Vikan - 06.06.1974, Blaðsíða 37

gefa Petrograd, til að þræla fyrir
þennan svokallaða herra hennar,
þá hafði hann sagt nokkur vel val-
in orð og frekar óþvegin, um mis-
rétti á stöðu manna i þessu sið-
spillta þjóðfélagi. Þau höfðu þvi
ekki skilið á vinsamlegan hátt.
Hún sá hann heldur aldrei aftur,
hann lét lifið siðar i byltingunni,
myrtur af bolsevikum fyrir að
mótmæla þvi, að ekki skyldu allir
hafa fullt tjáningarfrelsi.
Dvölin á hressingarheimilinu
var ekki sérlega skemmtileg fyrir
Kirby. Hann var þarna eini út-
lendingurinn innan um rússneska
liðsforingja, sem voru vonsviknir
yfir hrakförum landa sinna og
vildu kenna þær hinum brezku
bandamönnum sinum.
Framhald i næsta blaði.
Orusta viö myrkur
framhald af bls. 27
Að farartækjum höfðu þeir húð-
keipa og sleða, en enga sleða-
hunda.
Oft höfðu þeir komizt i hann
krappan, en þessi för þeirra
reyndist þó rikari af hættum en
nokkur önnur, er þeir höfðu farið.
Það var einu sinni i för þessari,
er þeir höfðu siglt langan spöl á
húðkeipunum, að þeir lögðust að
isnum, festu þá við skörina og
gengu upp á jakahrönnina til þess
að rétta úr sér og liðka stirða fæt-
ur. Þeir klifu háan jaka og horfðu
þaðan um stund yfir rekisbreið-
una. Skyndilega hrópaði Johan-
sen, að bátarnir væru komnir á
rek frá isnum. Þeir félagarnir
brugðu við skjótt, en þegar þeir
komu að skörinni, voru bátarnir
komnir drjúgan spöl til hafs.
Nú áttu þeir lif sitt undir sund-
þreki Nansens. Hann fékk Johan-
sen úr sitt, klæddist i snatri úr
hlifðarfötunum og lagðist til
sunds. Bátarnir voru háfermdir,
en léttir, og vindur stóð frá skör-
inni, og bar þá þvi hratt undan.
Nansen þreytti sundið sem
mest hann mátti, en litt virtist
honum styttast biliðmilli sinog
bátanna. Sjórinn var jökulkaldur,
og brátt fann Nansen, að dofi og
stirðleiki torveldaði honum sund-
tökin. Ekki kom hongm þó upp-
gjöf til hugar, og fannst honum
einu gilda, þótt hann færist á
sundinu, ef honum tækist ekki að
ná I bátana. Þeir báru allan far-
angur þeirra félaga, og missir
þeirra var þeim dauðadómur.
Og svo fór, að honum tókst að
synda þá uppi, en aldrei komst
hann i slika sundraun, hvorki fyrr
né siðar. Svo mjög var hann þrek-
aður orðinn og kaldur, að erfið-
lega gekk honum að komast upp i
húðkeipinn, og mátti engu muna,
að honum tækist það. Og illa sótt-
ist honum róðurinn að skörinni
fyrst I stað sökum dofa og stirð-
leika.
Eigi hafði hann nema all-
skammt róið, er hann sá, að tvær
álkur voru á sundi i skotfæri frá
bátnum. Hann vissi matarforða
þeirra félaga af skornum
skammti, veiðiákefðin greip
hann, og um stund hvarf honum
allur skjálfti. Hann greip til byssu
sinnar, hæfði báðar álkurnar með
einu skoti, náði þeim úr sjó og reri
siðan að skörinni. Þar beið
Johansen hans með eftirvænt-
ingu, og má nærri geta um liðan
hans, er hann sá Nansen þreyta
sund um lif og dauða þeirra
beggja, og voru þó líkur dauðans
meiri til sigurs, en sjálfur mátti
hann ekkert aðhafast.
Er Nansen kom aðskörinni, var
hann svo að afli þrotinn, að Jo-
hansen varð að koma honum upp
á isinn, klæða hann úr þeim fáu
flikum, er hann hafði borið á
sundinu, koma honum i þurra
fataleppa og troða honum i húð-
fatið. Sagði Johansen svo siðar,
að aldrei hefði hann séð mann svo
illa leikinn. Johansen hlúði að
honum sem bezt hann mátti,
reisti siðan tjaldið og matbjó álk-
urnar, en Nansen sofnaði þegar
og svaf vært um hrið. Er hann
vaknaði, gæddi Johansen honum
á heitri súpu og álkukjöti, og
hresstist hann furðu fljótt. Til
þess að þola slika þrekraun þarf
ekki aðeins við harðfengi og frá-
bæra hreysti, heldur og langvar-
andi þjálfun.
Nokkru siðar vildi það til, að
rostungur réðst á bát Nansens og
reif súð bátsins með vigtönnun-
um. Minnstu munaði, að hann
særði Nansen.
Hinn 17. júni voru þeir félagar á
ferð um isauðnina, Þá nam Nan-
sen skyndilega staðar og kvaðst
heyra hundgá úr fjarska. Johan-
sen hugði hann vitskertan orðinn,
en Nansen tók.til fótanna og bar
skjótt yfir. Er hann hafði skamm-
an spöl farið, kom hann á slóð
margra hunda og þóttist I sama
mund heyra mál manna. Hann
kleif þá háan isjaka og hrópaði
eins hátt og rómur hans leyfði, og
i næstu andrá heyrði hann, að
maður svaraði langt I burtu.
Sá<, er svaraði, var enski
heimsskautsfarinn Mr. Jackson.
Asamt leiðangursfélögum sinum
hafði hann haft vetursetu á
Franz-Jósefslandi þennan sama
vetur, svo skammt frá aðseturs-
stað Nansens, að ekki var nema
mánaðaráfangi á milli þeirra, en
slikar vegalengdir þykja mönn-
um bæjarleið á isauðnum norður
23. TBL. VIKAN 37