Vikan - 07.08.1975, Blaðsíða 13

ur þú, að islenskir unglingar leggi
i raun og veru trúnað á ástarsögu
þeirra Lydiu og Arnar? Finnst
þér það trúlegt, að nauðgarar
vikingatimanna hafi látið sig
dreyma um sólskinsbros ein-
hverrar englapiku heima i firðin-
um sinum meðan þeir lögðu her-
teknar konu- og stúlkukindur i
skininu frá brennandi eldhúsum
þeirra og hentu svo börn þeirra á
spjótsoddum á eftir. Ég skil bara
hreint ekkert i þér að vera að
reyna að verja þá sögufölsun,
sem fólgin er i skrifum eins og
amriska höfundarins Hals Fost-
ers. Svo klikkiröu út með þvi að
bera amrlsku fosterdelluna
saman við islendingasögur. Hvi-
lik skömm fyrir einn islending.
Manndrápin i islendingasögunum
eru vissulega litrik, en það er
töluverður munur á framsetningu
þeirra fólskuverka og illvirkj-
anna i Valiant. Persónulýsingar
þar eru frábærar og mannlegar —
islendingasögurnar eru um lif-
andi fólk, sem engum dettur i
hug, að sé náttúrulaust — og
raunar er fjallað viða i islend-
ingasögum um þá likamshluta,
sem yfirdrepsskapurinn i Valiant
og lesendum hans — samanber
bréf i Póstinum i 19. og 27. tbl.
Vikunnar, má ekki heyra minnst
á. Mér detta i hug þær Hallgerður
og Hildigunnur úr Njálu. Ég held
það sé hvergi minnst á klofið á
þeim beinlinis i bókinni þeirri, en
eitthvað mun ýjaö að þvi, og vist
er um það, að þeim er lýst sem
lifandi konum, en ekki skraut-
dúkkum.
Og kannski það sé ósköp eðli-
legt aö láta Valiant karlinn berj-
ast viö risa? Lýsir það „mjög vei
vikingatimanum” eins og Ein af-
skiptasöm segir Prins Valiant-
sögurnargera i 27. tbl. Vikunnar.
Kannski það sé svona „fróðlegt”,
ef vel er að gáð? Auðvitað er það
á sinn hratt fróölegt, að slikt skuli
vera borið á borð fyrir börn sem
skemmtilestur, en þar sem höf-
undur Valiants er að flagga vik-
ingatimanum, hefði hann átt að
kynna sér betur, hvernig hann
raunverulega var, og lýsa honum
þannig.Þá hefði Prins Valiant get
að oröiö i senn skemmtileg og
fróðleg saga, sem fólk hefði get-
að lesið sér til sálubótar og upp-
lyftingar i rokinu og rigningunni.
Þá hefði sagan getað oröið sönn á
sinn hátt, og sannleikurinn er
sagna bestur. Lygi er á hinn bóg-
inn alls staðar til óþurftar — lika i
skemmtilestri, og Valiant er rak-
in lygi frá upphafi til enda. Burt
með hann!
Sagnfræðingur.
P.S. Ég var aö reka augun i, að
i svari þinu segir þú orðrétt:
„Likamsþarfir sögupersóna eru
sem ságt látnar liggja milli hluta,
og ég sé ekkert athugavert viö
það.” Það er einmitt þetta, sem
málið snýst um. Vikingatiminn,
eins og önnur timabil sögunnar,
mótaðist fyrst og fremst af þvi, að
likamsþarfir fólks liggja ekki
milli hluta i daglegu lifi þess. Vik-
ingaferðirnar voru ekki farnar af
grimmd einnisaman, heldur voru
þær atvinnuvegur, rétt eins og
strið eru ekki háð árið 1975 af ein-
skærri grimmd, heldur eru þau
atvinnuvegur. Læt ég þetta nægja
að sinni. Meira seinna ef ég hef
tima og sé ástæðu til.
Sami
Pósturinn þakkar þér Sagn-
fræöingur fyrir bréfiö, sem er
kjarnyrt aö venju. Pósturinn
heldur fast viö fyrri orö sin um
talsmáta þinn. Vist er þaö svo, aö
fjöldinn allur kann ekki aö haga
oröum sinum sem skyldi. Þaö er
staöreynd sem Pósturinn eins og
allir, sem unna Islenskri tungu,
veröa aö kyngja, en hann reynir
þó af veikum mætti aö haga orö-
um sinum þannig aö hafa megi
þau aö fyrirmynd. Pósturinn ger-
ir sér þaö fyllilega ljóst aö hann
er litils megnugur á þessu sviöi,
en margt smátt gerir eitt stórt.
