Vikan - 19.07.1979, Blaðsíða 9

voru síðan veitt 9 aðilum. Leyfunum fylgdi
sú kvöð að bora samtals meira en 30 holur
til olíuleitar. Það var hreint ekki svo ódýr
kvöð því kostnaður við hverja borholu í
Norðursjó er 20-70 milljónir norskra
króna.
Boranir hófust sumarið 1966. Vorið
1968 höfðu verið boraðar nokkrar holur á
landgrunninu án þess að olía eða gas
fyndist og sumir leyfishafar voru að því
komnir að missa móðinn. Því ákvað
iðnaðarráðuneytið að auglýsa fleiri skika til
umsóknar og 14 nýjum var úthlutað til 6
leyfishafa.
Það ríkti ekki sérlega mikil bjartsýni á
því að það fyndist yfirleitt nokkur olia
þegar Philips rakst loks á olíu á svonefndu
Ekofisksvæði á aðfangadagskvöldi 1969 en
þeir höfðu þá þegar borað 43 tilraunaholur
án árangurs. En eftir þessa síðar mjög svo
umdeilanlegu jólagjöf náttúrunnar var
tekið til við leit af nýjum krafti og sá
orkuskortur sem tók að segja til sín á
árunum 1973-4 ýtti mjög undir þá þróun.
Ekkert var eðlilegra en að Norðmenn
leituðu i upphafi til erlendra fyrirtækja og
þá einkum bandarískra með allt er varðaði
þennan nýja iðnað þar sem þeir höfðu þá
hvorki yfir þeirri tæknireynslu né því
fjármagni yfir að ráða sem til þurfti. Þeir
gerðu þó strax kröfur um það að ráðið yrði
sem flest af norsku starfsfólki og a.m.k.
Helstu olíu- og gaslirtdir, er fundist hafe é
Norðursjávarsvœðinu.
60% af notaðri vöru og þjónustu yrði
keypt af þeim.
Síðan lögðu Norðmenn sífellt meiri
áherslu á að taka sem mest af stjórninni í
eigin hendur og stofnuðu í því skyni
Olíustofnunina og Oliufélag rikisins sem
tók til starfa 1973.
Hlutverk Olíustofnunarinnar er m.a. að
hafa umsjón og eftirlit með að öllum gild-
andi lögum og reglum sé framfylgt í
sambandi við olíuleitun og vinnslu, að
safna saman og vinna úr gögnum og niður-
stöðum hinna ýmsu rannsókna og skipu-
leggja frekari olíuleitarrannsóknir.
Oliufélag rikisins stendur hins vegar
sjálft fyrir oliuleit og tekur þátt í borunum
og vinnslu á olíu. Það gerist og stöðugt
umsvifameira sem eignaraðili að olíulind-
um. Á Statfjord svæðinu sem nú er talið
auðugasta olíusvæði Norðmanna er
eignarhlutur þess t.d. 50%. Olíufélag ríkis-
ins verður einnig stærsti eignaraðili að þeim
olíulindum sem kunna að finnast norðan
62° N.
Olíugróðinn - blekking eða
staðreynd?
Fjölmiðlar hafa mikið rætt um það að
olíuhagnaður Norðmanna hafi alls ekki
orðið sá er búist var við. Þeirri spurningu er
ekki svo auðsvarað því að líta verður á það
dæmi frá svo ótalmörgum hliðum.
Þegar hilla tók undir umtalsverðan
hagnað af olíu á árunum 1974-5 voru
Norðmenn enn það reynslulausir sjálfir að
þeir urðu í því efni að treysta mest á spá
þeirra olíufélaga er hlut áttu að máli. Það
var auðvitað ekki nógu haldgott því að
bæði er að olíufélögum hættir við of mikilli
bjartsýni í slíkum spám og freistandi er að
Ekofiskmannvirkin.
29-tbl. Vlkan 9