Vikan - 12.07.1979, Blaðsíða 6

Misþyrmingar
á börnum
ætli að valda barninu skaða, t.d. þegar
barni er misþyrmt í æðiskasti.
Misþyrmingar á börnum geta verið
vægar og alvarlegar og allt þar á milli. Þær
geta valdið barni ævarandi tjóni og verið
orsök að dauða barns.
Sálrænar misþyrmingar
Þegar talað er um misþyrmingar á
börnum koma líkamlegar misþyrmingar
upp í huga flestra. En það er vert að leggja
áherslu á, að eins getur verið um að ræða
sálrænar misþyrmingar. Þegar barn t.d.
verður fyrir varanlegum sálrænum áhrifum
vegna hræðslu um að verða hegnt líkam-
Misþyrmingar á börnum eiga sér stað.
Nú á dögum er tilkynnt um fleiri
misþyrmingar á börnum en áður fyrr. Þetta
á við um Norðurlönd ásamt fleiri af
löndum Evrópu og Norður-Ameríku. Þetta
merkir ekki endilega að misþyrmingum hafi
fjölgað, heldur er sennilegra að menn veiti
þessu vandamáli meiri athygli en áður og
skýri þessvegna frá fleiri tilfellum. Á íslandi
hafa ekki verið gerðar kerfisbundnar rann-
sóknir á tíðni misþyrminga á börnum. Þess
vegna er heldur ekki hægt að segja neitt til
um fjölda þeirra né hversu alvarlegt vanda-
mál misþyrmingar á börnum eru hér á
landi. Þær eru hinsvegar til á íslandi og það
er ekki ótrúlegt að þær fylgi svipuðu
mynstri og annars staðar.
Hvafl eru misþyrmingar á
börnum?
Það er vani í mörgum samfélögum, m.a.
á Vesturlöndum, að veita börnum
ráðningu með því að dangla í þau eða slá
þau. Langflestir foreldrar hafa slegið yfir
fingurna á barni þegar það hefur tekið
eitthvað sem það mátti ekki eða slegið i
rassinn á því. Það er spurning hvort á að
kalla þessi tilvik misþyrmingar á börnum.
Flestir sem hafa fengist við þetta málefni
álíta að ef hegningin verður svo harðhent
að hún veldur baminu líkamlegu tjóni sé
rétt að tala um misþyrmingu.
Misþyrmingar á börnum geta líka átt sér
stað „óvart”, þ.e.a.s. án þess að hinn
fullorðni hafi ákveðið fyrirfram að hann
lega er um sálrænar misþyrmingar að ræða.
Hinn stöðugi ótti er þá sálræn misþyrming.
Margir skynja sálrænar misþyrmingar sem
miklu verri en líkamlegar refsingar. Þetta er
m.a. staðfest af fullorðnu fólki sem hefur
sagt frá slæmum minningum í sambandi
við líkamlegar refsingar.
Sálrænar misþyrmingar fjalla almennt
um tvo hluti.
1) Skaðsöm sálræn áhrif án líkamlegra
refsinga og
2) sálræn áhrif vegna líkamlegra
refsinga.
Fræðimönnum hefur reynst fremur
erfitt að skilgreina fyrra atriðið. Því hve
strangur má maður vera við barn til þess að
6 Vikan 28. tbl.