Vikan - 25.09.1975, Blaðsíða 6

Kynnist snilli
Keystone vasatölvunnar.
20 vinnslur
8 stórar tölur
Seld ! gjafakassa
með hleðslutaeki
og vandaðri tösku
8 vinnslur
8 stórar tölur
Seld ( gjafakassa
með hleðslutæki
og vandaðri tösku
Keystone 2030
9 vinnslur
8 stórar tölur
og vandaðri tösku
Keystone 2040
7 vinnslur
8 stórar tölur
Seld í gjafakassa
með straumbreyti
Seld f gjafakassa
með hleðslutaeki
n i
Keystone 2050
GÍSLI J JOHNSEN HF
Vesturgata 45 Reykjavik
Simi 27477
NÁM OG UPPELDI.
Markmið menntunar á að bein-
ast að því að hjálpa hverjum ein-
staklingi til þroska og efla til
hins ýtrasta það sem í honum
býr.
Til þess að það sé hægt verður
að líta á hvern einstakling eins og
hann er af guði gerður og hjálpa
honum eftir hans getu til þess að
vaxa, taka ábyrgð og verða að
sjálfstæðri persónu. Ef við viljum
fylgja þessum atriðum í uppeldi
þá er það ljóst að markmiðið er
ekki fyrst og fremst bókalærdóm-
ur. Uppeldið ætti öllu fremur að
vera þjálfun í að lifa Iífinu þann-
ig, að það veitti hamingju miðað
við aðstæður í hverju tilviki og
þá fyrst og fremst miðað við það
að við lifum í samfélagi.
Petta mætti ef til vill orða á
einfaldari hátt með því að segja
að menntun sé ekki bara lestur,
skrift og reikningur heldur fyrst
og fremst alhliða undirbúningur
undir lífið. Pá vaknar sú spurn-
ing hvernig við eigum að haga
okkar skólagöngu og almenna
uppeldi.
Við verðum að gera okkur
grein fyrir, að lífsskilyrði eru
mjög breytileg og við sjáum
skammt fram í tímann í þeim efn-
um. Petta er einn megih þáttur-
inn sem taka verður tillit til.
Hvernig getum við snúist við þess-
um vanda? Svar við því er að
nokkru leyti fólgið í því sem áð-
ur sagði um að þroska hvern ein-
stakling og gera hartn persónulega
sjálfstæðan, þannig að hann eigi
auðveldara með að leggja eigið
mat á hlutina og velja og hafna.
Einnig ber að þroska hann eins
og fært er til sjálfsnáms þannig
að ævimenntun verði honum eðli-
leg fyrir mikið sjálfsnám og vafa-
laust átti það mikinn þátt í hve
alþýðumenntun var hér á háu
stigi. Nýir kennsluhættir sem ég
mun víkja nánar að síðar byggja
að verulegu leyti á þessu. Einn
megin þátturinn í þessari kennslu
er að þjálfa nemendann í að hugsi,
æfa hann í að taka ákvarðanir um
vinnu sína og bera ábyrgð á störf
um sínum. Petta verður hann að
gera sem einstaklingur og vera
óbundinn af fyrir fram ákveðinni
skipun sem allir eigi að fylgja og
framkvæma á sama hátt. Hann
þarf að losna undan þeirri sífelldu
yfirsetu sem tekur sjálfsábvrgðina
frá honum. Frumkvæðið verður
að vera nemandans sjálfs og hann
á að fá að leggja eigin sköpun í
verkið.
Með öðrum orðum sagt: Pað
verður að forðast að mata nem-
andann. En mér liggur við .að
segja að miskunnarlaus mötun
hafi tröllriðið íslenskum skólum
upp úr og niður úr, þó þar séu
að sjálfsögðu ekki allir undir eina
sök seldir. Pannig hefur verið
komið í veg fyrir, að nemendur
fengju að hafa nokkurt frum-
kvæði í athöfnum sínum. (Svo
undrast menn yfir því, að fólk
sem hefur fengið slíkt uppeldi að
vera sífelldir þiggjendur skuli
vera í vandræðum með að verja
\ sínum frístundum og að það skuli
skorta starfsgleði og leita í st-
auknum mæli. á náðir skemmti-
iðnaðarins.) Hér á skólinn og
kennslufyrirkomulagið vissulega
mikla sök á. Skólinn hefur ekki
fylgst með þjóðlífsbreytingunum
og því ekki menntað þegnana né
alið þá upp til samræmis við það.
En er þá hægt að skella allri skuld
á skólann og afgreiða þannig mál-
ið? Nei vissulega ekki. Heimilin
verða að koma þarna inn í mynd-
ina svo og allir fullorðnir því allir
eru þeir áhrífaaðilar í uppeldi.
Nú hafa heimilin gerbreyst
svo og heimilislífið. Mörgu af því
sem heimilin áður sinntu og hrein-
lega náttúran sjálf verður ekki
sinnt af öðrum en skólunum. Skól-
inn verður að fá tíma til að vinna