Vikan - 29.07.1971, Blaðsíða 16

VIÐ OG
BÖRNIN
OKKAR
Lena er átta ára, situr með
leiksystrum sínum og segir
draugasögur. Þau hafa lokað að
sór og slökkt ljósið. Hver sag-
^n er annarri skuggalegri. Þær
segja frá dimmum kirkjugörð-
um, sem aðeins eru upplýstir
af daufum bjarma tunglsins og
þegar klukkan slær tólf rísa
skröltandi beinagrindur upp úr
gröfum sínum og glotta drauga-
lega. Afturgöngurnar smjúga
meðfram múrunum og grípa
börnin, sem eru á leið heim til
sín á náttarþeli.
Börnin hafa æst sig upp.
Þegar Lena fer heim til sín, er
hún hálfsturluð af hræðslu.
Hún flýtir sér gegnum myrkar
götur og þorir hvorki að líta
til hægri né vinstri. Hún sér
allsstaðar skugga, hrasar og
hjartað hamast í brjósti henn-
ar.
Og hún tekur hræðsluna með
sér heim. Hún heldur sig sjá
svartar skuggalegar verur fyr-
ir utan gluggana og hún skríð-
ur undir sæng, svo hún sjái
ekki neitt. Hún þorir varla að
fara fram í eldhúsið, þegar
komið er kvöld. Oft fær hún
martröð og vaknar þá kald-
sveitt. En hún segir foreldrum
sínum ekki frá því.
SÁLFRÆÐINGURINN SEGIR:
Á 8—-9—10 ára aldri kemur
að því að börnin leika sér með
hræðsluna, njóta hennar. Þau
æsa hvert annað upp og sig
sjálf um leið með draugasög-
um, kitla sig með hræðslunni.
Þau vilja kynnast því sem er
lokkandi, spennandi. Á þess-
um aldri sækjast þau líka eftir
hrollvekjusögum og vilja sjá
slíkar kvikmyndir.
Á þessum aldri hættir börn-
um við að ýkja og þegar far-
ið er yfir strikið, þá er ekki
langt í það að þau verði hrædd
við hversdagslega hluti og máli
dökkt á vegginn.
En spurningin er nú einmitt
hvort þessi leikur Lenu með
hrollvekjuna er ekki á einn
hátt heppilegur til að kenna
henni að mæta hræðslunni.
Það heyrir til mannlegs þroska
að hugleiða það óþekkta og
það sem getur vakið hræðslu,
þar til maður skilur á hverju
maður á von. Á 8—10 ára aldri
eru börn gjörn á að hugsa mik-
ið um hvað er hættulegt og
hvað ekki, hvort þau séu hug-
rökk eða ekki, hvort þau geti
staðið sig gagnvart öðrum eða
ekki.
Kröfur fullorðinna hvíla
þungt á þeim, kröfur, sem oft
er erfitt að koma til móts við
og svo er það áreynsla út af
fyrir sig að standa sig meðal
félaganna, að vera kaldur og
vel liðinn.
Barnið er orðið nógu stórt
til að skilja að margt getur
verið hrollvekjandi. Þau hugsa
til dæmis mikið um sjúkdóma,
vita að þeir geta haft sársauka
í för með sér. Þau hugsa um
Þegar börnin stækka
breytist hræðsla
þeirra. Þau
njóta þess að hræSa
önnurbörn
og segja skugga-
legar draugasögur.
1 En fyrst, jafn-
vel fram á skólaaldur
eru þau dauð-
hrædd, ef þau eiga
að vera ein heima ...
dauðann, hvort einhver nákom-
inn deyi, pabbi þeirra eða
mamma, eða einhvert ætt-
menni og það kemur oft fram
í draumum þeirra. Þau eru
forvitin og skilja það sem
stendur í dagblöðunum, fylgj-
ast með öllum ógnum stríðs-
fréttanna.í sjónvarpinu. Það er
reyndar mjög margt sem nú-
tímabarn getur verið hrætt við.
BARNIÐ VILL VERA
„STÓRT“, OG ÞEGIR UM
HRÆSSLU SÍNA
Hræðslan eykur hugmynda-
flugið. Börnin leika sér að
hræðslunni, sjá fyrir sér mikl-
ar hættur, sem þau yfirstíga í
óskadraumum sínum.
Þau lifa sig inn í draugasög-
ur og glæpareyfara og sjá sig
sjálf í hetjuhlutverkum.
Ef börnum tekst að vinna
bug á hræðslunni, þá er það
stórt skref í þroskaátt og verð-
ur þeim mikill styrkur síðar.
En stundum verður álagið
meira en hægt er að þola.
Hræðslan gerir vart við sig, en
þau geyma hana með sér og
þora ekki að láta bera á henni,
þau fá martröð, en þora ekki
að segja frá því.
Á þessum árum tala börn
yfirleitt ekki um hræðslu. Nú
á dögum hrópa börn ekki á
hjálp eða flýja í fang móður
sinnar, dag og nótt, þegar þau
eru í þörf fyrir öryggi. Yfir-
leitt finnst nútímabörnum að
það sé hlægilegt að láta sjá
16 VIKAN 30. TBL.