Vikan - 22.02.1979, Blaðsíða 11

að það sé umhugsunarvert að 80% af of
feitum börnum eigi foreldra sem séu líka of
feitir. í þvi sambandi spyr hann hvort sé
ástæða til að ætla að fita sé arfgeng?
Það er ekki hægt að neita því, álítur
Thamdrup, að til sé fólk sem á auðveldara
með að fitna en aðrir. Til þess benda
margar rannsóknir á tvíburum. En þá
skýringu á ekki að telja fullnægjandi af því
að hún verður svo auðveld afsökun. Og
það er staðreynd að allt fólk — lika börn —
getur lést eða nálgast kjörþyngd með þvi
að fá rétta næringu í réttu magni.
Thamdrup talar um þrjú varasöm tímabil
hjá börnum í sambandi við offitu.
1. SUM VERÐA FEIT Á 1. ALDURS
ÁRI.
2. ÖNNUR VERÐA FEIT KRINGUM 5
ÁRA ALDUR.
3. HIN VERÐA FEIT RÉTT FYRIR
KYNÞROSKASKEIÐ UM 9—10 OG
11 ÁRA ALDUR.
Orsökin er nákvæmlega sú sama og hjá
fullorðnum: Barnið fær fleiri hitaeiningar
en það notar til brennslu og hreyfingar.
Er hægt að ráða bót á off itu barna?
Það er erfitt að ráða bót á offitu barna.
Freistingarnar eru margar og foreldrar geta
hvorki né eiga að fylgja barninu allan
daginn. Thamdrup telur að það sé aðeins
ein leið sem sé áhrifarík til að fá börn til að
megra sig. Hún sé að tala um megrunina
við barnið svo að það skilji þýðingu
hennar. Það er hægt að örva áhuga
barnsins á að vera í megrun og það getur
næstum því orðið eins konar sport. En það
verður að gæta að því að gera ekki of
miklar kröfur svo barnið missi ekki
móðinn. Hins vegar er það mjög mikil hjálp
fyrir barnið ef allir í fjölskyldunni breyta
matarvenjum sínum.
Það kemur alltaf fyrir að foreldrar vilja fá
„megrunarpillur” handa börnum sínum.
Því ræður Thamdrup eindregið frá, m.a. "f
því að þær geta verið vanabindandi og hafa
aukaverkanir. Hinsvegar geti það
verið nauðsynlegt að leggja börn inn á
sjúkrahús sökum sérstaklega mikillar
offitu. Þá er hægt að láta þau megrast. En
það gagnar lítið þegar þau koma heim aftur
ef ekki er breytt algjörlega um matarvenjur
á heimilinu.
Hreyfing er að sjálfsögðu mikilvæg fyrir
börn af því að hún setur brennsluna af stað
og hefur áhrif á það hvernig lystinni er
stjórnað af þeim stöðvum í heilanum sem
fást við saðnings- og sultar-tilfinningu. Því
miður er þvi oft þannig varið að feit börn
hafa engan áhuga á leikfimi eða hreyfingu
yfirleitt. Það er algengt að þau hreyfi sig
minna en önnur börn. Þau eru verr fær en
félagarnir um að hreyfa sig vegna offit-
unnar, en þau eru lika hrædd um að þau
standi sig ekki eins vel og þeir. Oft á tíðum
er það einnig vandamál fyrir feit börn að
skipta um föt og fara í bað innan um önnur
börn.
Thamdrup leggur áherslu á að foreldrar
feitra barna skuli ekki hugga sig nreð þvi að
„þetta lagist þegar barnið stækkar” af því
að það gerist sjaldnast. í því sambandi
bendir hann á að fleiri rannsóknir hafi sýnt
að hérumbil 80% af feitum börnum séu
líka feit á aldrinum 25-30 ára.
Goðsagan um feitu síglöðu börnin
Margir kannast við að sagt hefur verið
að feit börn séu alltaf ánægð, glöð og
síbrosandi. Glöðu, feitu börnin eru alls ekki
alltaf glöð. Það er goðsögn en þau eru hins-
vegar oft óánægð og líður illa. Mörg feit
börn reyna að bæta sér upp minni-
máttarkennd sína með þvi að reyna að láta
bera á sér með fitunni. En óhamingjusamt,
feitt barn reynir siðan að borða og borða til
þess að veita sjálfu sér einhverja huggun en
við það versnar vandamálið bara.
8. tbl. Vikan XI