Vikan - 14.10.1976, Blaðsíða 4
7
aðar til að gera hxðarmismuninn:
Niðri í kjallaranum er hafið, svo
þegar komið er upp eru ský, fuglar,
flugur og sól aftur auðvitað. Þetta
er í öðrum uppganginum. í hinum
eru máluð ýmis konar flutningatæki
— þar er farið upp á sjúkraganginn.
Þar hafa börnin málað rúmfastan
sjúkling sem ábendingu um, hvert
nú er verið að fara.
— Fengu börnin síðan frjálsar
hendur?
— Við kölluðum þau saman áður
en vinnan hófst og skýrðum út,
hvað við vildum, að þau gerðu:
Hjálpa okkur til að gera vistlegra
fyrir þau börn, sem yrðu veik og
þyrftu að vera hér, kannski gegn
vilja slnum.
— Jafnframt ákváðum við líka
litina I skreytinguna. Við settum
fram fötur með einhverjum ákveðn-
um litum, þegar um var að rxða
borgina og göturnar. Aðalliturinn
var rautt, auk þess brúnt, gult,
svart og fleiri litir. Þegar mála skyldi
náttúrumyndir, fengu þau aðrar
litafötur, og þegar innar dró I gang-
inn, átti litum að fjölga. þannig
að gangurinn virtist styttri.
— Voru það veiku börnin, sem
sáu um skreytingu sjúkrahússins?
— Nei, ekki var það. Valið á
, .listamönnunum” er sérstakur
kafli fyrir sig. Þrívegis hefur slíkt
val farið fram. Hið fyrsta var
sumarið 1974, og áttu börnin að
vera I fimm daga. Þetta var I skóla-
leyfinu, og I mörgum þýskum borg-
um er því þannig varið, að börn,
sem ekki fara úr borgunum, geta
valið úr ýmsum greinum tómstunda
Skreytingin á Cecilienstift var tekin
inn I þá áætlun. Skelfing okkar
var mikil, þegar þrlr stórir áætlun-
arbllar óku I hlað og sextíu börn
þustu inn í bygginguna. Þetta voru
börn á öllum aldri, nokkur voru
með litlu systkini sln með sér —
alveg niður I bleiubörn. Nokkrir af
meðhjálpurunum frá Workshop, en
þcir voru tlu, höfðu I nógu að
snúast við að gxta smábarnanna,
og konan mln útbýtti gosdrykkjum
og súkkulaði til að róa hópinn.
I nxstu umferð — það var I fyrra
— höfðum við lært af reynslunni og
völdum bara fá börn, sem við
gátum bctur stjórnað.
— Hvernig llkaði börnunum
stjórnsemi ykkari*
— Ég vil nú ekki beinllnis segja,
að við stjórnuðum gerðum þeirra.
Við skýrðum áætlun okkar sem
hugmynd, og börnum llkar vel að
vinna eftir áætlun. Það var gaman
að sjá, að þau byrjuðu ótilkvödd að
mála stórar myndir, af þvl að flet-
irnir voru stórir. Auðvitað skaut
öðru hverju upp kollinum þekktum
myndasögupersónum, en þær
kærðum við okkur ekki um. Við
vildum, að börnin sköpuðu sjálf-
Ganginum er breytt í þrönga götu
með háum húsum, og ský úr mál-
uðum pappa hanga mður úr loft-
inu.
stætt, ef satt skal segja fjarlægðum
við slíkt I kyrrþey. Það er auðvitað
erfitt um svör, þegar ungur hcrra
kemur næsta dag og spyr eftir Ernie
sínum. Það er líka erfitt að eiga við
það, þegar með slæðast angar, sem
ekkert mála annað en svarta krossa
á veggina. Það er nú ekki beint
skreyting sem hæfir á barnasjúkra-
húsi.
— Annars urðu mörg brosleg
atvik. Ungur herra hafði klifrað
eftir stiga upp undir loft og var að
mála ský, og einn samstarfsmaður
minn reyndi að gefa honum ráð.
,,Þú þarna” sagði hann, ,,ef þú
málar meira blátt þarna til hægri
verður þetta miklu fínna. ’ ’
En listamaðurinn lét ekki standa
á svari:
,,Ef þú kannt allt svona miklu
betur en ég, getur þú bara komið
hingað upp og málað sjálfur.”
— Það eru nokkuð einkennileg
húsgögn I biðstofunni...
— Já, þau urðu til I annarri
umferð. Það eru börnin, sem hafa
gert þau líka. Húsvörðurinn er
smiður, og við vorum sammála um,
að þær væru leiðinlegar þessar
gamaldags biðstofur, þar sem for-
eldrar og börn sitja meðfram veggj-
unum og horfa kvlðafull hvert á
annað. Þess vegna hönnuðum við
leik- og klifurgrind, eða réttara
sagt tvær, aðra I tengslum við
skipið I forsalnum og hina I bið-
stofunni. Þær eru veggfastar og
hægt er að klifra upp, renna sér
niður og fela sig undir þeim, allt
eftir geðþótta. Flest börnin byrja
uppi og enda niðri.
