Vikan - 31.03.1977, Blaðsíða 25

og búklengdar og þó — svo afstæð
er hugmynd okkar um þokkann —
vöndust augu mín líkamsvexti
þeirra, og að lokum féllst ég meira
að segja á þá skoðun þeirra, að hin
löngu læri sjálfs mín væru klunna-
leg. Annað atriði var það, að
höfuðið laut fram, og að hryggurinn
var boginn og klunnalegur og ólíkur
mennskum hrygg. Jafnvel apa-
manninn vantaði þá sveigju baksins
inn á við, sem gefur manns-
líkamanum svo mikinn þokka. Flest
höfðu ólögulegar og kýttar herðar,
og hinir stuttu framhandleggir
þeirra héngu máttleysislega niður
með síðunum. Fá þeirra höfðu mikið
sýnilegt hár — að minnsta kosti
þangað til leið að lokum dvalar
minnar á eyjunni.
Næstaugljósasta missmiðin var á
andlitum þeirra, en þau voru
næstum öll með framstæðum
kjálkum, vansköpuð kringum eyr-
un, með stórum og framstandandi
nefjum, mjög loðnu eða stinnu hári,
og oft með undarlega litum eða
undarlega staðsettum augum. Ekk-
ertþeirra gat hlegið, enda þótt apa-
maðurinn gæti skríkt, þegar hann
var að masa. Að undanskildum
þessum almennu einkennum höfðu
höfuð þeirra lítið sameiginlegt;
hvert þeirra bar svipmót sinnar sér-
stöku tegundar: Mannssvipurinn
afskræmdi, en faldi ekki hlé-
barðann, uxann eða gyltuna, né
heldur annað eða önnur dýr, sem
veran hafði verið mynduð úr.
Raddirnar voru lika ákaflega
breytilegar. Hendurnar voru alltaf
vanskapaðar; og þótt sum mann-
dýranna kæmu mér á óvart með
sínum óvæntu mannlegu eiginleik-
um, vantaði fingur á þau næstum
öll, þau höfðu ólögulegar neglur á
fingrunum, og þau vantaði alveg
snertiskyn.
Hræðilegustu manndýrin tvö
voru hlébarðamaðurinn og maður
gerður úr hýenu og svini. Stærri
en þeir voru uxamennirnir þrir, sem
drógu bátinn á land. Svo komu
silfurhærði maðurinn, sem var
einnig flytjandi Lögmálsins, þjónn-
inn og maður, sem var líkur
skógargoði og gerður úr apa og geit.
Þá voru þrir svínsmenn og svíns-
kona, nashyrnings-kvenvera og
nokkrir aðrir kvenmenn, sem ég
vissi ekki, úr hverju hefðu verið
DÚnir til. Úlfamenn voru nokkrir,
bjarnarmaður og maður gerður úr
St. Bernharðs hundi. Ég hef þegar
lýst apamanninum, og svo var sér-
staklega andstyggileg (og illa
lyktandi) gömul kona, gerð úr tæfu
og birnu, og hataði ég hana frá
fyrstu tíð. Sagt var, að hún væri á-
stríðufullur dýrkandi Lögmálsins.
Minni verur voru nokkrir blettóttir
unglingar og litla letidýrið. En nú er
nóg komið.
I fyrstu var ég titrandi af hræðslu
við þessar skepnur, og fann fullvel,
að þetta voru ennþá skepnur, en
smátt og smátt vandist ég þeim
dálítið, og meira að segja hafði við-
horf Montgomerys til þeirra áhrif á
mig. Hann hafði verið með þeim svo
lengi, að hann var farinn að lita á þá
næstum eins og eðlilegar mann-
verur — Lundúnadvöl sína leit
hann á sem dásamlega, en fjar-
stæðukennda, fortíð. Aðeins einu
sinni á ári eða svo fór hann til Arica
til að versla við fulltrúa Moreaus,
sem verslaði þar með dýr. Varla
hefur hann hitt æðstu manngerðir
fyrir í þvi sjávarþorpi, þar sem
bjuggu spænskir kynblendingar.
Mennirnir á skipinu virtust í fyrstu
vera honum, að því er hann sagði
mér, alveg eins framandi og
manndýrin voru mér, — óeðlilega
fótlangir, með flatt andlit, mikið
enni, tortryggnir, hættulegir og
kuldalegir. Sannleikurinn er sá, að
honum geðjaðist ekki að mönnum.
Honum var orðið hlýtt til mín, og
hélt hann, að það væri vegna þess,
að hann hafði bjargað lífi mínu.
Ég gerði mér jafnvel þá í
hugarlund, að honum væri í laumi
vel við sum þessara ummynduðu
manndýra, að hann hefði óheilla-
vænlega samúð með sumum venj-
um þeirra, en þetta reyndi hann í
fyrstu að dylja fyrir mér.
Þjónn hans, það er að segja
maðurinn með svarta andlitið, sem
var fyrsti einstaklingurinn af mann-
dýraþjóðinni, sem ég hafði hitt, bjó
ekki hjá hinum hinum megin á
eyjunni, heldur i litlu hreysi bak við
garðinn. Hann var varla eins
greindur og apamaðurinn, en miklu
námfúsari og hafði mennskast útlit
allrar þjóðarinnar, og Montgomery
hafði kennt honum að elda mat og
meira að segja að framkvæma öll
þau minni háttar heimilisstörf, sem
nauðsynleg voru. Hann var flókið
minnismerki um hina hræðilegu
snilli Moreaus, hann var björn, að
litlu leyti blandaður hundi og uxa,
og var meðal þeirra manndýra, sem
vönduðust voru að gerð. Hann
sýndi Montgomery einkennilega
blíðu og þjónustulund; stundum
veitti Montgomery honum athygli,
klappaði honum, kallaði hann
nöfnum, sem voru i senn háðsleg og
spaugileg og kom honum þannig til
að hoppa af einskærri gleði;
stundum fór hann illa með hann,
einkum eftir að hann hafði verið að
fá sér viskí, og þá sparkaði hann í
hann, barði hann og henti í hann
steinum eða logandi spýtum. En
hvort sem hann fór vel eða illa með
hann, þótti honum ekkert eins gott
og að vera nálægt Montgomery.
Ég segi, að ég hafi vanist mann-
dýraþjóðinni, að fjöldamargt, sem
hafði virst óeðlilegt og fráhrind-
andi, hafi mér fljótlega farið að
þykja eðlilegt og venjulegt. Ég geri
ráð fyrir, að allt, sem til er. fái lit
sinn af hinum algenga litblæ
umhverfisins: Montgomery og
Moreau voru of sérkennilegir og
sérstakir til þess, að mínar almennu
hugmyndir um mannlegar verur
héldust vel afmarkaðar. Ég sá
venjulega einn af hinum klunna-
legu. nautslegu mönnum, sem
drógu upp skipsbátinn, ganga
þungum skrefum gegnum kjarrið,
og þá fór ég að spyrja sjálfan mig og
reyndi mikið til að muna, að hvaða
leyti hann væri frábrugðinn ein-
hverjum mennskum sveitastrák,
sem væri að þramma heim til sín frá
sinni vélrænu vinnu; eða þá ég
mætti konunni, sem gerð var úr ref
og birnu, en hún hafði slóttugan
svip og var einkennilega mennsk i
sinni íhugandi lævísi, og þá
Ferðatöskur
íglæsilegu úrvali
Hallarmúla 2 Hafnarstræti 18 Laugavegi 84
13. TBL. VIKAN25