt Því, hve höll Þeirra eigin staða var,
eins og manna er háttur, ef Þeir standa allt í einu frammi íyrir
Því, sem Þeir hafa vit á. Þessi síðasta spurning Þeirra vakti Þá snögg-
lega aftur til raunveruleikans.
— Við erum vist algjörlega á yðar valdi, sagði Manigault beizklega.
— Við eigum einskis úrkosta.
— Úrkosta til hvers? spurði Joffrey de Peyrac og horfðist beint i
augu við hann. — Til hvers viljið Þér komast til Santo Domingo? Hvað
vitið Þér um Þann stað? Vitið Þér, að Þér getið ekki einu sinni kom-
izt til eyjarinnar án Þess að gjalda skatt til sjóræningjanna á Kara-
biska hafinu og að eyjarnar eru reglulega heimsóttar af óaldarlýð
og sjóræningjum frá Tortuga? Hvað er Þar fyrir menn af ykkar tagi
að gera? Starfssama, iðna menn, sem vanir eru sjó og verzlun? Gæt-
uð Þið lifað af fiskveiðum? Það eru fáeinir vatnakarfar í sprænunum,
sem kallaðar eru ár, og grimmir hákarlar umihverfis eyjuna.
— En ég á vöruhús Þar og peninga, svaraði Manigault.
— Nei, ég held, að Þér eigið ekki neitt Þar af Því tagi lengur. Jafn-
vel Þótt ekki væri sjóræningja að óttast, væru vöruhúsin ekki lengur
í yðar eigu. Vne victis, Monsieur Manigault. Ef Þér hefðuð íarið frá
blómstrandi viðskiptum í La Rochelle gætuð Þér ef til vill vonazt til að
nú einhverju af auðæfum yðar aftur, er Þér kæmuð til Vestur-Indía, en
Þér vitið nú Þegar, í leyndustu hugarfylgsnum yðar, að fólkið, sem
einu sinni var yðar kæru, tryggu og ötulu starfsfélagar, bæði í Santo
Domingo og La Rochelle, hafa Þegar deilt eigum yðar á milli sin.
Manigault varð reikull á svip, Því Rescator hafði einmitt komið þar
við, sem hann var veikastur fyrir. Og hann hélt áfram:
— Þér eruð sjálfur svo sannfærður um Það, að ein af ástæðunum
til Þess að Þér reynduð að leggja undir yður skip mitt var sú, að
Þér óttuðust að koma eins og vesalingur til Vestur-Indía, allslaus, og
um leið skulda mér fé fyrir far yðar þangað. Sjóránsáætlun yðar var
gerð í tvennum tilgangi. Með þvi að losa ykkur við mig, losnuðuð þið
við lánardrottinn og sem eigendur glæsilegs farkosts hefðuð þið getað
haft i vasanum það fólk, sem hefði meðhöndlaði ykkur verr en hunda,
ef þið hefðuð komið sem allslausir innflytjendur.
Manigault neitaði ekki því sem Rescator sagði; hann stóð aðeins
með hendur krosslagðar á bijósti og drúpti höfði, eins og hann væri
þungt hugsi.
Nú, Monsieur, hafiö Þér rétt í þessu sagt, að tortryggni mín í
garð fyrrverandi samstarfsmanna minna í Vestur-Indíum og La Rochelle
væri á rökurn reist. Er það aðeins tilgáta eða eruð þér viss?
—■ Sg er viss.
— Og hvernig vitið þér þetta?
— Heimurinn er ekki eins stór og hann lítur út fyrir. Ég lagði í höfn
á strönd Spánar, og þar hitti ég eina allra mestu sögusmettu heims-
ins, manh að nafni Rochat, sem ég hafði kynnzt í Austurlöndum.
— Ég kannast við nafnið.
— Hann stóð í einhverjum samböndum við verzlunarráðið i La
Rochelle. Hann sagði mér ýmislegt frá La Rochelle, sem hann var
nýkominn frá, og nefndi nafn yðar sem dæmi um það, hvernig völd
og auður hinna miklu mótmælendakaupmanna i La Rochelle væri
óhjákvæmilega á leið yfir í hendur kaÞólikkanna. Þér voruð dæmdur,
Monsieur Manigault, jafnvel Þá. En sízt flaug mér í hug, er ég hitti
hann þá, að ég myndi nokkurn tímann hafa þann heiður — og hann
hneigði sig hæðnislega — Þann heiður að bjóða velkomið um borð i
skip mitt Það ofsótta fólk, sem hann talaði um.
Það var eins og Manigault hefði ekki heyrt til hans. Svo andvarpaði
hann Þunglega.
— Hvers vegna sögðuð þér okkur ekki frá Þessu fyrr? Þetta hefði
getað komið í veg fyrir blóðsúthellingar.
— Þvert á móti. Ég reiknaði með, að Það gerði ykkur aðeins enn
staðráðnari í að leggja undir ykkur allt Það, sem ég átti, svo Þið gæt-
uð leitað hefnda á óvinum ykkar.
— Sú staðreynd, að vinir okkar höfðu svikið okkur og skilið okkur
eftir hjálparlaus, gaf yður engan rétt til að fara með líf okkar eins
og yður sjálfum þóknaðist.
