Vikan - 14.05.1970, Blaðsíða 20

4. hluti
Hetmar
ketgaraltsa tign
Það sem á undan er geng-ið: Við erum stödd
í Vín, árið 1860. Milly Stubel er ung dans-
mær. Móðir hennar hefur vínstofu, þar sem
byltingarsinnar hittast. Forsprakki þeirra er
Ernö Buday, en hann er ástfanginn af Milly.
Milly er boðið í samkvæmi hjá málaranum
fræga, Hans Makart, þar sem Fabbri barón,
yfirmaður leynilögreglunnar, lokkar hana
afsíðis, en á síðustu stund er henni bjargað
úr klóm hans. Það var ungur maður, sem
kallar sig Jóhann Orth, og segist vera tón-
skáld, en sem í raun og veru er erkihertog-
inn Jóhann Salvator, sem kallaður er Gi-
anni. Hann er frændi krónprinsins, og þeir
eru miklir vinir. Þeir hafa gert með sér
samning um að ná Ungverjalandi undan keis-
aradæminu og gera það að sjálfstæðu kon-
ungsríki, þar sem Rudolf krónprins á að vera
kóngur. Krónprinsinn er óhamingjusamur í
hjónabandi sínu, og elskar Mariu Vetsera,
barónsfrú, og nú hefur keisarinn ákveðið að
Jóhann Salvator eigi að kvænast spánskri
prinsessu, Piu Maríu. En erkihertoginn er
ástfanginn af Milly, og hún af honum, án
þess hún viti hver hann er. En svo sér hún
hann í einum hirðvagninum, og veit að hann
hefur skrökvað að henni. Hún heyrir bylt-
ingarmennina í vínstofu móður sinnar leggja
á ráðin að myrða hann. Hún bjargar honum
á síðustu stundu, en lætur hann vita að hún
geti ekki haft neitt samband við hann fram-
vegis.
Kvöldið eftir bíður hann hennar fyrir ut-
an leikhúsið. . . .
Ég verð að tala við þig, Milly . . . hvísl-
aði Gianni. Ballettstúlkurnar streymdu út úr
leikhúsinu, og horfðu forvitnislega á svart-
klædda manninn. — Komdu, ég bið þig!
— Nei, láttu mig vera. . Hún reif sig af
honum. Við erum skilin að skiptum!
- Kannske þú, — ekki ég, það er langt
frá því. Milly, vertu nú skynsöm. Þú verður
að hlusta á mig.
É’g vil ekki heyra neitt, stundi hún. Það
kvaldi hana að vera svona nálægt honum.
Hún elskaði hann, elskaði hann meira en
nokkru sinni áður.... — Ég veit hvað þú
ætlar að segja, en það er of seint. . . .
Þú veizt ekki neitt! Getur ekki vitað
neitt. . . . Hann dró hana með sér inn í
dimma hliðargötu. Aðeins hálftíma, Milly.
Á eftir geturðu gert það sem þú vilt. Hlust-
aðu bara á mig fyrst. .. .
Hún hafði ekki tekið eftir svarta vagnin-
um. Jóhann Salvator reif upp dyrnar og á
næsta augnabliki sat hún í vagninum við
hlið hans. Hestarnir lögðu strax af stað.
Gianni, stundi hún í öngum sínum og
fleygði sér um háls hans. — Þetta getur
ekki gengið svona. Þetta er brjálæði. . . .
Hún leitaði eftir munni hans, — andlit
hennar var vott af tárum.
Hún jafnaði sig bráðlega. Þau fóru til
íbúðar einkaritarans, eins og svo oft áður.
Gianni hélt um hendur Millyar. Það var
óumræðileg blíða í gráu augunum.
- Milly, það er rétt að ég sagði ekki
satt. Ef þú veizt allt, eins og þú segir, þá
hlýtur þú lika að vita hvers vegna ég gerði
það. Vegna þess að ég vildi ekki missa þig.
Vegna þess að ég elska þig svo heitt, Milly.
Hún leit undan, hún þoldi ekki augnaráð
hans. — Ef þú elskar mig raunverulega, þá
er það ennþá verra. Ef ást okkar á enga
framtíð, þá verðum við sífellt að vera í fel-
um, sagði hún með vonleysisróm. — Ég get
ekki orðið kona þín, ég yrði ekkert annað en
frilla, Gianni.
Gleymdu þessum titli, ekki get ég gert
að því að ég er fæddur erkihertogi. Fari það
til fjandans. Þetta er ekki annað en byrði.
En þú elskar mig, er það ekki?
Ég — ég elska Jóhann Orth, sagði hún
méð hálfkæfðri rödd. Ég elska hann meira
en mitt eigið líf. En ég er hrædd við hina
keisaralega tign, Gianni. Ég get ekki gleymt
öllu gullinu á einkennisbúningnum þínum.
