Vikan


Vikan - 19.07.1979, Blaðsíða 10

Vikan - 19.07.1979, Blaðsíða 10
Pétur Ottesen og BJöm Aflelsteinsson. taka þær trúanlegar þar sem það opnar meiri möguleika til lántöku á erlendum mörkuðum. Og Norðmenn komust í þá klípu að taka of mikið af lánum sem svo þurfti að borga af vexti og annað án þess að framleiðslan yrði sú sem búist var við. Uppbyggingin hefur verið ákaflega dýr, þó að kostnaður á ýmsu hafi farið lækkandi með hinni öru tækniþróun. Sem dæmi má nefna að árið 1974 notaði eitt ameriskt fyrirtæki jafnmikið fé í hönnun á einum palli og norskt fyrirtæki eyddi bæði í hönnun og byggingu á samskonar palli 1978-79. Fyrirtæki tengd þessum iðnaði fá lika mikinn skattafrádrátt á meðan það er að greiða niður stofnkostnað. Að því loknu gefur ríkiskassinn auðvitað engin grið. Að öllu athuguðu verður það ekki fyrr en í kringum 1980 sem búast má við að verulegur hagnaður taki að skila sér af olíunni. Norðmenn voru heldur ekki ginnkeyptir fyrir fljótteknum olíugróða og kærðu sig aldrei um að veita svo miklu fé inn í þjóðfélagið á skömmum tíma að um gjör- byltingu yrði að ræða. Samkvæmt útreikn- ingi þeirra þolir efnahagurinn ekki meiri olíuframleiðslu en 90 milljónir tonna á ári og þar settu þeir mörkin. Þeim er enn ekki náð. Árið 1978 náði framleiðslan 30 milljónum tonna og á árinu 1981 er gert ráð fyrir framleiðslu á 60 milljónum tonna á þeim svæðum sem þegar eru i notkun. í fyrra nam olíuút- flutningur Norðmanna 22 milljónum tonna, þeir framleiddu þá 4 sinnum meira en til eigin neyslu. í ár munu þeir framleiða 5 sinnum meira en eigin neyslu. Nú byggja Norðmenn lika allar framtíðarspár á mati eigin stofnana en ekki olíufélaganna. Ekkert land hefur sett fram jafn strangar kröfur um öryggisreglur og Norðmenn. Olíufélögin eru að vísu sjálf ábyrg fyrir því að þeim sé fylgt, en Norðmenn hafa mjög strangt eftirlit með þeim. Fyrirtækjum eru einnig sett ströng skilyrði um frágang og hreinsun á hafsbotni eftir að hætt er við boranir, og verða þau að leggja fram skriflegt vottorð frá köfurum. Er þetta gert til verndunar fiski- miða enda eiga boranirnar ekki að hafa nein áhrif á þau. Óbeinn hagnaður Þó að framleiðslan hafi þannig ekki orðið jafnmikil í tölum og búist var við hafa Norðmenn mikinn óbeinan hagnað af olíunni. Hún hefur fleytt þeim í gegnum orkukreppuna og komið i veg fyrir atvinnu- leysi. Einnig ná þeir miklu inn í sköttum. Ef tekinn er sem dæmi olíubærinn sjálfur, Stavanger, hafa skattatekjur hans aukist um rúmar 4 milljónir norskra króna á sl. 10 árum, en á þeim tíma er olíuævintýrið hófst blöstu miklir erfiðleikar og atvinnu- leysi við þessum bæ. Olían í Norðursjó hefur ekki aðeins skapað mikla og arðbæra atvinnu á hafi úti heldur líka í landi. Eftir að skipasmíðar drógust saman hafa Norðmenn nýtt skipa- smíðastöðvar sínar til smiða á borpöllum og öðrum tækjum í sambandi við olíuna, og hefur olían þannig forðað mörgum af þessum stöðvum frá gjaldþroti og lokun. Norðmenn eru og þegar farnir að selja hluta af þessari framleiðslu sinni til annarra landa og lönd sem eru nýgræðingar í olíu- Þórhallur Fr. Guflmundsson ásamt eiginkonu ssmi, Hercfei Páisdóttur, og þremur dætnsn, Björgu, Svövu og Dóru. Egil Bergsager, forstöflumaflur rannsóknar- deildar Oliustofnunarinnar. Ame K. Lervik, jarflefllisfræflingur. vinnslu sækjast eftir að taka sér öryggis- reglur þeirra til fyrirmyndar. Þeir hafa líka lagt áherslu á að nota olíuna í þágu efnaiðnaðar, t.d. nota þeir nú olíu í plastframleiðslu. Allt er þetta auðvitað óbeinn hagnaður sem ekki verður svo auðveldlega reiknaður í tölum. lO Vlkan 29. tbl.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64

x

Vikan

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Vikan
https://timarit.is/publication/368

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.