— En þið voruð reiðubúnir að fara eins og ykkur þóknaðist með
okkar, svo við erum kvittir! Og nú skuluð þið reyna að gera ykkur
eitt skiljanlegt: Að því fráskildu að leggja fyrir ykkur sykurreyrs-
eða tóbaksrækt í Vestur-Indíum, sem enginn ykkar kann snefil í,
getið þið ekki unnið öðru vísi fyrir ykkur þar en með þrælasölu. Og
hvað mig snertir, skal ég aldrei á nokkurn hátt stuðla að Þvi, að einn
eða annar geti lagt íyrir sig Það starf. Hér þurfið þið ekki að
vinna fyrir ykkur á þann viðbjóðslega hátt. Þið getið skapað þann
heim, sem ekki ber í sér frjó eyðileggingarinnar frá upphafi.
— En Það er hægt að láta vínvið vaxa í Santo Domingo. Það ætl-
uðum við að gera, sagði einn af mönnunum frá La Rochelle, sem
hafði verið beykir í koníaksframleiðslunni í Charente.
— Vínviður grær ekki i Santo Domingo. Spánverjarnir reyndu Það,
en það var tilgangslaust. Til þess að láta vínberin þroskast, verður að
vera að minnsta kosti ein árstíð á árinu, þegar safinn hættir að
renna, en í Vestur-Indíum streymir safinn allt árið um kring í vin-
viðnum og iaufin deyja ung að aldri. Þar sem ekki eru árstíðaskipti,
þar eru engin vínber.
•— Og Þó sagði séra Rochefort i bók sinni ......
De Peyrac greifi hristi höfuðið.
— Ég hef rekizt á séra Rochefort mörgum sinnum og hann er mjög
íær og hugrakkur ferðamaður; á hinn bóginn lítur hann mjög sérstök-
um augum á heiminn eins og hann sé í leit að himni á jörð og Kan-
anslandi, og ritgerðir hans bera mjög ákveðinn blæ af Því. Þar af
leiðandi eru í frásögnum hans ýmsar svívirðilegar rangfærsiur.
— Já, hálfhrópaði séra Beaucaire og keyrði hnefann í Biblíuna
sína. — Það er einmitt það, sem ég hef alltaf haldið! Ég hef aldrei
verið sammála þessum skýjaborgapresti!
— Við skulum þó gera okkur grein fyrir einu. Það er margt gott
um skýjaborgamenn að segja. Þeir hvetja menn til framfara og til
að hrista af sér aldagmlan dofa. Þeir sjá tákn, og Það er undir hin-
um komið, að túlka þessi tákn. Jafnvel þótt Rochefort hafi orðið
á óheppileg, landfræðileg mistök, og gengið of langt í að útmála
auðæfi nýja heimsins, er engu að síður rétt, að Þeir innflytjendur,
sem hann hefur hvatt til að fara yfir Atlantshafið, hafa engan veg-
inn hlotið verra af. Við skulum segja, að hinn virðulegi prestur hafi
orðið fyrir einum of miklum áhrifum af Þeirri táknfræði, sem er
aðaluppistaðan í andlegum fræðum Indíánans. Það er fjarri Því, að
safaríkar Þrúgur hangi hér á villtum vinviði, fremur en hægt er að
ganga að brauðaldintrjánum og lesa af þeim nýbakaða brauðhleifa,
en á hinn bóginn er gifta, hamingja, og friður til líkama og sálar
hér í yfirgnægtum handa hverjum Þeim, sem kann að uppgötva Þau
sönnu auðæfi, sem Þetta land hefur að bjóða, og helga sig heils
hugar nýja heiminum, án þess að fylla hann um leið af hinni ófrjó-
sömu beiskju gamla heimsins. Er það ekki einmitt það sem þið eruð
á hnotskóg eftir?
Þegar Jofírey de Peyrac talaði þannig, var rödd hans stundum
deyfð, stundum eins og brostin, en ekkert gat hindrað stöðugan orða-
strauminn, sem vall ai vörum hans. Hann gleymdi því hve ófull-
komin brostin rödd hans var, rétt eins og fyrr á ævinni, Þegar hann
háði einvígi án Þess að láta sig neinu varða um bæklaða fótinn. Augu
hans glömpuðu undir loðnum augabrúnunum og hann hafði vald á
áheyrendum sínum, þeir hrifust með af þrótti hans og ákefð.
Márinn, sem haíði tekið við hlutverki Abdullah sem einkaþjónn
hans, kom til hans með eitt af Þessum belgvíðu gullingulu kerjum
Indíánanna, og í því var eitthvert dularfullt brugg, sem þeir höfðu
komið með. Joffrey þambaði úr kerinu, án þess svo mikið sem spyrja,
hvað væri i þvi.
í fjarska hneggjuðu hross og tveir Indiánar komu fljótlega i ijós
og klöngruðust niður á ströndina milli hárra kletta. Fólk Þaut á mótl
Þeim og kom með þær fréttir, að hinn mikli Sachem Massaswa væri á
leið til að heilsa hinum nýkomnu fölandlitum. Skipanir voru gefnar
á fjöldamörgum tungum til að flýta íyrir affermingu gjafanna úr
Gouldsboro, sem smám saman hrúguðust upp á ströndinni. Þama
voru glampandi og glænýjar múskettur, sumar af Þeim enn í sínum
upprunalegu olíuskinnsumbúðum, handvopn og stáláhöld.
Gabriel Berne stóðst ekki þá freistingu að líta ofan í kisturnar, þar
sem þær stóðu á ströndinni, og Joffrey de Peyrac tók eftir áh'uga hans.
— Hnífapör frá Sheffield, sagði hann. — Það bezta, sem hægt er
að íá fyrir peninga.
48 VTKAN 2S'tbl-