Það er djúp gjá milli okkar.
Það er hægt að brúa gjár, Milly! Svip-
urinn í gráu augunum var innilega alvarleg-
ur. Ég sleppi þér ekki, hvorki nú eða síð-
ar. Það getur orðið skilnaður milli okkar,
Milly, og þú veizt ekki allt ennþá.
Hún var ósköp uppburðarlítil, þarna sem
hún sat, náföl af geðshræringu. Þykkt hár-
ið var gullið í skininu frá lömpunum, stór
og dökkblá augun viku ekki frá honum.
Ég hef ekki getað sagt þér neitt fram
að þessu, Milly, en nú skal ég leysa frá skjóð-
unni. Það er vilji keisarans að ég kvænist
Piu Maríu, spánskri prinsessu. . . . Bíddu,
lofaðu mér að tala út. Ég hef alls ekki enn-
þá stungið upp á því að þú verðir ástmey
mín, þegar ég er kvæntur. Ég hef tekið allt
aðrar ákvarðanir.
Milly var ískalt á höndunum og varir
hennar skulfu.
Hvaða ákvarðanir?
— Ég kvænist ekki Piu Maríu. Hann-
horfði í augu hennar. Ég kvænist engri
nema þér.
Milly sat grafkyrr, hún skildi ekki hvað
hann var að fara. Mér? Þú færð ekki
leyfi til þess, Gianin.
Aranka Stubel gekk einu skrefi nær
dóttur sinni. Rödd hennar var lág
og ógnandi. — Hugsaðu vel um svarið,
Milly. Það eru aðeins tveir mögu-
leikar. Annað hvort slítur þú öllu
sambandi við erkihertogann — eða
þú yfirgefur þetta hús. Þá ert þú
heldur ekki dóttir mín lengur!
— Mamma, sagði Milly, — þér getur
ekki verið alvara!
Ég skal koma því í framkvæmd! Hann
var svo ákveðinn á svipinn að hana svim-
aði. Það hrinsnerist allt fyrir augum henn-
ar.
- En Gianni, það getur aldrei gengið. Þú
ert erkihertogi. . . .
Og hvað um það! Hann stökk á fætur,
gripinn af sínurri eigin ákafa. — Erkihertogi
er ekki það sama og ríkiserfingi! Krónprins-
inn fær auðvitað aldrei leyfi til að kvænast
Maríu Vetsera. En ég er ekki ríkiserfingi,
Milly! Ég gefst ekki upp, fyrr en ég fæ sam-
þykki keisarans!
Milly var sem dofin. Hún hélt sig vera að
dreyma.
— Lofaðu mér aðeins ejnu, Milly! Og
hann lagðist á kné fyrir framan hana og
vafði hana örmum. — Þú verður að treysta
mér. Hvað sem skeður, Milly, þá verður þú
að treysta mér fullkomlega. Láttu ekki aðra
villa um fyrir þér. Þú bjargaðir lífi mínu,
líf mitt heyrir þér til. Þú mátt ekki yfirgefa
mig. Það getur ekkert vald á jörðinni eyði-
lagt hamingju okkar.
Blöðin sögðu ekkert frá morðtilrauninni á
Jóhanni Salvator erkihertoga. Það mátti ekki
vekja óróa. Árekstrar og árásir voru daglegt
brauð í Vín.
Jóhann Salvator vissi fullvel að byltingar-
sinnar höfðu staðið að morðtilrauninni. Og
Milly gat ekki fengið sig til að segja honum
sannleikann. Móðir hennar var líka í sam-
bandi við byltingarsinna, og Milly vildi ekki
koma henn í hættu.
Það var aðeins yfirmaður leynilögreglunn-
ar, Fabbri barón, sem hélt því fram að ekki
hafi verið um morðtilraun að ræða.
Fabbri hataði erkihertogann, og hvert sinn
sem hann leit í spegil, blossaði hatrið upp.
Nefbeinið var löngu gróið, en nefið var
skakkt, eftir höggið, sem Jóhann Salvator
hafði látið svo vel úti . .
— Yðar hátign, ég er fullviss um að þetta
samtal, sem dansmærin þykist hafa heyrt,
er hreinn uppspuni. Hún hefur sett þessa
björgunarstarfsemi á svið, til að erkihertog-
inn standi í þakklætisskuld við sig. Þetta
er sniðuglega útreiknað. Eins og Yðar Há-
tign veit, er erkihertoginn í ástarsambandi
við þessa stúlku.
Keisarinn stóð við skrifpúltið í glæsilegu
vinnuherbergi sínu og horfði sviplausum
augum á baróninn. Þetta, sem þér eruð
að segja, Fabbri, getur haft við eitthvað að
styðjast, sagði hann kuldalega. — En ef
Framhald á bls. 36.
20 VTKAN 20- tbI-