Það hefur alltaf þótt sæma aö
menn vönduöu frekar málfar sitt i
skrifuöu máli, og reynir pósturinn
þaö og ætlast tii þess aö þeir, sem
honum skrifa, geri slikt hiö sama.
Pósturinn hefur reynt aö standa
utan deilunnar eftir mætti, en nú
er svo komiö, aö hann veröur aö
bera hönd fyrir höfuö sér. Póstur-
inn hefur aidrei haldið þvi fram,
aö allt sé satt og rétt, sem i sögun-
um um Valiant prins stendur.
Heldur hefur hann aldrei séö,
aö þvi hafi nokkurs staðar veriö
haldiö fram af höfundi sögunnar,
aö hún sé skrifuö sem sagnfræöi-
rit. Lita veröur svo á, aö hún sé
skáldsaga, og i skáldsögum hefur
höfundum til þessa Iiðist aö hag-
ræöa sannleikanum. Svo viö tök-
um dæmi, sem vel á viö i þessu
sambandi, þá er vert aö. geta
þess, aö llrafnkelssaga Freys-
goöa er iygisaga, á þaö hljóta
flestir að geta fallist. Samt sem
áöur finnst Póstinum ósannindin
ekkert rýra gildi sögunnar. Þann-
ig er þaö meö öll skáldverk, þau
eru ekki skáldverk séu þau sönn.
Saga Hals Foster um Valiant
prins er fyrst og siðast skáldsaga,
sumum finnst hún skemmtileg
skáldsaga, og þaö er alveg af og
frá aö hún sé gild heimild um vik-
ingatimann. Hver sá, sem heldur
þvi fram fer meö fleipur eitt. Þaö
telur Pósturinn sig ekki hafa gert.
Póstinum finnst mjög athyglis-
vert, aö þú finnur aö þvi, aö Vali-
ant er látinn berjast viö risa.
Hvernig finnst þér þá Sagnfræö-
ingur sagan um viöureign þeirra
Grettis og Gláms? Lýsir sú mjög
vel vikingatimanum? Eöá haug-
ferö Gunnars á Hliöarcnda hvar
hann náöi atgeirnum? Pósturinn
leyfir sér aö efast um þessa sagn-
fræöi, en á þá aö fordæma islcnd-
ingasögurnar fyrir bragöiö?
Nú finnst Póstinum nóg komiö
af eigin afskiptum en visar mál-
inu til hæstaréttar lesenda. Skrif-
iö Póstinum bréf, svariö Sagn-
fræöingi og finniö aö efni blaös-
ins. Meöan einhver gagnrýnir
efniö er hægt aö vonast til aö Vik-
an veröi lifandi og skemmtileg.
Menn læra af mistökunum og
Vikan lærir af gagnrýninni.
Linguaphone
Þú getur lært nýtt tungumál á 60 tímum
LINGUAPHONE tungumálanámskeió kennir þér nýtt
tungumál á sambærilegan hátt og þú læróir íslenzku.
Þú hlustar, þú skilur og talar síóan. Þú hef ur meófædd-
an hæfileika til aó læra aó tala á þennan hátt. A ótrú-
lega skömmum tíma nemur þú nýtt tungumál, þér til
gagns og ánægju. — Þetta er RETT og ÞÚ getur
sannaó þaó. — Vió sendum þér aó kostnaóarlausu
upplýsingapésa um námió. — Þegar þú hefur tekió
ákvöróun, — sendum vió þér linguaphone námskeió
í því tungumáli, sem þú ætlar aó læra.
I cuudobus \auma£Vo514- s'ouf
UNGUAPHONE tungumálanámskeió
á hljómplötum og kassettum
Hljóófærahús Reykjavíkur • Laugav.96 -sími 13656
HATTA- OG HANNYRÐAVERZLUNIN
Jenný
Skólavörðustlg 13a
Simi 19746 - Pósthólf 58
Reykjavik
32. TBL. VIKAN 13