— Ég viðurkenni, að sannarlega
var ég dálítið áhyggjufullur, þegar
smákrakkar fóru að nota vélsagir,
en húsvörðurinn okkar er einstakur,
og allt gekk vel. Nú skemmta börn-
in sér meðan þau blða — hvort
heldurþau, sem eru að fara I rann-
sókn, eða hin, sem koma með
pabba og mömmu til að heimsækja
systkinisín.
— Hver er reynsla ykkar af þessu
nýmæli?
— Fyrst er að geta þess, að sam-
starfsfólkinu fellur skreytingin, eftir
að árangurinn varð ljós. Þeim llkar
vel að vinna hér. Það ætti kannski
að bæta þvl hér við, að við höfum
eingöngu skreytt þá hluta hússins,
sem ekki þurfa að vera sótthreins-
aðir: ganga, skrifstofur, stiga, bið-
stofu, skoðunarherbergi o.s.frv. og
höldum okkur slðan við hina venju-
bundnu sjúkrahúsliti, þar sem
hreinlætiskröfur eru strangar.
— Hvað með sjúklingana?
—Ég kem að þeim. Það er bara
dálltið, sem þarf að segja um
„listamennina” okkar fyrst. Margir
þeirra höfðu aldrei komið inn fyrir
dyr á sjúkrahúsi fyrr, og það var
áfall fyrir suma þeirra að hitta sjúkt
barn. Við notuðum þá tækifærið og
kynntum þeim eitt og annað um
sjúkrahús. Börnin fengu t.d. sloppa
sumpart vegna þess hvað þau útöt-
uðu sig, en llka til að þau fengju
ríkari tilfinningu fyrir því, sem þau
voru að gera og hvar þau væru.
Slopparnir voru alltof stórir, svo að
það varð að næla þá upp með
öryggisnælum, og listamennirnir ,
voru all skringilegir ásýndum I
þessum klæðnaði. Við leyfðum svo
sjúklingunum að skoða dagsverkið
og ræða árangurinn, og þannig var
þeim gefið tækifæri til að sjá,
hvað var á döfinni og fylgjast með.
— En nú er eitt ár liðið, hvernig
hafa viðbrögðin orðið?
— Við höfum ekki heyrt annað
en skreytingin llki vel. Það koma
ennþá börn inn af götunni til að
leika sér og skoða „sjúkrahúsið
sitt”, og einn föður veit ég, sem
verður að koma hér við daglega á
leið til leikskólans, af því að bórnin
vilja kíkja á myndirnar. Við höfum
llka heyrt, að foreldrar barna, sem
hér hafa dvalið, hafa keypt handa
þeim pensla og málningu og leyft
börnunum að mála herbergin slr
heima. Við manneskjurnar sköpurr
sjálfar umhverfi okkar, og nú ti
dags krefjumst við þess að vcra
öll þátttakcndur. Það ætti að vera
sjálfsagt, að börnin væru það líka.
— Liggur eitthvað annað á bak
við þessa herferð en þörfin fyrir
Iitadýrðina?
— Já, svo er. Það er mikið
andlegt álag fyrir barn að leggjast
á sjúkrahús. Fyrst og fremst getur
aðskilnaður við foreldra verið áfall.
Þess vegna höfum við opnað sjúkra-
húsið, svo að foreldrarnir geti vetið
eins mikið og mögulegt er hjá
börnum sínum. Heimsóknartíminn
er frá kl. 15 til 18, en þar fyrir utan
geta fqreldrarnir komið og farið eins
og þeir vilja. Ef nauðsyn krefur
getum við hýst þá I bústað systranna
Eins reynum við að stytta þann
tíma, sem börnin þurfa að liggja,
eins mikið og mögulegt cr, og við
reynum að skapa notalegt andrúms-
loft. Skreytingin er liður 1 barátt-
unni gegn gömlu „sjúkrahúshug'-
myndinni”. Það er ekki nauðsyn-
legt, að hjúkrunarfólkið sé I hvítum
sloppum nú til dags, slopparnir
eru jafn hreinir, hvort sem þeir eru
bláir eða grænir. Það er ekki heldur
nauðsynlegt að allir séu eins klædd-
ir, og hluti starfsfólksins þarf enga
sérstaka búninga. Það, sem er
áríðandi, er að sá sem hjúkrar
börnunum sé I hreinum slopp,
hvað því viðvlkur gerum við jafn
strangar kröfur og áður.
— Ríkir jafnrétti innan sjúkra-
hússins?
— Já, það gerir það, segir
Húrter, brosir og lítur I kringum sig
I læknaherberginu. Hann er sá eini,
sem er I hvítum slopp. — Ég er
svolítið gamaldags, bætir hann við
afsakandi.
4 VIKAN 42. TBL.