Vikan - 31.05.1979, Blaðsíða 42

AR T BUCHWALD
Höggmyndin Vœngjaöur sigur i Louvre safninu i Paris.
TUTTUGU
ÁRUM
SÍÐAR
Feröamenn, sem til Parísar
koma, geta naumast verið
þekktir fyrir annað en að
heimsækja Louvre, eitt frægasta
listasafn heims. Mörgum er það
unun að reika um saiina og
drekka í sig listina. En margir
æða líka I gegnum Louvre, til
þess eins að geta sagst hafa
komið þar, þótt fáir komist í
hálfkvisti við Peter Stone sem
háðfuglinn frægi, Art Buchwald,
segir frá í eftirfarandi pistli.
París. — Ein af aðalástæð-
unum fyrir því að ég sneri aftur
til Parísar var sú að halda upp á
20 ára afmæli heimsmetsins sem
slegið var í því að komast i
gegnum Louvre safnið á minna
en sex mínútum. Fyrir nákvæm-
lega 20 árum kom bandarískur
námsmaður, Peter Stone,
öllum heiminum á óvart með
því að komast í gegnum Louvre
á 5 mínútum og 19 sekúndum.
Eins og allir vita eru aðeins
þrír hlutir þess virði að vera
augum barðir í Louvre safninu.
Það eru Venus frá Míló, Vængj-
aður sigur og Móna Lísa.
Afgangurinn er bara drasl.
Árum saman hafa ferðamenn
reynt að komast í gegnum þetta
safn á sem allra skemmstum
tíma, líta á þessa þrjá hluti og
snúa sér svo aftur að verslunar-
rápi.
Fyrir heimsstyrjöldina síðari
var metið 7 minútur og 14
sekúndur. Eftir stríð varð
klæðnaður fólks léttari og
myndavélarnar minni og fólki
tókst stöðugt að stytta tímann.
1948 tókst manni, sem þekktur
var undir nafninu Sænska
fallbyssukúlan, að komast í
gegnum safnið á 6 mínútum og
12 sekúndum, með velska konu
sína í eftirdragi. Og þá fyrst var
farið að ræða alvarlega um það
að setja heimsmet í þessari grein.
En það var ekki fyrr en sex
árum síðar, eða nánar tiltekið
18. júní 1954, að Peter Stone
blátt áfram flaug í gegnum
safnið, að vísu við þau hentug-
ustu skilyrði sem nokkur ferða-
maður getur búist við. Hann
þeyttist fram hjá Venusi frá
Míló, Vængjuðum sigri og
Mónu Lísu og beint út í leigu-
bifreið sem beið hans fyrir utan.
Þannig hafði honum tekist hið
ómögulega og í staðinn hlotnað-
ist honum frægð og fé, jafn-
framt því að hann varpaði
dýrðarljóma á land sitt.
Eisenhower forseti sendi
honum skeyti í eigin persónu:
Ég, ásamt öllum öðrum
Bandaríkjamönnum, gleðst yfir
afreki þínu. Menn eins og þú eru
einmitt kjarni hinnar
bandarísku þjóðar.
Og hingað var ég nú kominn
eftir 20 ár, í Louvre safnið, til að
upplifa aftur þetta sögulega
augnablik.
Fæstir af þeim ferðamönnum,
sem röltu um safnið, könnuðust
við Stone. Enda var hann nú
kominn á miðjan aldur, farinn
að grána í vöngum og kominn
með myndarlega ístru. Við
fórum nákvæmlega sömu leið og
hann sagði:
— Hér hefur allt breyst.
Bandarískir ferðamenn eru
hættir að venja komur sinar
hingað og það líður áreiðanlega
ekki á löngu þar til Japönum
tekst að hnekkja heimsmeti
okkar.
— Peter, ég var hérna daginn
sem þú settir metið, sagði ég. —
Þú sagðir mér hvað þú hefðir í
hyggju. Hvernig gastu verið
svona viss um að þér tækist það?
— Ég hafði uppgötvað dálítið
sem enginn annar vissi, sagði
hann. — Á sunnudögum var
hægt að komast inn án þess að
greiða aðgangseyri. Þannig
sparaði ég strax 20 sekúndur. Svo
var ég heldur ekki með neina
filmu í myndavélinni og því
léttari á mér en hinir ferða-
mennirnir. Loks hafði ég sjálfur
hannað strigaskó heima í
Bandaríkjunum sem voru það
stamir að mér gat blátt áfram
ekki skrikað fótur á gólfinu.
Þannig tókst mér að taka krappa
beygju við Vængjaðan sigur án
þess að renna til á hálu
marmaragólfinu. Við gengum
upp marmarastigann fram hjá
Vængjuðum sigri.
— Hérna sparaði ég mér 30
sekúndur, sagði Peter. — Flestir
ferðamenn skoða líka bak-
hlutann á Vængjuðum sigri. En
ég sagði við sjálfan mig: Hafirðu
séð einn Vængjaðan sigur
hefurðu séð þá alla og þaut fram
hjá án þess að nema staðar.
— Hvað gerðir þú eftir að
hafa slegið þetta heimsmet,
spurði ég.
— Ég sýndi safnhlaup í Pedró
safninu á Spáni og Tate Gallery
i London. Rússar buðu mér að
hlaupa í gegnum Hermitage
safnið í Leningrad. Þetta var í
fyrsta skipti að Bandaríkjamanni
var boðið að hlaupa í gegnum
rússnesk söfn. En þá var kalda
stríðið við suðumark og John
Foster Dulles bannaði mér að
fara.
— Og nú erum við hér staddir
eftir 20 ár. Hvernig hefur
Louvremeistaranum liðið á
þessum tíma?
— Fyrst gáfu fæturnir sig,
síðan öndunarfærin og loks
augun. Ég efast um að ég gæti
nú komist í gegnum Louvre
safnið á 10 mínútum, sama hvað
skilyrðin væru góð.
Við komum að þeim stað sem
Móna Lísa hafði hangið þegar
Peter setti heimsmetið. Myndin
var horfin.
Hvar er Móna Lísa, spurði ég
gamla vörðinn.
— Hún er í Moskvu, svaraði
hann og yppti öxlum.
Augu Peters fylltust af tárum.
— Þetta er sem sagt allt upp á
sömu bókina lært, sagði hann.
Art Buchwald.
42 Vikan 22. tbl.